Chào bạn!
Luật sư Đặng Văn Cường trả lời như sau:
1. Điều kiện chuyển nhượng và nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp
Khoản 1 điều 106 Luật đất đai 2003 quy định: “Người sử dụng đất được thực hiện quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; quyền thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất… khi có các điều kiện sau đây:
a) Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
b) Đất không có tranh chấp;
c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
d) Trong thời hạn sử dụng đất”.
Điều 102 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật đất đai (được sửa đổi, bổ sung một số điều bởi Nghị định 17/2006/NĐ-CP của Chính phủ ngày 27/01/2006) quy định về trường hợp được chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp như sau:
“Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp do được Nhà nước giao đất hoặc do chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất hợp pháp từ người khác thì được chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp đó cho hộ gia đình, cá nhân khác trong cùng xã, phường, thị trấn để thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp”.
Khoản 3, Điều 103 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ cũng quy định: “Trường hợp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất như sau: Hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất chuyên trồng lúa nước”.
Như vậy nếu diện tích đất nông nghiệp của gia đình bạn thỏa mãn các điều kiện nêu trên thì được phép chuyển nhượng. Nếu là đất nông nghiệp chuyên trồng lúa nước thì bên nhận chuyển nhượng phải cùng sống trên địa phương đó và phải trực tiếp sản xuất nông nghiệp thì mới đủ điều kiện nhận chuyển nhượng. Ngoài ra, nếu việc chuyển nhượng một phần thửa đất phải thực hiện thủ tục tách thửa thì bạn phải tuân thủ quy định về điều kiện tách thửa đất của địa phương.
2. Thủ tục chuyển nhượng đất nông nghiệp
Điều 127 Luật đất đai năm 2003 quy định về trình tự, thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất (trong đó có đất nông nghiệp) như sau:
“1. Việc nộp hồ sơ chuyển nhượng quyền sử dụng đất được quy định như sau:
a) Hồ sơ chuyển nhượng quyền sử dụng đất nộp tại văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất; trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất tại nông thôn thì nộp tại Uỷ ban nhân dân xã nơi có đất để chuyển cho văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất;
b) Hồ sơ chuyển nhượng quyền sử dụng đất gồm hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải có chứng nhận của công chứng nhà nước; trường hợp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân thì được lựa chọn hình thức chứng nhận của công chứng nhà nước hoặc chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất.
2. Trong thời hạn không quá mười lăm ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất có trách nhiệm thẩm tra hồ sơ, gửi hồ sơ cho cơ quan quản lý đất đai thuộc Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Trường hợp các bên chuyển nhượng phải thực hiện nghĩa vụ tài chính mà nghĩa vụ tài chính đó được xác định theo số liệu địa chính thì văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất gửi số liệu địa chính đến cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thông báo cho các bên chuyển nhượng thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Trong thời hạn không quá năm ngày làm việc, kể từ ngày thực hiện xong nghĩa vụ tài chính, các bên tham gia chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại nơi đã nộp hồ sơ”.
Như vậy, nếu đủ điều kiện chuyển nhượng và nhận chuyển nhượng thì hai bên có
thể đến Phòng, Văn phòng công chứng hoặc Ủy ban Nhân dân xã phường để
làm thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Hồ sơ làm thủ tục chuyển
nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp gồm có: Giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất, Chứng minh Nhân dân và hộ khẩu của các bên, giấy tờ khác (nếu
có). Sau khi làm thủ tục công chứng hoặc chứng thực các bên có thể liên
hệ với Văn phòng đăng ký Nhà và đất để hoàn thiện thủ tục chuyển nhượng
quyền sử dụng đất.