Triều Nguyễn: Vợ "nhiều lời", chồng có quyền "ly hôn"

Một trong những hình thức ly hôn được quy định chi tiết trong Bộ Luật Gia Long triều Nguyễn là "xuất thê" - bỏ vợ hay rẫy vợ. Theo đó, pháp luật cho phép người chồng bỏ vợ nếu người phụ nữ phạm vào một trong hai lỗi cơ bản là "thất xuất" và "nghĩa tuyệt".

Lỗi "thất xuất" theo điều 108 Bộ Luật Gia Long gồm 7 trường hợp. 

Ngoài 7 lỗi thất xuất, ở lỗi "nghĩa tuyệt", Bộ Luật Gia Long cho phép đoạn tuyệt ân nghĩa vợ chồng nếu người phụ nữ phạm tội thông gian. Khi đó, người chồng được quyền tùy ý gả bán vợ mình cho người khác trừ gian phu.

Trường hợp thứ hai là khi người vợ bỏ trốn khỏi nhà chồng. Điều 108 Bộ Luật Gia Long cho phép trong trường hợp này người chồng muốn gả hay bán vợ cho ai cũng được.

Với 7 lỗi "thất xuất", chồng không bắt buộc phải bỏ nhưng khi vợ phạm vào một trong hai lỗi "nghĩa tuyệt" thì nhất định phải chia tay, nếu không người đàn ông sẽ bị đánh 80 trượng. 

Tuy nhiên luật cũng quy định khi vợ đã để tang cha mẹ chồng đủ 3 năm; khi lấy nhau thì nghèo về sau cùng chung tay làm ăn trở nên giàu có hoặc khi lấy nhau còn có cha mẹ, anh em, họ hàng nhưng khi bỏ nhau người vợ không còn ai thân thích thì dù phạm 7 lỗi thuộc "thất xuất" người chồng cũng không được bỏ.

Pháp luật thời Nguyễn cho phép vợ chồng được thuận tình ly hôn khi: ăn ở không hòa hợp, tính tình xung khắc… Con cái mang họ cha và sẽ ở lại với người cha trừ khi hai vợ chồng thỏa thuận để người con nào theo mẹ.

Trường hợp không có con, nếu người đàn bà không phạm lỗi gì thì được lấy lại tài sản của riêng mình. Nếu có con, dù bị chồng bỏ hay thuận tình ly hôn, tất cả tài sản trong nhà do người chồng quản lý. Người vợ chỉ lấy lại quần áo và đồ vật riêng. Người chồng có thể "tùy tâm" giao thêm cho vợ một ít tiền

Đánh giá tổng thể thì triều Nguyễn dưới thời Gia Long cũng có nhiều điểm đáng ghi nhận đó chứ :))

Đúng là cái thời còn “trọng nam, kinh nữ”, xem thường người phụ nữ nên mới có những quy định bất công như vậy, đọc quy định nào cho thấy xã hội lạc hậu, phong kiến. Lỗi không có con trai thì do đàn ông chứ sao lại do phụ nữ???

Pháp luật thời nào cũng đều mang bản sắc của giai cấp thống trị thời điểm tương ứng. Và giai cấp phong kiến không chỉ ở riêng nước ta mà ở các nước khác đều tồn tại sự trọng nam khinh nữ. Nên mình nghĩ không thể xem đó là thời kì “thối nát” được mà đó là một sự hiển nhiên trong quá trình hình thành và phát triển luật pháp.

Tư tưởng bảo thủ và gia trưởng thiệt chứ, nếu áp dụng luật như vậy vào thời nay thì tỷ lệ ly hôn chắc rất nhiều, quy định gì mà chẳng công bằng tí nào quá trọng nam khinh nữ, thời đó chắc phụ nữ cực khổ và chịu uất ức nhiều lắm. May llaf mình không sống trong thời xã hội pháp luật như vậy.

Đọc mà thấy sao người phụ nữ thời xưa tội nghiệp quá. Những quy định này của Luật Gia Long thật cổ hũ, tư tưởng bảo thủ vô cùng so với thời đại ngày nay. Đọc mà cũng thấy may mắn vì mình sinh ra ở thời đại cách xa thời đại đó cả nghìn năm không thì chắc chịu không nổi, ở vậy khỏi lấy chồng quá.

Đúng Luật pháp thời xưa trọng nam khinh nữ, ngày xưa toàn là hiền thê. Vợ ngày nay chỉ toàn thấy sư tử hà đông mà thôi. ngày nay mà ra quy định này chắc tỉ lệ ly hôn tăng vọt, mình ế là chắc rồi, may mắn được sinh ra trong thời đại vợ chồng bình đẳng, tiếng nói được ghi nhận.

Đúng là pháp luật thời phong kiến thể hiện rõ sự trọng nam khinh nữ. Qua đó thấy được người phụ nữ ở thời phong kiến chịu rất nhiều thiệt thòi và không được pháp luật bảo vệ. Nhưng ngày nay người phụ nữ đã được coi trọng hơn vì hiện nay nam nữ đã trở nên bình đẳng. Pháp luật hiện nay cũng bảo vệ lợi ích của người phụ nữ nhiều hơn.

Ngoài ra với 7 lỗi "thất xuất" trên ở thời Nguyễn còn quy định người chồng không bắt buộc phải bỏ nhưng khi vợ phạm vào một trong hai lỗi "nghĩa tuyệt" thì nhất định phải chia tay, nếu không người đàn ông sẽ bị đánh 80 trượng. Pháp luật thời Nguyễn cho phép vợ chồng được thuận tình ly hôn khi: ăn ở không hòa hợp, tính tình xung khắc. Con cái mang họ cha và sẽ ở lại với người cha trừ khi hai vợ chồng thỏa thuận để người con nào theo mẹ.

Hiện nay, ly hôn được xem là quyền của vợ và chồng, do đó, chồng hoặc vợ đều có quyền yêu cầu ly hôn trong bất kỳ trường hợp nào, nhưng tòa án có chấp nhận được hay không đó lại là một chuyện khác. Có thể lấy lý do là không đạt được mục đích hôn nhân, gia đình không hạnh phúc để thuyết phục tào án thụ lý.

Quy định thời đó hà khắc quá, tư tưởng trọng nam khinh nữ quá nặng, người phụ nữ vừa phải tam tòng tứ đức vừa phải công dung ngôn hạnh. Tuy nhiên cũng phải tùy thời nữa, như thời đó thì quy định như trên là họ thấy bình thường, hợp tình, hợp lý rồi.