Pháp luật Việt Nam về tố tụng hiện có những quy định mang tính chất nhân đạo đối với sự tham gia của người bào chữa trong những trường hợp đặc biệt. Ở một số trường hợp do tính chất về số tuổi hoặc có thể do có nhược điểm về thể chất mà không tự bào chữa được thì pháp luật Việt Nam có điều khoản quy định cơ quan thẩm quyền tiến hành tố tụng phải chỉ định người bào chữa để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Qua đó thể hiện quyền bào chữa là cần thiết để bảo vệ cho người bị buộc tội nhằm đảm bảo việc xét xử khách quan, công bằng.
Vì thế, quy định tại Điều 76 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 về chỉ định người bào chữa:
“Điều 76. Chỉ định người bào chữa
1. Trong các trường hợp sau đây nếu người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của họ không mời người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải chỉ định người bào chữa cho họ:
a) Bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự quy định mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung thân, tử hình;
b) Người bị buộc tội có nhược điểm về thể chất mà không thể tự bào chữa; người có nhược điểm về tâm thần hoặc là người dưới 18 tuổi.
2. Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải yêu cầu hoặc đề nghị các tổ chức sau đây cử người bào chữa cho các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này:
a) Đoàn luật sư phân công tổ chức hành nghề luật sư cử người bào chữa;
b) Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước cử Trợ giúp viên pháp lý, luật sư bào chữa cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý;
c) Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận cử bào chữa viên nhân dân bào chữa cho người bị buộc tội là thành viên của tổ chức mình.”
