#ff0000;">Oan cho xe máy!
TT - PGS.TS Bùi Xuân Cậy - trưởng khoa công trình Đại
học Giao thông vận tải (GTVT) - cho rằng để hạn chế, cấm xe máy thì phải
có phương tiện giao thông công cộng (GTCC) phù hợp với nhu cầu đi lại
của người dân.
Ông Cậy nói:
>> TP.HCM sắp kẹt cứng xe cá nhân
>> Quyết hạn chế xe cá nhân
|
Kẹt xe tại bùng binh Lăng Cha Cả TP.HCM - Ảnh: T.T.D. |
- Dân cư các đô thị tăng lên không ngừng do dân số tăng
và nhu cầu công việc là quy luật chung. Để giải quyết nhu cầu đi lại ở
đô thị phải dựa vào phương tiện GTCC có sức chở lớn như tàu điện ngầm,
đường sắt trên cao, tàu điện mặt đất, xe buýt nhanh hoặc loại có năng
lực vừa phải như xe buýt. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng để tiến
tới một thành phố văn minh thì về giao thông phải có 50% số người đi lại
bằng phương tiện GTCC, 50% còn lại đi bằng phương tiện cá nhân hoặc đi
bộ. Nhưng chúng ta hiện nay đến 90% người đi lại bằng phương tiện cá
nhân.
Xe máy không gây ùn tắc
* Theo đề xuất của lãnh đạo TP Hà Nội và TP.HCM
cũng như chỉ đạo của Chính phủ, cần hạn chế xe máy để chống ùn tắc giao
thông. Vậy xe máy có phải là nguyên nhân gây ùn tắc?
- Về chuyên môn thì trong sách giáo khoa ai cũng nói
phương tiện giao thông cá nhân là nguyên nhân làm ùn tắc giao thông.
Nhưng đối với các nước phát triển, phương tiện giao thông cá nhân chủ
yếu là ôtô con. Còn chúng ta chủ yếu là xe máy. Đây là phương tiện hợp
túi tiền người dân các nước đang phát triển và là phương tiện năng động,
chiếm chỗ trên đường ít, kể cả chỗ để.
|
Ông Bùi Xuân Cậy - Ảnh: T.Phùng |
Về mặt khoa học, chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu và
thấy xe máy không phải là phương tiện gây ùn tắc giao thông khi so với
xe buýt. Nếu một làn đường rộng 3,5m dành cho xe máy chạy thì mỗi giờ
lưu thông được 3.000- 3.500 xe máy, nếu xe máy chở hai người thì có khi
chở đến hơn 4.000 người. Trong khi đó nếu làn đường ấy cho xe buýt loại
50 ghế chạy với tần suất ba phút/chuyến thì một giờ có 20 xe chạy qua
cũng chỉ chở được 1.000 người. Do vậy, việc lâu nay chúng ta kết luận xe
máy là nguyên nhân gây ùn tắc giao thông thì đó là nỗi oan cho xe máy.
Lúc đầu các nhà khoa học châu Âu không tin nhưng qua nghiên cứu của
chúng tôi, họ đánh giá là đúng.
* Vậy nếu tiến hành hạn chế xe máy trong tình hình
hiện nay thì xe buýt - phương tiện GTCC chủ lực và duy nhất - ở các đô
thị của chúng ta có đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân?
- Hiện GTCC ở Hà Nội và TP.HCM rất yếu kém. Người ta
nói một thành phố 1 triệu người trở lên phải có những phương tiện GTCC
có sức chở lớn như tàu điện ngầm hoặc đường sắt trên cao. Nhưng TP.HCM
có đến 10 triệu dân, Hà Nội mở rộng đến 7 triệu dân vẫn chỉ có xe buýt
thì không đảm đương được. Xe buýt ở Hà Nội hiện nay đến ngưỡng tới hạn,
nếu tăng xe thì còn tắc đường nữa và cũng không thể đáp ứng hết nhu cầu
đi lại của người dân. Nếu tuyến đường Tôn Đức Thắng ở Hà Nội cấm xe máy
và chuyển sang đi xe buýt thì chẳng có loại xe buýt nào chở hết lượng
người đi lại thường xuyên trên đường này. Và có đủ xe để chở thì không
đủ đường cho xe chạy.
* Có nghĩa là hạn chế, cấm xe máy ở thời điểm này là chưa phù hợp?
- Cấm xe máy phải nghĩ tới người dân đi bằng phương
tiện gì mới cấm được. Vì nhu cầu thì người ta vẫn phải đi lại, anh cấm
thì phải tạo phương tiện khác cho người ta đi. Muốn cấm thì phải có điều
kiện là GTCC phát triển. Khi chúng ta có những phương tiện GTCC tốt như
tàu điện ngầm năm phút/chuyến, mỗi chuyến chở được 1.000 người thì
người ta thấy đi lại thuận lợi và sẽ tự bỏ xe cá nhân đi phương tiện
công cộng.
* Liệu có thể thí điểm hạn chế xe máy ở vài tuyến đường trước khi nhân rộng?
- Ở một vài nơi có thể cấm được nhưng phải có đường sá
phù hợp. Tôi nghĩ ý tưởng cấm xe máy trên đường Pháp Vân - Cầu Giẽ quá
được vì có quốc lộ 1 cũ song song. Cấm để tăng an toàn và khả năng lưu
thông trên đường Pháp Vân - Cầu Giẽ là cần thiết. Đường cao tốc TP.HCM -
Trung Lương cấm xe máy cũng có quốc lộ 1 cũ song song là hợp lý. Còn
trong đô thị, nhà người ta ở tuyến đường đó nếu cấm thì người ta đi lại
sao được?
Đánh thuế cao để thu tiền đầu tư hạ tầng
* Thay vì hạn chế phương tiện cá nhân thì phải cải
tạo, xây dựng hạ tầng giao thông để kéo giãn mật độ phương tiện. Nhưng
lâu nay chỉ thấy các đô thị loay hoay các biện pháp bịt ngã tư, xén hè,
tách làn trong nội ô hơn là các giải pháp căn cơ?
- Hà Nội và TP.HCM khác các nước châu Âu là mật độ dân số trên 1km2 quá lớn. Các nước chỉ 5.000 người/km2 là lớn lắm rồi, còn Q.Hoàn Kiếm đến 30.000 người/km2.
Nếu muốn giãn mật độ thì Hà Nội phải xây dựng các thành phố vệ tinh
theo quy hoạch chung. Xây dựng hạ tầng giao thông, quyết liệt di dời các
trường đại học, nhà máy, xí nghiệp ra vùng ven. Giảm mật độ người sẽ
giảm ùn tắc.
Điều đó ai cũng biết nhưng cái khó nhất là tiền. Ví dụ
Đại học GTVT muốn chuyển sang Hưng Yên cũng cần khoảng 2.000 tỉ đồng
nhưng không biết lấy tiền ở đâu. Có những dự án tàu điện, đường sắt trên
cao chuẩn bị rất lâu nhưng vẫn chưa ai cho vay tiền để làm.
Cách đây năm năm tôi có đề xuất với lãnh đạo Hà Nội và
Sở GTVT Hà Nội việc cải tạo các khu chung cư cũ, chuyển trường học, nhà
máy là mục đích để giãn dân ra. Nhưng do Nhà nước không có tiền để cải
tạo, di chuyển nên cho các nhà đầu tư làm. Họ muốn có lãi thì sẽ xây khu
chung cư đang năm tầng thành 15 tầng để vừa có chỗ ở cho cư dân ở tòa
nhà đó lại vừa có chỗ để bán thu hồi tiền đầu tư và có lãi. Tương tự,
nhà máy chuyển đi lại xây trung tâm thương mại và chung cư cao tầng thì
tăng ùn tắc hơn. Nghịch lý này cũng là bài toán kinh tế của nước nghèo.
* Các dự án GTCC đang triển khai cần nhiều năm mới
hoàn thành. Nếu đưa lộ trình 5-10 năm để hạn chế xe cá nhân thì có ngắn
không?
- Không nên cấm xe cá nhân làm gì. Có sản xuất và sử
dụng xe cá nhân thì có kích thích kinh tế phát triển, tạo công ăn việc
làm, Nhà nước mới thu được tiền thuế. Nếu cấm xe máy thì ví dụ có 10%
người đang đi xe máy họ ráng lên một chút chuyển sang đi ôtô thì tình
trạng ùn tắc còn cao hơn. Vì vậy, không phải cấm mà nên đánh thuế cao
hơn để vừa hạn chế xe cá nhân vừa thu được tiền để đầu tư hạ tầng.
Về mặt xã hội, càng đầu tư phương tiện GTCC bao nhiêu
thì Nhà nước càng phải bù lỗ bấy nhiêu, hầu như nước nào cũng phải bù
lỗ. Còn người dân đi phương tiện cá nhân là tự bỏ tiền túi mua xăng dầu,
Nhà nước không phải bù.
TUẤN PHÙNG thực hiện
TS NGUYỄN QUANG BÁU (viện trưởng Viện Nghiên cứu môi trường và phát triển giao thông bền vững):
Nên hạn chế ôtô con, không phải xe máy
Chúng ta không nên hạn chế xe hai bánh mà nên hạn chế
xe con, kể cả taxi. Bài học tắc đường ở Bangkok cũng do ôtô cá nhân tăng
quá lớn. Lúc sang Thái Lan tôi hỏi cơ quan hoạch định chính sách của Bộ
Giao thông Thái Lan, họ cho biết “chúng tôi không có chính sách hạn chế
phương tiện và người dân quan niệm nhà nào có tiền mua nhiều ôtô là
giàu nên ôtô tăng quá mức, từ đó dẫn đến kẹt xe”.
Nếu vẫn để mật độ dân cư đô thị đông đúc thì có xây
dựng được vài tuyến tàu điện ngầm hay đường sắt trên cao cũng không giải
quyết được vấn đề gì. Nhà nước có quyết tâm giảm ùn tắc thì phải làm
mật độ giao thông giảm bằng cách đẩy các trường đại học, nhà máy, viện
nghiên cứu ra khỏi nội ô... Giữ mật độ dân cư không tăng vì cơ sở hạ
tầng không bao giờ tăng kịp với mật độ dân cư. Đồng thời phải đầu tư xây
dựng hạ tầng ở ngoại ô để kéo giãn dân cư khỏi nội ô.
Với tình thế trước mắt cũng có thể mở rộng đường bằng
cách thu hồi thêm đất hai bên đường đã mở để xây dựng tái định cư tại
chỗ. Đây là giải pháp rẻ và không khó giải phóng mặt bằng.
T.P. ghi
Nguồn:
http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/457868/Oan-cho-xe-may.html
Với luật sư, nói phải có căn cứ, có lý, có tình thì hãng nói. Nói chung chung, nói vu vơ, nói tránh đụng chạm thì tốt nhất là đừng nói.
Làm thì làm làm dứt khoát, làm cẩn thận. Làm mà sợ đầu sợ đuôi, làm không đến đầu đến đũa thì tốt nhất là đừng làm.
Còn luật sư mà nghĩ cái này, nói cái kia; nói một đằng, làm một nẻo thì tốt nhất là nên về quê chăn vịt.
Vinh Quang l Trợ lý Luật sư - CÔNG TY LUẬT VIỆT KIM (www.luatvietkim.com)
M: 0934.666.282 - E: vinhquang@luatvietkim.com - Ad: P1705 - Đ3, 15 Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội.