Rủi ro thiên tai là thiệt hại mà thiên tai có thể gây ra về người, tài sản, môi trường, điều kiện sống và hoạt động kinh tế - xã hội.
Cấp độ rủi ro thiên tai là sự phân định mức độ thiệt hại do thiên tai có thể gây ra về người, tài sản, môi trường, điều kiện sống và hoạt động kinh tế - xã hội.
1. Xác định cấp độ rủi ro thiên tai
Theo Điều 4 Quyết định 18/2021/QĐ-TTg thì việc xác định cấp độ rủi ro thiên tai được xác định như sau:
- Rủi ro thiên tai được phân cấp căn cứ vào cường độ, phạm vi ảnh hưởng, khu vực chịu tác động trực tiếp và khả năng gây thiệt hại của thiên tai.
- Cấp độ rủi ro thiên tai được xác định cho từng loại thiên tai và công bố cùng nội dung bản tin dự báo, cảnh báo về thiên tai.
- Cấp độ rủi ro của mỗi loại thiên tai được phân tối đa thành 5 cấp và được gắn với một màu đặc trưng trên các loại bản đồ, theo mức độ tăng dần của rủi ro thiên tai:
+ Cấp 1 màu xanh dương nhạt là rủi ro thấp;
+ Cấp 2 màu vàng nhạt là rủi ro trung bình;
+ Cấp 3 màu da cam là rủi ro lớn;
+ Cấp 4 màu đỏ là rủi ro rất lớn;
+ Cấp 5 màu tím là rủi ro ở mức thảm họa.
Xem nội dung chi tiết tại Phụ lục XII Quyết định 18/2021/QĐ-TTg.
- Cấp độ rủi ro của hai hay nhiều thiên tai xảy ra đồng thời hoặc liên tiếp, có thể điều chỉnh tăng lên 1 cấp dựa trên tác động của thiên tai; trong trường hợp có nguy cơ xảy ra thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, cấp độ rủi ro có thể được xem xét tăng lên hai cấp, cao nhất là cấp 5.
2. Cấp độ rủi ro do mưa lớn
Rủi ro thiên tai do mưa lớn được chia thành 04 cấp độ theo quy định tại Điều 44 Quyết định 18/2021/QĐ-TTg. Cụ thể:
- Rủi ro thiên tai cấp độ 1: Khi dự báo lượng mưa từ 100 mm đến 200 mm trong 24 giờ hoặc từ 50 mm đến 100 mm trong 12 giờ, kéo dài từ 1 ngày đến 2 ngày ở khu vực trung du, miền núi, đồng bằng, ven biển trên phạm vi dưới 1/2 số huyện, xã của 1 tỉnh hoặc nhiều tỉnh không liền kề.
- Rủi ro thiên tai cấp độ 2 gồm các trường hợp sau:
+ Dự báo lượng mưa từ 100 mm đến 200 mm trong 24 giờ hoặc từ 50 mm đến 100 mm trong 12 giờ, kéo dài từ trên 2 ngày đến 4 ngày ở khu vực trung du, miền núi và kéo dài trên 2 ngày ở khu vực đồng bằng, ven biển trên phạm vi hơn 1/2 số huyện, xã của 1 tỉnh;
+ Dự báo lượng mưa từ trên 200 mm đến 400 mm trong 24 giờ kéo dài từ 1 ngày đến 2 ngày ở khu vực trung du, vùng núi, đồng bằng, ven biển trên phạm vi hơn 1/2 số huyện, xã của 1 tỉnh.
- Rủi ro thiên tai cấp độ 3 gồm các trường hợp sau:
+ Dự báo lượng mưa từ 100 mm đến 200 mm trong 24 giờ hoặc từ 50 mm đến 100 mm trong 12 giờ kéo dài trên 4 ngày ở khu vực trung du, miền núi trong phạm vi nhiều tỉnh khác nhau;
+ Dự báo lượng mưa từ trên 200 mm đến 400 mm trong 24 giờ kéo dài từ trên 2 ngày đến 4 ngày ở khu vực trung du, vùng núi hoặc kéo dài trên 2 ngày ở khu vực đồng bằng, ven biển trong phạm vi nhiều tỉnh khác nhau;
+ Dự báo lượng mưa trên 400 mm trong 24 giờ kéo dài từ 1 ngày đến 2 ngày ở khu vực trung du, vùng núi hoặc kéo dài từ 1 ngày đến 4 ngày ở khu vực đồng bằng, ven biển trong phạm vi nhiều tỉnh khác nhau.
- Rủi ro thiên tai cấp độ 4 gồm các trường hợp sau:
+ Dự báo lượng mưa từ trên 200 mm đến 400 mm trong 24 giờ kéo dài trên 4 ngày ở khu vực trung du, vùng núi trong phạm vi nhiều tỉnh khác nhau;
+ Dự báo lượng mưa trên 400 mm trong 24 giờ kéo dài từ trên 2 ngày ở khu vực trung du, vùng núi hoặc kéo dài trên 4 ngày ở khu vực đồng bằng, ven biển trong phạm vi nhiều tỉnh khác nhau.
Ngoài rủi ro thiên tai do mưa lớn thì còn có các loại rủi ro thiên tai khác như: do áp thấp nhiệt đới, bão; do nước dâng; do lũ, ngập lụt; do nắng nóng; do xâm nhập mặn ... (Nội dung các cấp độ rủi ro thiên tai được quy định cụ thể từ Điều 42 đến Điều 56 Quyết định 18/2021/QĐ-TTg).
