Thừa kế nhà từ ông bà ...

Chào bạn!

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Luật sư Nguyễn Thạch Thảo. Về vấn đề của bạn, Luật sư xin được tư vấn như sau:

Theo quy định tại Điều 631 Bộ luật dân sự 2005 “Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật”.

Và theo quy định tại Điều 635 thì “Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trong trường hợp người thừa kế theo di chúc là cơ quan, tổ chức thì phải là cơ quan, tổ chức tồn tại vào thời điểm mở thừa kế”.

Theo quy định tại Điềm a Khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự 2005 thì “Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;”. Như vậy, nếu ông bạn muốn lập di chúc thì những người kể trên (tức bao gồm bà của bạn và con của ông bạn) sẽ được quyền thừa kế căn nhà này như nhau.

Tuy nhiên, do ba bạn đã mất nên theo quy định tại Điều 677 “Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống” thì bạn (và có thể có những người anh chị em của bạn) sẽ được hưởng phần thừa kế của ba bạn theo quy định của pháp luật về thừa kế thế vị.

Như vậy, nếu ông bạn muốn để lại toàn bộ căn nhà cho bạn thì phải được sự đồng ý của những người đồng thừa kế nói trên. Việc đồng ý này có thể thể hiện qua việc từ chối nhận di sản thừa kế của những đồng thừa kế. Điều 642 Bộ luật dân sự 2005 quy định như sau:

“Điều 642. Từ chối nhận di sản

1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản; người từ chối phải báo cho những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản, cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm mở thừa kế về việc từ chối nhận di sản.

3. Thời hạn từ chối nhận di sản là sáu tháng, kể từ ngày mở thừa kế. Sau sáu tháng kể từ ngày mở thừa kế nếu không có từ chối nhận di sản thì được coi là đồng ý nhận thừa kế”.

Trân trọng!

Luật sư Nguyễn Thạch Thảo.

Chào bạn!

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tư vấn đến luật sư Nguyễn Thạch Thảo. Về vấn đề của bạn, luật sư Nguyễn Thạch Thảo xin được tư vấn như sau:

- Do câu hỏi của bạn không nêu rõ mảnh đất của ông nội bạn có là tài sản riêng của ông hay tài sản chung của ông bà bạn. Nên trước tiên, cần xác định phần di sản thừa kế mà bố bạn được hưởng.

Nếu đây là tài sản chung của ông bà nội thì về nguyên tắc, khối tài sản này sẽ được chia đôi: ông nội 1/2, bà nội 1/2 tài sản. Phần thừa kế được chia là ½ mảnh đất.

Nếu đây là tài sản riêng của ông nội thì toàn bộ mảnh đất trên sẽ được chia thừa kế.

Theo quy định tại Điều 675, 676 Bộ luật dân sự năm 2005, ông bạn mất không để lại di chúc nên di sản ông bạn để lại được phân chia theo pháp luật cho các đồng thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất (gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết). Ông nội bạn có 04 người con và bà bội còn sống nên phần di sản mà bố bạn nhận được là 1/5 di sản thừa kế của ông nội.

- Để có thể chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, tài sản khác gắn liền với đất, bố bạn phải làm thủ tục khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản thừa kế đối với mảnh đất mà ông bạn để lại thừa kế. Việc phân chia di sản thừa kế phải có sự tham gia của tất cả các đồng thừa kế. Vì vậy, việc bố bạn muốn chia di sản để nhận phần thừa kế của mình cần có sự đồng ý của Bác bạn.

Về thủ tục: Bố bạn phải chuẩn bị hồ sơ khai nhận thừa kế hoặc thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.

Theo nghị định 29/2015 NĐ-CP hướng dẫn luật công chứng thì “Việc thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản phải được niêm yết trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày niêm yết. Việc niêm yết do tổ chức hành nghề công chứng thực hiện tại trụ sở của Ủy ban nhân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản; trường hợp không xác định được nơi thường trú cuối cùng thì niêm yết tại nơi tạm trú có thời hạn cuối cùng của người đó”

Sau 15 ngày niêm yết, nếu không có khiếu nại, tố cáo, cơ quan công chứng chứng nhận văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Các đồng thừa kế có thể lập Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế (Điều 57 Luật Công chứng năm 2014) hoặc Văn bản khai nhận di sản thừa kế (Điều 58 Luật Công chứng năm 2014). Sau khi công chứng văn bản thừa kế, người được hưởng di sản thực hiện thủ tục đăng ký quyền tài sản tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp quận/huyện nơi có bất động sản.

Trân trọng!

Luật sư Nguyễn Thạch Thảo.

Trường hợp vẫn còn hàng thừa kế thứ nhất thì cháu sẽ không có quyền hưởng di sản trừ khi những người con của ông bà vẫn còn từ chối nhận di sản. Do vậy cần phải có chữ kí của tất cả các đồng thừa kế 

 Trước hết xin cảm ơn luật sư.

 Theo em được biết.Ông ngoại em mất năm 1957. Bà ngoại em mất năm 2010. nhà em đang ở bà mua năm 1985, Mang tên bà. trong giấy viết tay mua đất( có dâu xã nhận của UBND phường). có nói đến việc mua đất này là để làm nhà cho con gái ở, không nói làm nhà cho con trai ( Bác trai em ).Bà mất không để lại di chúc. vậy xin hỏi luật sư, biên bản viết tay trên có được coi là di chúc của bà khi con sống không.nếu được coi là di chúc thì mẹ em có phai chia tài sản này với bác trai không. Em năm nay 32 tuổi. trong thời gian gần đây em có tôn tạo lại ngôi nhà hết 50-60 triệu. khi bán đi em có được hoàn trả lại số tiền đó không ( em là con trai của mẹ em).