|
Số hiệu
|
07/2003/HĐTP-DS
|
|
Tiêu đề
|
Quyết định số07/2003/hđtp-ds ngày 26-02-2003 về vụ án tranh chấp hợp đồng chuyển dịch quyền thuê nhà
|
|
Ngày ban hành
|
26/02/2003
|
|
Cấp xét xử
|
Giám đốc thẩm
|
|
Lĩnh vực
|
Dân sự
|
QUYẾT ĐỊNH SỐ07/2003/HĐTP- DS NGÀY 26-02-2003
VỀ VỤ ÁN TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG
CHUYỂN DỊCH QUYỀN THUÊ NHÀ
HỘI ĐỒNG THẨM PHÁN TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO
..................
Tại phiên toà ngày 26-02-2003 xét xử giám đốc thẩm vụ án dân sự về tranh chấp hợp đồng chuyển dịch quyền thuê nhà giữa các đương sự:
Nguyên đơn: Bà Nguyễn Thị Tần, sinh năm 1936;
Bị đơn: Bà Nguyễn Thị Hiển, sinh năm 1942;
Cùng trú tại nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, thành phố Hà Nội.
Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:
1. Ông Lương Phát, sinh năm 1929 (chồng bà Hiển); trú tại nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, thành phố Hà Nội.
2. Công ty Kinh doanh nhà số 2, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
NHẬN THẤY:
Căn hộ 18m2 tầng 2 nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội là nhà thuộc sở hữu Nhà nước do Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội quản lý. Ngày 12-12-1992, Xí nghiệp Quản lý nhà quận Hoàn Kiếm (nay là Công ty Kinh doanh nhà số 2, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), ký hợp đồng cho bà Nguyễn Thị Tần thuê trong thời hạn 5 năm, đến ngày 12- 12- 1997 hết hạn. Ngày 03-06-1993, bà Nguyễn Thị Tần đã ký giấy “biên nhận sang tên hợp đồng nhà” nhượng diện tích nhà nêu trên cho bà Nguyễn Thị Hiển với giá 12,4 lạng vàng. Bà Tần đã nhận 11,4 lạng vàng và đã giao nhà cho gia đình bà Hiển ở. Năm 1994, giữa bà Tần và bà Hiển phát sinh tranh chấp, Uỷ ban nhân dân phường Trần Hưng Đạo và Công ty Kinh doanh nhà số 2 quận Hoàn Kiếm, Hà Nội đã thông báo việc chuyển nhượng này là trái phép và yêu cầu hai bên huỷ hợp đồng.
Tại Công văn số923/QL-KD ngày 09-10-1996, Công ty Kinh doanh nhà số 2, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội gửi bà Nguyễn Thị Tần và bà Nguyễn Thị Hiển, có nội dung: nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội là nhà biệt thự thành phố không cho chuyển nhượng, yêu cầu hai bên trở về nơi ở cũ. Bà Tần phải hoàn trả bà Hiển số tiền đã nhận. Bà Hiển không đồng ý huỷ hợp đồng.
Ngày 20-05-1997, bà Tần khởi kiện yêu cầu huỷ hợp đồng chuyển nhượng quyền thuê nhà ngày 03-06-1993 giữa bà với bà Hiển.
Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 07/DSST ngày 27-06-1998, Toà án nhân dân quận Hoàn Kiếm quyết định:
1. Huỷ hợp đồng chuyển nhượng nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội giữa bà Nguyễn Thị Tần với bà Nguyễn Thị Hiển lập ngày 03-06-1993.
Bà Tần có trách nhiệm hoàn trả cho bà Hiển 11, 4 lạng vàng (999).
Bà Hiển và gia đình được lưu cư tại diện tích nhà trên đến khi có nơi ở mới hoặc Nhà nước lấy lại nhà. Khi trả quyền sử dụng nhà cho bà Tần, bà Hiển được nhận 11,4 lạng vàng ở bà Tần.
Bà Tần không phải thanh toán tiền sửa chữa nhà cho bà Hiển.
2. Bác các yêu cầu khác của đương sự.
3. Về án phí: Mỗi người phải nộp theo giá ngạch của 1/2 (của 11,4 lạng vàng) là 1.472.000 đồng. Bà Tần được trừ 50.000 đồng tiền tạm ứng án phí đã nộp.
Ngày 03-07-1998, bà Nguyễn Thị Tần có đơn kháng cáo không đồng ý toàn bộ quyết định của Bản án sơ thẩm.
Tại Bản án dân sự phúc thẩm số 56/DSPT ngày 23-04-1999, Toà án nhân dân thành phố Hà Nội đã sửa phần chi phí sửa chữa nhà; cho bà Hiển được tháo dỡ đem theo khi giao nhà cho bà Tần, tháo dỡ không được ảnh hưởng đến chất lượng và cấu trúc nhà. Các phần khác giữ nguyên.
Bà Nguyễn Thị Tần có đơn khiếu nại cho rằng Bản án phúc thẩm xử huỷ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng nhà nhưng lại cho gia đình bà Nguyễn Thị Hiển lưu cư là trái pháp luật.
Tại Quyết định kháng nghị số07/KN-VKSTC-KSXXDS ngày 25-03-2002 Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã kháng nghị đối với Bản án phúc thẩm với nhận xét: Toà án cấp phúc thẩm cũng xem xét điều kiện nhà ở hiện tại của gia đình bà Hiển, xử cho gia đình bà Hiển được lưu cư là cần thiết. Song, Bản án phúc thẩm không quy định thời hạn lưu cư đối với gia đình bà Hiển là trái với Nghị quyết của Quốc hội; đề nghị huỷ Bản án phúc thẩm; giao hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử phúc thẩm lại, quy định thời hạn lưu cư cho gia đình bà Hiển.
Tại Quyết định giám đốc thẩm số77/GĐT-DS ngày 25-04-2002, Toà Dân sự Toà án nhân dân tối cao quyết định:
Sửa Bản án phúc thẩm, xử:
- Huỷ hợp đồng chuyển nhượng hợp đồng thuê nhà số 78 Trần Hưng Đạo, Hà Nội giữa bà Nguyễn Thị Tần và bà Nguyễn Thị Hiển lập ngày 03-06-1993.
- Bà Hiển và gia đình phải trả lại diện tích nhà đã nhận của bà Tần tại nhà số 78 Trần Hưng Đạo, Hà Nội cho bà Tần.
- Bà Hiển được tháo dỡ các vật liệu đã dùng sửa chữa nhà nhưng không được làm hư hỏng cấu trúc nhà.
- Bà Tần phải trả cho bà Hiển 11,4 lạng vàng.
- Bà Tần và bà Hiển mỗi người phải nộp 736.000 đồng án phí dân sự sơ thẩm. Hoàn trả cho bà Tần các khoản dự phí đã nộp.
Bà Nguyễn Thị Hiển và chồng là ông Lương Phát có nhiều đơn khiếu nại Quyết định giám đốc thẩm, yêu cầu được tiếp tục sử dụng nhà vì không còn chỗ ở khác.
Tại Quyết định số13/TK-DS ngày 22-11-2002, Chánh án Toà án nhân dân tối cao kháng nghị Quyết định giám đốc thẩm số77/GĐT-DS ngày 25-04-2002 của Toà Dân sự Toà án nhân dân tối cao và đề nghị Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao xử huỷ Quyết định giám đốc thẩm nêu trên để giải quyết lại vụ án theo hướng phải đưa cơ quan quản lý nhà cho thuê vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan; huỷ hợp đồng chuyển nhượng quyền thuê nhà số 78 Trần Hưng Đạo giữa bà Nguyễn Thị Tần với bà Nguyễn Thị Hiển; buộc bà Tần trả bà Hiển số vàng đã nhận; giao căn hộ 18m2 tại nhà 78 Trần Hưng Đạo cho cơ quan có thẩm quyền của nhà nước quản lý.
Tại Kết luận số16/KL-KSXXDS ngày 28-01-2003 Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán sửa Quyết định giám đốc thẩm số77/GĐT-DS ngày 25-04-2002 của Toà Dân sự Toà án nhân dân tối cao theo hướng huỷ hợp đồng chuyển nhượng quyền thuê nhà giữa bà Tần với bà Hiển lập ngày 03-06-1993. Buộc bà Tần phải trả lại vàng cho bà Hiển; giao căn hộ 18m2 tầng 2 nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội cho cơ quan quản lý nhà đất xem xét việc cho thuê lại căn hộ nêu trên theo thẩm quyền.
XÉT THẤY:
Ngày 15-11-1991, Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội đã có Quyết định số1992/QĐ-UB ban hành Quy chế tạm thời về việc chuyển dịch hợp đồng thuê nhà ở do cơ quan nhà đất thành phố quản lý có nội dung không cho phép chuyển dịch hợp đồng thuê nhà thuộc loại biệt thự tại phố Trần Hưng Đạo.
Ngày 09-10-1996, tại Công văn số 923/QLKD, Công ty Kinh doanh nhà số 2, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội gửi bà Nguyễn Thị Tần và bà Nguyễn Thị Hiển đã thông báo nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội không được phép chuyển dịch hợp đồng thuê nhà ở, yêu cầu bà Nguyễn Thị Tần và bà Nguyễn Thị Hiển huỷ bỏ hợp đồng. Do đó, việc bà Tần viết “giấy biên nhận sang tên hợp đồng nhà” để chuyển nhượng diện tích 18m2 tầng 2 nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội mà bà Tần thuê của nhà nước cho bà Hiển là vi phạm khoản 6 Điều 25, điểm e khoản 1 Điều 30 Pháp lệnh Nhà ở ban hành ngày 26-03-1991 và Quyết định số1992/QĐ-UB ngày 15-11-1991 của Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội. Vì vậy, Toà án cấp sơ thẩm, Toà án cấp phúc thẩm và Hội đồng xét xử giám đốc thẩm xác định hợp đồng chuyển dịch hợp đồng thuê nhà giữa bà Nguyễn Thị Tần và bà Nguyễn Thị Hiển lập ngày 03-06-1993 là vô hiệu và buộc bà Nguyễn Thị Tần phải trả cho bà Nguyễn Thị Hiển 11,4 lạng vàng là đúng. Do hợp đồng chuyển nhượng 18m2 nhà nêu trên bị tuyên bố là vô hiệu; trong khi đó, hợp đồng thuê nhà giữa bà Nguyễn Thị Tần với Công ty Kinh doanh nhà số 2, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội đã hết hạn từ năm 1997 và bà Tần không ký lại hợp đồng thuê nhà. Thực tế, bà Tần đã không còn nhu cầu sử dụng căn hộ này nữa, nhưng Toà án các cấp lại xử buộc bà Hiển trả nhà lại cho bà Tần là không đúng. Mặt khác, khi xét xử, Toà án cần đưa cơ quan quản lý nhà đất thành phố Hà Nội vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, đồng thời, phải căn cứ khoản 5 Điều 24 Pháp lệnh Nhà ở giao căn hộ 18m2 tầng 2 nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội cho cơ quan quản lý nhà đất thành phố Hà Nội quản lý và giải quyết việc cho thuê nhà theo quy định của pháp luật.
Tại phiên toà, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao huỷ Bản án dân sự phúc thẩm số 56/DSPT ngày 23-04-1999 của Toà án nhân dân thành phố Hà Nội, Quyết định giám đốc thẩm số77/GĐT-DS ngày 25-04-2002 của Toà Dân sự Toà án nhân dân tối cao; giao hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân thành phố Hà Nội xử phúc thẩm lại vụ án.
Vì các lẽ trên, căn cứ khoản 4 Điều 77 Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án dân sự,
QUYẾT ĐỊNH:
1. Chấp nhận Kháng nghị số13/TK-DS ngày 22-11-2002 của Chánh án Toà án nhân dân tối cao.
2. Huỷ Bản án dân sự phúc thẩm số 56/DSPT ngày 23-04-1999 của Toà án nhân dân thành phố Hà Nội và Quyết định giám đốc thẩm số77/GĐT-DS ngày 25-04-2002 của Toà Dân sự Toà án nhân dân tối cao đã xử vụ án tranh chấp hợp đồng chuyển dịch quyền thuê nhà số 78 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Tần với bị đơn là bà Nguyễn Thị Hiển.
3. Giao hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân thành phố Hà Nội để xét xử phúc thẩm vụ án tranh chấp hợp đồng chuyển dịch quyền thuê nhà giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Tần với bị đơn là bà Nguyễn Thị Hiển theo thủ tục chung.
Lý do Bản án phúc thẩm, Quyết định giám đốc thẩm bị huỷ:
Nguyên đơn không ký lại hợp đồng thuê nhà và thực tế không còn nhu cầu sử dụng căn hộ đã từng thuê nhưng Toà án lại xử buộc bị đơn phải trả lại căn hộ đó cho nguyên đơn là không đúng. Hơn nữa, các Toà án lại không đưa Cơ quan quản lý nhà đất thành phố tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là không bảo vệ lợi ích của Nhà nước.
