Thời gian qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc thông qua mạng xã hội, chúng ta chứng kiến không ít những trường hợp đau lòng, gây bức xúc, phẫn nộ khi con cái có hành vi bạo hành, ngược đãi, thậm chí là tước đi tính mạng của cả ông, bà, cha, mẹ. Có phải chăng khi xã hội càng phát triển thì đạo đức con người lại xuống thấp, hay chế tài pháp luật chưa đủ mạnh để răn đe những hành vi trên.
.jpg)
Ngược thời gian trở về thời phong kiến, cái thời mà pháp luật còn hạn chế nên đạo đức điều chỉnh hầu như mọi mặt của đời sống xã hội. Trong xã hội đó, người ta đề cao vai trò của “chữ hiếu”, con cái phải hiếu thảo, phụng dưỡng ông, bà, cha, mẹ. Vậy nên, bất kể ai có hành vi đánh đập hay mưu giết ông, bà, cha, mẹ của mình đều phải chịu vào tội ác nghịch - đại tội nằm trong thập ác tội thời bấy giờ. Người phạm tội ác nghịch tùy theo mức độ nặng nhẹ có thể bị phạt đồ hình (tức lao động khổ sai), lưu đày,…, trước khi thụ án, người phạm tội còn bị phạt 80 trượng.
Trở lại hiện tại, dù xã hội ngày một phát triển, những giá trị truyền thống dần mai một, nhưng giá trị đạo đức về lòng hiếu thảo vẫn còn nguyên giá trị. Khoản 2 Điều 70 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định: con cái phải “có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ….”. Pháp luật nghiêm cấm hành vi ngược đãi, bạo hành với những người đã có công dưỡng dục của mình.
Ngày nay, tội ác nghịch không còn được quy định một cách chính thức trong các văn bản luật, nhưng những hành vi bạo hành đối với ông, bà, cha, mẹ thì đều vi phạm pháp luật. Để xử lý hành vi bất hiếu, các chế tài đối với hành vi này được pháp luật hiện hành quy định khá chi tiết.
Về hành chính, theo Điều 50 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, hành vi hành hạ, ngược đãi thành viên gia đình có thể bị phạt hành chính đến 02 triệu đồng. Ngoài ra, theo yêu cầu của nạn nhân, người vi phạm có thể bị buộc phải xin lỗi công khai.
Về hình sự, những hành vi bạo hành, ngược đãi ông, bà, cha, mẹ nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. Điều 185 Bộ luật hình sự 2015 quy định Tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình. Người phạm tội này có thể chịu mức hình phạt cao nhất lên đến 05 năm tù. Đối với tội giết người, điểm đ khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015, hành vi “Giết ông, bà, cha, mẹ, …” có thể bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc nặng nhất có thể bị tử hình. Bên cạnh đó, hành vi bạo hành, đánh đập ông, bà, cha, mẹ cũng là những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự để cơ quan chức năng xem xét khi xử lý đối với nhiều tội phạm khác.
Có thể thấy, chế tài của pháp luật hiện hành đối với hành vi “bất hiếu” là vô cùng nghiêm khắc, đủ để răn đe bất kỳ ai có hành vi vi phạm.
Từng nghe câu: “Cá không ăn muối cá ươn – Con cãi cha mẹ trăm đường con hư” nhưng đến mức độ bạo hành, tước đoạt đi tính mạng, sức khỏe của cha, mẹ thì không một quyết định xử phạt, một bản án nào đủ để trừng trị hành vi này. Về đạo đức, kẻ bất hiếu với cha mẹ phải chịu sự lên án mạnh mẽ của xã hội, cảm thấy hổ thẹn với chính mình, với người thân, bạn bè và với cả cộng đồng. Một kẻ bất hiếu không thể bao biện cho bản thân vì hoàn cảnh khó khăn hay bất kỳ một lý do nào mà có thể tay với những người ruột thịt, đã nuôi dưỡng, yêu thương, chăm sóc mình.
Xã hội ngày một văn minh, tiến bộ, pháp luật đã đủ nghiêm minh, mong rằng cơ quan chức năng hãy xử lý nghiêm minh những “đứa con bất hiếu”. Đời người vốn ngắn ngủi nên mỗi người hãy cố gắng yêu thương, chăm sóc cha, mẹ, hãy sống đẹp, có ý nghĩa với bản thân, gia đình và xã hội khi còn có thể!
Pháp luật vô hình, tuy không thể thấy nhưng phải biết!
