Tại nội dung của Luật Viên chức 2010 thì không có quy định cụ thể về việc xử lý viên chức về hành vi sinh con thứ 3.
Do vậy việc xử phạt đối với với cán bộ, công chức, viên chức được căn cứ theo Khoản 1 Điều 16 Luật Viên chức 2010 “Chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam và pháp luật của Nhà nước.”. Theo đó, việc sinh con thứ 3 đã vi phạm chính sách về kế hoạch hóa gia đình và sẽ phải chịu kỷ luật theo quy định.
Quy định đối với Đảng viên theo khoản 1 Điều 27 Quy định 102-QD/TW thì khi sinh con thứ 3 (trừ trường hợp tại Điều 27 Hướng dẫn 04-HD/UBKTTW)
"Điều 27. Vi phạm quy định về chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình
1- Đảng viên vi phạm một trong các trường hợp sau gây hậu quả ít nghiêm trọng hoặc vi phạm trong trường hợp sinh con thứ ba (trừ trường hợp pháp luật có quy định khác) thì kỷ luật bằng hình thức khiển trách:
a) Cản trở, cưỡng bức thực hiện kế hoạch hóa gia đình; tham gia các hoạt động xét nghiệm, chuẩn đoán để xác định giới tính thai nhi trái quy định.
b) Khai báo hoặc xin xác nhận, giám định không trung thực về tình trạng sức khỏe của vợ (chồng), con để thực hiện không đúng quy định hoặc để trốn tránh không bị xử lý do vi phạm chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
..."
Việc kỷ luật này sẽ áp dụng theo Nghị định 27/2012/NĐ-CP quy định về xử lý kỷ luật viên chức và trách nhiệm bồi thường, hoàn trả của viên chức: Các hình thức xử lý kỷ luật là:
Khiển trách; Cảnh cáo; Cách chức; Buộc thôi việc.
Tuy nhiên, cũng tùy thuộc quy chế làm việc của đơn vị và các văn bản nội bộ liên quan.
Về việc áp dụng hình thức xử lý thì căn cứ theo mức độ vi phạm và quy chế của cơ quan, tuy nhiên thường thì với vi phạm nhẹ (sinh con thứ 3) thì hình thức xử phạt chủ yếu chỉ là khiển trách, cảnh cáo.
Trường hợp NLĐ làm việc theo HĐLĐ trong các đơn vị sự nghiệp (và không phải là Đảng viên) thì sẽ không có cơ sở pháp lý để xử lý kỷ luật theo quy định trên
