Vì sao cha mẹ lại tạo áp lực học tập cho con ?

Trẻ con không có quyền điểm thấp?

Gần đây có vụ việc thương tâm xảy ra trong giáo dục, một đứa trẻ tự tử vì trầm cảm do kết quả học tập. Chuyện buồn như thế này không hiếm, khi mà trầm cảm trở thành một thứ bệnh của thời đại.

Trước cái chết đau lòng của đứa trẻ, người ta lại mổ xẻ nguyên nhân, đưa ra các phân tích bằng những lời thông thái, rồi chuyện lại qua đi tiếp tục sẽ có những đứa trẻ khác u uất vì kết quả học hành, có khi có đứa không vượt qua để rồi chọn lấy cái chết để giải thoát. Bởi chúng không có quyền được học dốt.

Không ai biết nguyên nhân đứa trẻ chọn cái chết khi bị điểm kém, áp lực, sức ép phải học giỏi. Không nhiều người thực sự biết giới hạn của những đứa trẻ, cho đến khi chọn cái chết.

Rất nhiều người trong chúng ta coi con cái là tài sản, là “của để dành”. Của cải thì phải mỗi ngày một nhiều hơn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ, khoe khoang của người sở hữu. Những đứa con, những món “của để dành” của các ông bố bà mẹ cũng thế, luôn phải đáp ứng nhu cầu khoe khoang không giới hạn của mẹ cha. Những đứa trẻ không có bất cứ sự lựa chọn nào, bởi người ta mặc định rằng chúng biết gì mà lựa chọn. Bởi đã bao giờ trong đầu các phụ huynh mất đi ý niệm “dạy dỗ” bọn trẻ đâu.

Từ bao giờ, và vì sao cái ý niệm con cái là “của để dành” trở nên phổ biến trong xã hội chúng ta? Có lẽ đã từ rất lâu rồi, khi mà câu nói “trẻ cậy cha, già cậy con” trở thành thành ngữ. Có lẽ chỉ đến bây giờ, khi mà nhu cầu khoe của trở nên mạnh mẽ hơn với sự hỗ trợ của các hình thức truyền thông mới thì sức ép phải trở nên lung linh của những đứa trẻ mới khiến căn bệnh trầm cảm của trẻ con bùng phát.

Các bậc cha mẹ nào cũng mong muốn con mình hạnh phúc. Song, không ít người dễ dàng cảm nhận được hạnh phúc của bản thân hơn là hạnh phúc của con trẻ. Rất khó để cảm nhận niềm vui của con trẻ khi chúng được làm điều chúng thích, song cảm giác hưng phấn của việc đếm like khi khoe con thì lại rất sung sướng. Con trẻ cần hạnh phúc, song của cải thì phải để khoe!

Liệu pháp luật về trẻ em có dành hoặc đưa ra những quy định để xử lý cha mẹ vi phạm trong những trường hợp như vầy? 

Mình thấy hầu hết ở các nước Châu Á như Hàn Quốc, Việt Nam, Trung Quốc,... thì việc thi cử áp lực, căng thẳng rất nhiều. Hầu hết là bố mẹ muốn hướng tới tương lai của con được tốt hơn họ nên họ luôn kì vọng tới con của mình. Chính vì vậy mà các bạn học sinh thường bị áp lực bởi những kì vọng đó.

Mình nghĩ hầu hết các bậc làm cha mẹ đều đặt cho con mình những kỳ vọng, mong muốn con mình cũng sẽ học giỏi, chăm ngoan, nghe lời. ​Tuy nhiên, nhiều khi kì vọng quá lớn dành cho con lại vô tình tạo ra áp lực mà chính bố mẹ cũng không biết.

Mình thấy việc bố mẹ quan tâm chuyện học của con là điều đáng khen, tuy nhiên quan tâm quá mức, tạo áp lực, hay có suy nghĩ con phải xếp thứ nhất, hơn độc đoán thì thực sự bố mẹ nên xem lại phương pháp dạy con. Việc con cái bị áp lực sẽ gây tổn thương đến tâm lý và sức khỏe của trẻ.

Cha mẹ tạo áp lực học hành cho con cũng là một điều dễ hiểu. Tại một đất nước đang phát triển như Việt Nam, tỷ lệ cạnh tranh trong việc tìm kiếm việc làm tốt rất gay gắt. Một phần cha mẹ mong muốn con cái sau này sẽ có công việc tốt, có cuộc sống tốt hơn cuộc sông của họ trước đây. Nhưng cũng có nhiều trường hợp cha mẹ tạo áp lực cho con chỉ vì sỹ diện của bản thân, của gia đình. Hi vọng khi đất nước hội nhập hơn, các bậc làm cha, làm mẹ cũng có cách nhìn khác trong việc dạy dỗ con cái.

Điều này có thể được giải thích một phần bởi vì bản thân các bậc phụ huynh cũng từng trải qua những khó khăn, vất vả trong cuộc sống. Vì vậy họ hiểu cuộc sống khó khăn đến nhường nào khi phải làm các công việc vất vả. cho nên họ tạo áp lực buộc con phải học hành thật giỏi để sau này không phải vất vả như họ đã từng.

Thực ra, bố mẹ luôn muốn con cái của mình chăm ngoan, học giỏi, nghe lời. Mong muốn những điều tốt nhất cho con, nhưng có một số phụ huynh có phương pháp dạy con chưa phù hợp, tạo áp lực cho con trong điểm số, không công nhận sự cố gắng của con. Mong là mỗi bố mẹ sẽ có cách để chia sẽ và ít tạo áp lực lên cho con mình.

Theo quan điểm của mình, việc mong muốn con cái mình học giỏi, sau này dễ dàng thành công hơn thì không có gì sai. Khi ở học sinh thì điểm số là cách đánh giá, phương thức đánh giá rõ ràng cụ thể nhất. Tuy nhiên, vấn đề là cách tiếp cận của phụ huynh, cách chia sẻ áp lực trong học tập với con cái. Nếu không có định hướng, cách truyền tải thông tin tốt thì sẽ tạo ra áp lực ngược cho con, từ đó xảy ra các sự việc đáng tiếc như vừa qua.

Cảm ơn bài viết của bạn nhé! Thật ra cha mẹ nào mà chả muốn con cái của mình được hạnh phúc, được giỏi giang. Nhưng liệu cha mẹ có đang quá "khắt khe" với con họ khi so kè con mình với những đứa bạn đồng trang lứa thay vì động viên chúng? Thật sự nể phục cách dạy con của cha mẹ nước ngoài.