A có hành vi đánh bạc với số tiền lớn hơn 2.000.000 đồng, và nhỏ hơn 5.000.000 đồng, tuy nhiên chưa có tiền án, tiền sự, trong quá trình điều tra đã thành khẩn khai báo, thuộc trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng. ĐTV có những luận cứ để có thể đề nghị miễn truy cứu trách nhiệm hình sự cho các đối tượng nêu trên như sau:
- Căn cứ Khoản 1 Điều 25 BLHS năm 1999 quy định các trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự gồm “Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự, nếu khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa”;
- Căn cứ tinh thần tại điểm b Điều 1 Nghị quyết 109/2015/QH13 của Quốc hội quy định “Các điều khoản của Bộ luật hình sự năm 2015 xóa bỏ một tội phạm, xóa bỏ một hình phạt, một tình tiết tăng nặng; quy định hình phạt nhẹ hơn, tình tiết giảm nhẹ mới; miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0 giờ 00 ngày 01 tháng 7 năm 2016 mà sau thời điểm đó mới bị phát hiện, đang bị điều tra, truy tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích”;
- Căn cứ khoản 3 điều 7 bộ luật hình sự 2015 quy định về hiệu lực của Bộ luật hình sự về thời gian cụ thể đã nêu “Điều luật xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng, quy định một hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới hoặc mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành”;
- Căn cứ điểm đ, khoản 2, điều 1 Nghị quyết 109/2015/QH13 quy định những trường hợp không xử lý hình sự gồm “Không xử lý về hình sự đối với người thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự năm 1999 quy định là tội phạm nhưng Bộ luật hình sự năm 2015 không quy định là tội phạm, bao gồm: tảo hôn; báo cáo sai trong quản lý kinh tế; vi phạm quy định về cấp văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp; sử dụng trái phép quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ của tổ chức tín dụng; không chấp hành các quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh, quản chế hành chính. Nếu vụ án đã được khởi tố, đang điều tra, truy tố, xét xử thì phải đình chỉ; trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt hoặc đang được tạm đình chỉ thi hành án, thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại; trường hợp người bị kết án chưa chấp hành hình phạt hoặc đang được hoãn thi hành án, thì được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt”;
Từ khi bộ luật hình sự năm 2015 được công bố theo lệnh số 33/2015/L-CTN ngày 09 tháng 12 năm 2015 của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam thì hành vi đánh bạc của các đối tượng với số tiền dưới 5 triệu đồng mà các đối tượng này không có tiền án, tiền sự là hành vi không còn nguy hiểm cho xã hội nữa, cụ thể được quy định Tại Khoản 1 Điều 321 BLHS năm 2015: “Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này hoặc bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm”. Như vậy về tội Đánh bạc trong luật hình sự năm 2015 quy định mức tiền khởi điểm để truy cứu TNHS với tội danh này là 5.000.000 đồng;
Do vậy kể từ thời điểm 09/12/2015 (thời điểm luật hình sự năm 2015 được chính thức Công bố) đây là thời điểm mà có sự chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa, chứ không phải chờ ngày mà bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành thì mới có sự chuyển biến, điều này cũng phù hợp với những quy định tại khoản 3 điều 7 bộ luật hình sự 2015, Nghị quyết 109/2015/QH13 về áp dụng các tình tiết có lợi nhất cho người phạm tội tại thời điểm bộ luật hình sự năm 2015 được công.
Từ những căn cứ và viện dẫn nêu trên, nhận thấy hành vi của A không còn nguy hiểm cho xã hội trong thời điểm hiện nay nữa, nên thuộc trường hợp được miễn truy cứu TNHS theo Khoản 1 Điều 25 BLHS năm 1999, tinh thần điểm b Khoản 1 Điều 1, điểm đ, khoản 2, điều 1 Nghị quyết 109/2015/QH13, khoản 3 điều 7 bộ luật hình sự năm 2015 của Quốc hội.
Các bạn tranh luận thêm để làm rõ.
