Khoảng 16 giờ 45 phút ngày 21-2, N.Q.H (sinh ngày 10-8-1998, ngụ quận Gò Vấp- TPHCM) tới tiệm internet chơi game. Không lâu sau đó, H. đã dùng dao tước đoạt sinh mạng của một thiếu niên khác, chỉ vì bị… cốc đầu.
Lạnh lùng, nhẫn tâm
Theo lời khai của H., trong lúc ngồi chơi gần máy vi tính của H.T.Đ (SN 1996), H. chọc ghẹo em của Đ. khiến cháu bé khóc. Bực mình vì đang chơi mà bị quấy rầy, Đ. dùng tay cốc vào đầu của H. một cái. Chỉ có thế nhưng H. nổi giận lao vào đánh nhau với Đ. Được can ngăn, H. về nhà lấy con dao Thái Lan rủ thêm 2 người bạn quay lại, xông vào tiệm internet tìm Đ. Lại bị can ngăn, cả nhóm của H. ra trước tiệm internet ngồi đợi.
Khi Đ. vừa bước ra, cả nhóm lao vào đánh, H. rút con dao giấu trong người ra để đâm Đ. Đứng cạnh bên nhìn thấy sự việc, N.Q.T (SN 1996) lao vào can đã bị H. đâm trúng tim và tử vong. H. bị bắt sau đó nhưng do H. mới 13 tuổi 6 tháng nên Công an quận Gò Vấp lập hồ sơ đưa vào trường giáo dưỡng theo luật định.
Trước đó, ngày 7-2, sau khi tan học, em N.Đ.Đ (SN 2000, học sinh lớp 6, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) được D.P.T (SN 1998, học sinh lớp 8 cùng trường) nhờ chở đi chỉ chỗ mua chiếc xe đạp đẹp như của Đ. Khi đến chỗ vắng, T. bất ngờ lấy dao mang sẵn trong người chém liên tiếp cho đến khi Đ. gục ngã.
Gây án xong, T. lôi xác nạn nhân xuống ao, lấy chiếc xe đạp của Đ. mang về nhà cất giấu. Sau đó, T. vẫn sinh hoạt bình thường, làm ra vẻ không biết gì dù gia đình Đ. sốt ruột tìm kiếm Đ. khắp nơi. Thậm chí ngày hôm sau, T. vẫn đi học bình thường, đến khi bị CQĐT mời lên làm việc, T. mới khai nhận hành vi giết người, cướp tài sản.
Luật cần sớm thay đổi
Trên đây là 2 vụ án xảy ra chỉ riêng trong tháng 2 và sát thủ đều sinh năm 1998. Mở đầu cuộc trao đổi với chúng tôi về hai vụ án tiêu biểu này, một kiểm sát viên của VKSND TPHCM đã phân tích bắt đầu từ vụ xét xử Lê Văn Luyện (Bắc Giang). Theo đó, chính việc những người thân của Luyện cũng bị đưa ra xét xử về các tội không tố giác tội phạm, che giấu tội phạm đã phần nào có tác dụng tốt trong việc răn đe và giáo dục đối với xã hội.
Thấy rõ nhất qua việc người nhà của Nguyễn Hữu Dưỡng - kẻ cướp tiệm vàng ở Hà Nội - đã tích cực đưa Dưỡng ra đầu thú sau khi biết Dưỡng gây án. Tuy nhiên, mức hình phạt 18 năm tù đối vớiLê Văn Luyện lại gây lên một làn sóng bức xúc trong dư luận. Luyện gây án rùng rợn, tàn ác là vậy, từ già đến trẻ ai cũng biết nhưng cuối cùng Luyện thoát án tử chỉ vì luật đã quy định như vậy đối với người chưa thành niên. Việc này thực sự chưa có tác dụng răn đe, giáo dục và phòng ngừa tội phạm.
Theo điều 12 BLHS: “Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng”; khoản 1, điều 74 BLHS quy định: “Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù”. Những quy định này đến nay không còn phù hợp.
Bởi ngày nay, trẻ em có nhiều điều kiện để tiếp xúc với các phương tiện thông tin (thông qua báo chí, truyền hình, internet…), từ đó nâng cao nhận thức, trình độ hiểu biết; đời sống, kinh tế phát triển, cơ thể, tâm sinh lý của trẻ cũng phát triển hơn. Nên chăng, cần nghiên cứu và điều chỉnh hạ mức tuổi chịu trách nhiệm hình sự từ đủ 14 tuổi xuống còn đủ 12 tuổi, cũng như tăng mức hình phạt lên tử hình đối với người đủ 16 tuổi thay vì đủ 18 tuổi đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, gây nguy hại cho xã hội. Điều này hoàn toàn hợp lý và rất cần thiết để ngăn ngừa tình trạng trẻ hóa tội phạm.
Cùng chung ý kiến, luật sư Lê Nguyễn Quỳnh Thi, Đoàn Luật sư TPHCM, nói tình trạng trẻ vị thành niên phạm tội liều lĩnh, manh động một phần là do hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, nhiều kẽ hở, chưa sát với thực tế. Điều này gây khó khăn cho việc thực thi pháp luật, dẫn đến hiệu quả, hiệu lực chưa cao, chưa đủ sức răn đe với các loại tội phạm.
Những thông tin về sát thủ nhí không còn hiếm hoi. Tuổi nhỏ nhưng hành vi giết người tàn ác, lạnh lùng, vô cảm. Phải chăng đã đến lúc luật cần thay đổi cho phù hợp để hạn chế thực trạng này? Mời mọi người cho ý kiến nên hay không?
