Tham gia nghĩa vụ quân sự là trách nhiệm của các công dân có đủ tiêu chuẩn về lý lịch, sức khỏe, trình độ văn hóa trong độ tuổi từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi, đối với công dân được tạm hoãn gọi nhập ngũ vì theo học cao đẳng, đại học thì đến hết 27 tuổi.
Đây là một nghĩa vụ vẻ vang của công dân được phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam.
Hằng năm, khi đến mùa khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, vấn đề được quan tâm là những ai được tạm hoãn, ai được miễn tham gia nghĩa vụ quân sự.
Theo Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 đang có hiệu lực quy định 07 trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ, bao gồm:
1. Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe;
2. Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận;
3. Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;
4 Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
5. Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định;
6. Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật;
7. Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo.
Sắp tới đây, từ ngày 01/07/2020 Luật Dân quân tự vệ 2019 sẽ chính thức có hiệu lực. Tại Khoản 1c Điều 49 Luật này quy định bổ sung thêm một trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ, cụ thể là:
- Dân quân thường trực.
Dân quân thường trực là một thành phần của dân quân tự vệ, là lực lượng thường trực làm nhiệm vụ tại các địa bàn trọng điểm về quốc phòng.
Như vậy, từ ngày 01/07/2020 sẽ có 08 trường hợp được tạm hoãn gọi nhập ngũ.
