Chào bạn, về chủ đề của bạn, mình xin chia sẻ một số quan điểm sau:
Thứ nhất, khái niệm về chế định tha tù trước thời hạn có điều kiện
Theo Điều 1 Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 66 về tha tù trước thời hạn có điều kiện, tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự, xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ. Như vậy nếu người đang chấp hành án đáp ứng được điều kiện theo Luật định có thể áp dụng biện pháp tha tù trước thời hạn.
Về bản chất pháp lý, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vẫn là người đang chấp hành án, chỉ thay đổi hình thức từ chấp hành án trong các cơ sở giam giữ sang chấp hành tại cộng đồng xã hội
Thứ hai, điều kiện áp dụng chế định tha tù trước thời hạn có điều kiện
Tại khoản 1 Điều 66 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 quy định điều kiện tha tù trước thời hạn. Người đang chấp hành án phạt tù có thể được tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện (i) Phạm tội lần đầu; (ii) Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt; (iii) Có nơi cư trú rõ ràng; (iv) Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí; (v) Đã chấp hành được ít nhất là một phần hai mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất 15 năm đối với tù chung thân nhưng đã giảm xuống tù có thời hạn.Trường hợp người phạm tội là người có công với cách mạng,thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì phải chấp hành được ít nhất là một phần ba mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 12 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn
Có thể thấy những điều kiện này đặt ra theo hướng áp dụng với những đối tượng có ý thức cải tạo tốt, và đáp ứng được tiêu chí kiểm soát của cơ quan trong phạm vi chấp hành án tại xã hội.
Thứ ba, trường hợp không áp dụng tha tù trước thời han có điều kiện
Tại khoản 2 Điều 66 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 quy định những trường hợp không được áp dụng điều kiện tha tù trước thời hạn có điều kiện, bao gồm
Người bị kết án về tội xâm phạm an ninh quốc gia (Chương XIII), tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh (Chương XXVI) xâm hại đến sự tồn tại, hòa bình và an ninh của nhân loại; độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, chế độ nhà nước của một hoặc nhiều quốc gia; tính mạng, sức khỏe của cộng đồng dân cư của một hoặc một số quốc gia trong một khu vực nhất định. tội khủng bố (Điều 299), người bị kết án 10 năm tù trở lên về một trong các tội quy định tại tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm của con người (Chương XIV). người bị kết án 07 năm tù trở lên đối với các tội cướp tài sản (Điều 168), tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169), tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248), tội mua bán trái phép chất ma túy (Điều 251), tội chiếm đoạt chất ma túy (Điều 252)
Hoặc gười bị kết án tử hình được ân giảm hoặc thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 40 của Bộ luật Hình sự 2015.
Căn cứ bản chất pháp lý, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vẫn là thay đổi hình thức từ chấp hành án trong các cơ sở giam giữ sang chấp hành tại cộng đồng xã hội. Có thể thấy, tính chất chung giữa các tội trên xâm hại đến sự tồn tại, hòa bình và an ninh của nhân loại; độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, chế độ nhà nước của một hoặc nhiều quốc gia; tính mạng con người. Do vậy, đối với loại tội phạm này cần có chế tài nghiêm khắc nhất.
Với nhóm tội mang tính nguy hiểm đặc biệt cao vì nó xâm phạm tới những quan hệ xã hội có tầm quan trọng đặc biệt, thì chính tính chất loại tội phạm cũng là một điều kiện để áp dụng chế định tha tù trước thời hạn. Bởi tính chất nguy hiểm cao cần sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước trong quá trình thi hành án, tách biệt ra xã hội trong thời gian nhất định. Chính vì vậy, không áp dụng tha tù trước thời hạn có điệu kiện với một sô tội nhất định như trên.
