Chắc mỗi người chúng ta ai cũng đã từng nghe thấy những lời than vãn rằng: làm giáo viên vất vả, nghề giáo là một trong những nghề chịu áp lực nhất...Thực tế có phải như vậy không? Liệu có giải pháp nào để giúp người giáo viên giảm bớt những áp lực đó không?
Thứ nhất, nghề giáo có vất vả không? Để nhìn nhận vấn đề này, chúng ta thử cùng xem xét công việc cụ thể của một giáo viên. Một giáo viên trung học cơ sở trong biên chế, một tuần phải dạy 18 tiết (45 phút/tiết). Riêng giáo viên chủ nhiệm một tuần dạy 14 tiết, 4 tiết chủ nhiệm.Một tiết dạy sẽ được kéo theo hai tiết chuẩn bị: soạn bài, chấm điểm, làm sổ sách... Để mọi người hình dung rõ hơn, tôi xin lấy ví dụ lịch làm việc cụ thể của một giáo viên để minh họa: Với 18 tiết dạy đó (nếu không phải giáo viên chủ nhiệm), thời khóa biểu phân công 2 - 4 tiết/ buổi sáng, thì người dạy đó chỉ phải lên lớp các buổi sáng từ thứ Hai đến thứ Sáu hoặc thứ Bảy sẽ hết 18 tiết.
Các buổi chiều được dành cho soạn bài, chấm bài, làm sổ sách, họp hành... Trừ những buổi phải họp hành (thường là một buổi họp hội đồng/ tuần), thì giáo viên có thể ở nhà làm các công việc trên.Thế việc soạn bài, chấm bài, làm sổ sách... có khó khăn lắm không? Theo nguyên tắc thì người dạy phải soạn bài trước khi lên lớp, soạn trên giấy hoặc dùng giáo án điện tử. Việc này sẽ khá khó khăn với những người mới vào nghề. Nhưng khi đã dạy được một vài năm, giáo viên sẽ quen dần. Việc soạn giáo án, chấm bài... sẽ đơn giản vì đã gần như thuộc bài giảng.Nếu chương trình có cải cách thì những điều cơ bản vẫn giữ nguyên công việc không mất nhiều thời gian.
Bởi vậy thời gian rảnh của giáo viên nói chung là khá nhiều. Khi thời gian rảnh nhiều nếu người giáo viên không đọc để nâng cao trình độ, không làm thêm thì với cô giáo sẽ chăm lo gia đình, còn thầy giáo nghỉ ngơi, ăn nhậu. Tóm lại là công việc của người giáo viên nói chung cũng không vất vả lắm.
Thứ hai, nghề giáo có quá nhiều áp lực? Để trả lời câu hỏi này tôi xin đưa ra một vài so sánh giữa ngành giáo dục với một ngành mà cũng nhận được rất nhiều sự quan tâm của xã hội, đó là y tế. Một giáo viên trình độ đại học mới ra trường, công tác ở vùng đồng bằng, lương được khoảng 3,7 triệu đồng vì được cộng thêm 30% lương cơ bản – gọi là phụ cấp đứng lớp. Còn với một bác sĩ mới ra trường lương chỉ được khoảng 2,5 triệu đồng. Ngoài ra trách nhiệm của bác sĩ cao hơn nhiều (vì liên quan đến tính mạng con người). Bác sĩ phải trực đêm, giáo viên thì không. Bên cạnh đó nhà trường cũng đã tìm mọi cách để tăng thêm thu nhập cho giáo viên như tổ chức dạy phụ đạo – thực chất là dạy thêm. Phụ huynh cũng biết điều này nhưng cũng đồng ý. Như vậy, so với ngành y thì ngành giáo dục cũng không đến nỗi nào về mức thu nhập, sự vất vả, áp lực công việc.
Thay vì phàn nàn, hãy tập trung làm tốt công việc của mình. Nếu cứ kiến thức chuyên môn không tốt, cứng nhắc, không linh hoạt, không thương yêu học sinh của mình thì các thày cô sẽ rất khó trong việc xử lý tình huống sư phạm. Thời gian vừa qua dư luận xã hội có nhiều bức xúc với một số sự việc của ngành giáo dục như cô giáo cho các bạn tát bạn khác vì nói tục, hay cô giáo quỳ gối trước mặt phụ huynh và học sinh của mình...
Vấn đề đặt ra ở đây là sao thầy cô giáo lại dễ dàng đánh mất lòng tự trọng của mình như vậy, sao lại xử lý tình huống sư phạm kém như vậy? Rộng hơn nữa là sao thầy cô bây giờ ít được tôn trọng như xưa? Để ý chúng ta sẽ thấy, những vụ việc gây bức xúc dư luận của ngành giáo dục thường rơi vào những giáo viên có nghiệp vụ kém: kém về tri thức, kém về kỹ năng sư phạm.
Với những giáo viên kiến thức rộng, chuyên môn giỏi, tâm huyết thì ít bị tai tiếng vì những việc phản sư phạm. Trong khi giáo viên trẻ gặp sự cố nhiều? Về điều này thì không cần nói nhiều thì chúng ta cũng hiểu. Đó chính là tình trạng "khủng hoảng nhân lực ngành giáo dục" trong nhiều năm vừa qua.
