Câu hỏi của bạn liên quan đến việc giải quyết tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài và vấn đề về thẩm quyền của Tòa án Việt Nam trong trường hợp có thỏa thuận trọng tài. Cụ thể, trong hợp đồng của các bên có điều khoản trọng tài, nhưng khi xảy ra tranh chấp, một bên lại yêu cầu Tòa án Việt Nam giải quyết thay vì trọng tài.
Giải quyết vấn đề:
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, Tòa án Việt Nam có thể xem xét thẩm quyền trong trường hợp có tranh chấp về việc thực hiện hoặc thi hành thỏa thuận trọng tài. Tuy nhiên, nếu các bên đã đồng ý đưa tranh chấp ra trọng tài quốc tế hoặc trọng tài trong nước (như Trọng tài Thương mại Quốc tế Việt Nam - VIAC), thì về nguyên tắc, Tòa án Việt Nam sẽ không có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đó, trừ khi thỏa thuận trọng tài bị coi là vô hiệu.
Cụ thể, theo Điều 16 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (có hiệu lực kể từ 1/1/2016) và Điều 3 của Luật Trọng tài Thương mại 2010, nếu hợp đồng giữa các bên có thỏa thuận về trọng tài (ví dụ: đưa tranh chấp ra VIAC), thì:
-
Thỏa thuận trọng tài có hiệu lực: Trong trường hợp này, các bên cần tuân thủ thỏa thuận này, và nếu có tranh chấp, họ phải đưa tranh chấp ra giải quyết tại trọng tài, trừ khi có căn cứ rõ ràng để thỏa thuận trọng tài vô hiệu.
-
Tòa án có quyền can thiệp trong một số trường hợp:
-
Nếu một bên yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp mặc dù đã có thỏa thuận trọng tài, thì Tòa án sẽ kiểm tra tính hợp pháp của thỏa thuận trọng tài. Nếu thỏa thuận trọng tài không vi phạm các quy định pháp luật, Tòa án sẽ từ chối thụ lý và yêu cầu các bên phải tuân thủ thỏa thuận trọng tài.
-
Tòa án có thể can thiệp trong trường hợp một trong các bên yêu cầu hủy bỏ hoặc không thực hiện quyết định trọng tài đã được tuyên, hoặc nếu thỏa thuận trọng tài bị coi là vô hiệu (ví dụ: thỏa thuận không hợp pháp hoặc không thể thực hiện).
-
Thẩm quyền của Tòa án:
-
Trường hợp các bên vẫn yêu cầu Tòa án giải quyết và Tòa án cho rằng thỏa thuận trọng tài có hiệu lực, Tòa án sẽ không có thẩm quyền giải quyết vụ việc và sẽ từ chối thụ lý.
-
Trong trường hợp tranh chấp có yếu tố nước ngoài, Tòa án Việt Nam sẽ chỉ có thẩm quyền giải quyết khi các bên không thực hiện thỏa thuận trọng tài, hoặc nếu thỏa thuận trọng tài bị vô hiệu vì lý do pháp lý nào đó.
Kết luận:
-
Nếu hai bên trong hợp đồng đã thống nhất thỏa thuận đưa tranh chấp ra Trọng tài Thương mại Quốc tế Việt Nam (VIAC) giải quyết, thì về nguyên tắc, Tòa án Việt Nam không có thẩm quyền giải quyết tranh chấp, trừ khi có lý do để tuyên bố thỏa thuận trọng tài vô hiệu.
-
Nếu một bên yêu cầu Tòa án giải quyết mà không tuân thủ thỏa thuận trọng tài, Tòa án sẽ xem xét và nếu thỏa thuận trọng tài còn hiệu lực, sẽ từ chối giải quyết tranh chấp và yêu cầu chuyển tranh chấp sang trọng tài.
Nếu bạn cần thêm thông tin chi tiết về thủ tục hoặc quy trình cụ thể, tôi sẽ sẵn lòng hỗ trợ thêm!
