Vừa qua, trên các phương tiện giao thông đăng tải rầm rộ quy định việc xử phạt đối với người tham gia giao thông đội mũ bảo hiểm không đúng chất lượng. Có lẽ cả Đài truyền hình Việt Nam, nhiều trang báo mạng cũng như không ít người đã bị “hớ” khi hiểu sai tinh thần của luật và thừa nhận việc xử phạt này.
Đối chiếu Luật Giao thông đường bộ, Nghị định34/2010/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, Nghị định71/2012/NĐ-CP sửa đổi bổ sung Nghị định34/2010/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và Thông tư liên tịch số06/2013/TTLT-BKHCH-BCA-BGTVT, không hề có quy định xử phạt vi phạm với lỗi “không đội mũ bảo hiểm đúng chất lượng”.
Thiết nghĩ, các cơ quan nhà nước, cơ quan báo chí đã lợi dụng câu chữ không rõ của luật để “vận dụng” theo hướng “phải là lá chuối tiêu, nếu lá chuối rừng thì không phải là lá chuối” - một cách chơi chữ. Nhưng rõ ràng, đây là cách hiểu vừa trái luật, vừa đùn đẩy trách nhiệm cho dân và thể hiện sự yếu kém, bất lực của cơ quan quản lý thị trường; một cách vận dụng quy luật cung – cầu hết sức “ngớ ngẩn” mang tính áp đặt của nhà nước đối với dân.
Tất cả các văn bản xử lý vi phạm hành chính không hề tồn tại một quy định về xử lý hành vi đội mũ bảo hiểm không đúng chất lượng; cụ thể:
Nghị định 34:
Khoản 3, Điều 9 quy định:
i) Người điều khiển, người ngồi trên xe không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm không cài quai đúng quy cách khi tham gia giao thông trên đường bộ;
k) Chở người ngồi trên xe không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật;
Nghị định 71, tại mục 2 quy định:
i) Người điều khiển, người ngồi trên xe không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm không cài quai đúng quy cách khi tham gia giao thông trên đường bộ;
k) Chở người ngồi trên xe không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật;
Thông tư liên tịch số06/2013/TTLT-BKHCN-BCA-BGTVT:
Điều 8. Trách nhiệm của người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp máy
Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), xe đạp máy khi tham gia giao thông có trách nhiệm:
1. Đội mũ bảo hiểm theo đúng quy định của pháp luật.
2. Cài quai mũ theo quy định sau đây:
a) Kéo quai mũ bảo hiểm sang hai bên rồi đội mũ và đóng khóa mũ lại. Không được để quai mũ lỏng lẻo mà phải đóng khít với cằm;
b) Sau khi đội mũ bảo hiểm cần kiểm tra lại bằng cách: dùng tay kéo mũ từ đằng sau ra đằng trước hoặc nâng phần trên trước trán (hoặc phần cằm đối với mũ cả hàm) lên rồi kéo ra đằng sau, mũ không được bật ra khỏi đầu.
Điều 10. Hướng dẫn về xử lý vi phạm
2. Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), xe đạp máy khi tham gia giao thông vi phạm quy định về đội mũ bảo hiểm thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
Trong các quy định này, không tồn tại bất cứ khái niệm “mũ bảo hiểm không đúng chất lượng”. Hơn nữa, trách nhiệm đảm bảo chất lượng sản phẩm thuộc về cơ quan quản lý thị trường và doanh nghiệp sản xuất sản phẩm; tại sao lại lợi dụng xử phạt để đùn đẩy trách nhiệm và hậu quả đó cho người dân!! Xử phạt người tham gia giao thông với hành vi đội mũ bảo hiểm không đảm bảo chất lượng là trái luật, là oan dân!
