06 thay đổi về chế độ, quyền lợi dành cho lao động nữ từ 01/01/2021

Đặc quyền cho lao động nữ - Ảnh minh họa

Trên tinh thần của Bộ luật lao động 2012, Bộ luật lao động 2019 vẫn giữ nguyên những đặc quyền, ưu tiên cho lao động nữ, nhất là đối với lao động nữ mang thai. Dưới đây là những thay đổi của Bộ luật lao động 2019 đối với một số quyền lợi của lao động nữ.

1. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động và tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động khi mang thai (Điều 156 BLLĐ 2012 và Điều 138 BLLĐ 2019)

=> BLLĐ 2019 quy định thêm về thời gian tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, thời gian này hai bên có thể thỏa thuận dựa trên thời gian do cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền chỉ định.

2. Quyền được ưu tiên ký hợp đồng lao động mới khi hết hạn hợp đồng trong thời kỳ mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi (Đây là quy định mới tại Khoản 3 Điều 137 BLLĐ 2019 so với Điều 155 BLLĐ 2012)

3. Tăng thời gian và mở rộng đối tượng lao động nữ được chuyển sang làm công việc nhẹ hơn hoặc giảm bớt 01 giờ lao động (Khoản 2 Điều  137 BLLĐ 2019 so với Khoản 2 Điều 155 BLLĐ 2012)

=> Ở Bộ luật lao động hiện hành, quy định chỉ cho phép lao động nữ được chuyển sang làm công việc nhẹ hơn hoặc giảm bớt thời gian lao động trong thời gian từ tháng thứ 7 đến khi sinh con, sang đến Bộ luật mới, thời gian này kéo dài từ khi mang thai cho đến khi con đủ 12 tháng tuổi.

Ngoài ra, tại BLLĐ 2012 chỉ quy định lao động nữ làm "công việc nặng nhọc" mới được hưởng quyền như trên, tuy nhiên sắp tới phạm vi công việc này sẽ được mở rộng thành:  "lao động nữ làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm nghề, công việc có ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh sản và nuôi con khi mang thai"

4. Lao động nữ mang thai hộ và người lao động là người mẹ nhờ mang thai hộ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội. (Đây là quy định mới tại Khoản 5 Điều 139 BLLĐ 2019 so với Điều 157 BLLĐ 2012)

=> Đây là hai đối tượng mới được đưa vào những chính sách cho người lao động nữ sau khi đã có quy định hợp pháp việc mang thai hộ theo Luật hôn nhân và gia đình 2014, theo đó kể cả khi không phải là người trực tiếp mang thai nhưng nhờ người khác mang thai hộ thì vẫn sẽ được hưởng chế độ khi con được sinh ra.

5. Không bị thay đổi quyền, lợi ích khi quay trở lại làm việc sau thai sản (Đây là quy định mới tại điều 140 BLLĐ 2019 so với Điều 158 BLLĐ 2012)

=> Hiện nay quy định pháp luật đảm bảo việc làm cho lao động nữ nghỉ thai sản chỉ nhắc đến việc người lao động được bảo đảm việc làm cũ khi quay trở lại mà không nhắc đến việc lương thưởng, lợi ích có thay đổi hay không, đây là một bổ sung hết sức quan trọng.

6. Quyền được cung cấp đầy đủ thông tin về tính chất nguy hiểm, nguy cơ và yêu cầu của công việc ảnh hưởng xấu tới sức khỏe (Đây là quy định mới tại Khoản 2 Điều 142 BLLĐ 2019 so với Điều 160 BLLĐ 2012) 

=> Danh mục nghề, công việc ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản, khả năng sinh con của lao động nữ sẽ được Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành, khi có ý định ký kết hợp đồng làm việc trong những lĩnh vực này, người lao động nữ được cung cấp đầy đủ thông tin về công việc để tham khảo.

Những đặc quyền khác của lao động nữ về thời giờ làm thêm, không bị xử lý kỷ luật, nghỉ khám thai, ... vẫn được giữ nguyên.

Bộ luật Lao động 2019 với các quy định về lao động nữ đã thể hiện sự quan tâm, ưu đãi của nhà nước với loại đối tượng này trên tất cả các phương diện của quan hệ lao động: việc làm, thời giờ làm việc và nghỉ ngơi... Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường, với sự tác động khách quan của các quy luật kinh tế, sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt về lao động thì các quy định của pháp luật lao động về lao động nữ đã có tác dụng rất lớn trong việc che chắn, bảo vệ, hạn chế đáng kể những bất lợi, tổn thương cho người lao động nữ trước những biến động bất trắc của thị trường.

Ngoài những quyền lợi được đề cập trê thì vẫn còn các quyền lợi khác như:

Tại Khoản 5 Điều 80 Nghị định 145/2020/NĐ-CP (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/02/2021) quy định:

+ Khuyến khích người sử dụng lao động lắp đặt phòng vắt, trữ sữa mẹ phù hợp với điều kiện thực tế tại nơi làm việc, nhu cầu của lao động nữ và khả năng của người sử dụng lao động. Trường hợp người sử dụng lao động sử dụng từ 1.000 người lao động nữ trở lên thì phải lắp đặt phòng vắt, trữ sữa mẹ tại nơi làm việc.

Như vậy, trường hợp doanh nghiệp sử dụng từ 1.000 người lao động nữ trở lên thì bắt buộc phải lắp đặt phòng vắt, trữ sữa mẹ tại nơi làm việc.

Theo đó, phòng vắt, trữ sữa mẹ là một không gian riêng tư, không phải buồng tắm hay buồng vệ sinh; có nguồn điện, nước, bàn, ghế, tủ lạnh bảo đảm vệ sinh, quạt hoặc điều hòa; bố trí ở vị trí thuận tiện sử dụng, được che chắn khỏi sự xâm phạm, tầm nhìn của đồng nghiệp và công cộng để lao động nữ có thể cho con bú hoặc vắt, trữ sữa.

Việc bành hành quy định này đã giúp đỡ rất nhiều cho những người lao động nữ đang nuôi con nhỏ.

Mình muốn bổ sung thêm điều khoản mới dành cho các lao động nữ: được phép nghỉ thêm giữa giờ trong các trường hợp:
Lao động nữ trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi ngày 30 phút, trong thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi được nghỉ mỗi ngày 60 phút trong thời gian làm việc. Thời gian nghỉ vẫn được hưởng đủ tiền lương theo hợp đồng lao động (khoản 3 Điều 137 BLLĐ 2019).
 

Cảm ơn bạn vì đã chia sẻ thông tin vô cùng hữu ích về 06 thay đổi về chế độ, quyền lợi dành cho lao động nữ từ 01/01/2021.

Có thể thấy pháp luật đã dành ra khá nhiều quy định để bảo vệ cho lao động nữ và đây là điều hoàn toàn cần thiết bởi thông thường phụ nữ có thể lực yếu hơn đàn ông, cộng thêm việc phải trải qua việc mang thai và nuôi con nhỏ.

Cảm ơn bạn đã chia sẻ những nội dung vô cùng bổ ích. Trên thực tế lao động nữ khi chưa lập gia đình, chưa mang thai thường ít quan tâm đến các chế độ thai sản mà pháp luật quy định. Trong một số trường hợp, chính vì họ không nắm được các quy định này nên đôi khi quyền lợi của chính bản thân họ sẽ bị ảnh hưởng. Mong sẽ nhận được nhiều bài viết hơn nữa về chủ đề này từ bạn. 

Cảm ơn bài viết của tác giả. Mình xin bổ sung thêm quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không cần báo trước của lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo quy định tại Khoản 1 Điều 138 Bộ luật Lao động 2019 (Điểm đ Khoản 2 Điều 35 Bộ luật Lao động 2019).