Xác định hành vi hạ giá bán hàng hóa nhằm triệt tiêu đối thủ cạnh tranh

Bán phá giá hàng hóa dịch vụ là cách thức mà doanh nghiệp hoặc một nhóm doanh nghiệp thường xuyên áp dụng nhằm mục địch loại bỏ đối thủ cạnh tranh ra khỏi thị trường liên quan (thị trường hàng hóa liên quan và thị trường địa lý liên qua). Có thể hiểu hành vi bán phá giá hàng hóa, dịch vụ là hành vi được thực hiện thông qua việc bán hàng hóa dịch vụ ở mức giá thấp hơn giá thành toàn bộ của hàng hóa, dịch vụ đó. Thông qua đó, doanh nghiệp hoặc một nhóm foanh nghiệp đang có vị trí thống lĩnh thị trường có thể triệt tiêu đối thủ cạnh trạnh để dành thị phần và kiểm soát thị trường. Khi đó sẽ dẫn đến sự hạn chế cạnh tranh hoặc thập chí triệt tiêu cạnh tranh trong thị trường liên quan làm ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế và ảnh hưởng đến người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ trên thị trường.

Chính vì những tác hại nghiêm trọng trên mà pháp luật nghiêm cấm các doanh nghiệp hoặc nhóm doanh nghiệp đang có vị trí thống lĩnh thị trường thực hiện hành vi bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh.

Để xác định một hành vi bán hàng hóa, dịch vụ với giá bán thấp hơn giá thành toàn bộ của sản phẩm thì phải căn cứ vào nhiều điều kiện khác nhau. Bao gồm:

-         Đối tượng thực hiện: Doanh nghiệp hoặc nhóm doanh nghiệp đang có vị trí thống lĩnh thị trường (Điều 11 Luật cạnh tranh 2014)

-         Hàng hóa, dịch vụ không phải là hàng hóa tươi sống, hàng hoá tồn kho do chất lượng giảm, lạc hậu về hình thức, không phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng, hàng hoá theo mùa vụ, hàng hoá trong chương trình khuyến mại, hàng hoá trong trường hợp phá sản, giải thể, chấm dứt hoạt động sản xuất, kinh doanh, thay đổi địa điểm, chuyển hướng sản xuất, kinh doanh.

Ngoài các lọa hàng hóa trên, hoặc pháp luật có quy định khác (có thể là trong 1 thời kỳ nhất định, ví dụ như nhà nước ban hành chính sách bình ổn giá) thì mọi hành vi hạ giá thành sản phẩm xuống thấp hơn giá thành toàn bộ sản phẩm nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh đều trái quy định pháp luật.

Giá bán hàng hóa dịch vụ thấp hơn so với giá thành toàn bộ của hàng hóa dịch vụ. Đây là điều kiện quyết định sự chính xác trong việc xác định hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường để bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh

- Đại đa số doanh nghiệp nội địa có quy mô vừa và nhỏ nên khả năng ứng phó hoặc chạy đua với các chiến lược định giá hủy diệt của các tập đoàn kinh tế lớn (đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia) là thấp. Một khi việc hủy diệt hoàn tất thì các biện pháp xử phạt như phạt tiền … không thể khôi phục lại tình trạng cạnh tranh trên thị trường.

- Việc điều tra về hành vi định giá hủy diệt được dự báo là không đơn giản, thậm chí rất phức tạp. Sự phức tạp bao gồm những khó khăn trong nghiệp vụ về kỹ thuật điều tra, tính toán chính xác các thông số thị trường liên quan, thị phần và các loại giá mua, giá bán, chi phí sản xuất, lưu thông.

- Pháp luật về định giá hủy diệt của Việt Nam còn đơn giản nên chỉ với những quy định hiện hành, việc điều tra sẽ không dễ dàng và có thể đưa đến các kết luận không chính xác.

- Với các quy định của pháp luật hiện hành và năng lực thực tế của cơ quan quản lý cạnh tranh, việc thu thập thông tin trong các vụ việc cạnh tranh được thực hiện cơ bản dựa vào nghĩa vụ cung cấp thông tin của các bên liên quan. Cơ quan điều tra chưa đủ nguồn nhân lực và phương tiện cần thiết để tự tìm kiếm thông tin, chứng cứ để giải quyết vụ việc