Quyết định giám đốc thẩm về vụ án Mai Khắc Hà phạm tội "Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ"

……..

Ngày 07 tháng 8 năm 2007, tại trụ sở Toà án nhân dân tối cao đã mở phiên toà giám đốc thẩm xét xử vụ án hình sự đối với: 

Mai Khắc Hà sinh năm 1960; thường trú tại số 200 Nguyễn Thái Bình, phường Trần Kế Xương, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định; tạm trú tại 20/2 khu phố 2, phường Phước Long A, quận 9, thành phố Hồ Chí Minh; trình độ văn hóa 09/12; nghề nghiệp lái xe; con ông Mai Khắc Am và bà Phạm Thị Toan; có vợ là Hoàng Bích Vân và có 2 con.

Người bị hại: ông Vũ Trọng Dục (đã chết);

Người đại diện hợp pháp của người bị hại (theo xác định của bản án phúc thẩm):

1. Cháu Vũ Thị Kim Dung sinh ngày 06-12-1995; người giám hộ của cháu Dung: chị Nguyễn Thị Thuý An (tức Nguyễn Thị An) là mẹ của cháu Dung.

2. Ông Vũ Hải Lượng (là anh ruột của ông Vũ Trọng Dục), thường trú tại số nhà 17/7, khu phố 4, phường Trường Thọ, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.

NHẬN THẤY:

Khoảng 16 giờ 20 phút ngày 07-3-2003, Mai Khắc Hà điều khiển xe ô tô đầu kéo biển kiểm soát 57H-0689, lưu thông trên quốc lộ 22 theo hướng từ đường Nguyễn Văn Bá về Nhà máy xi măng Hà Tiên. Khi đến trước cột điện số 12 thuộc địa bàn phường Trường Thọ, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh, Mai Khắc Hà đã để cản bảo hiểm phía trước của xe ô tô đâm vào phía sau xe máy biển kiểm soát 51X4-4159 do ông Vũ Trọng Dục điều khiển phía trước cùng chiều, làm cho ông Dục ngã xuống đường, bị xe ô tô đè qua người và chết tại chỗ.

Tại bản kết luận giám định pháp y số 270/GĐPY ngày 12-3-2003, Tổ chức giám định kỹ thuật hình sự thuộc Công an thành phố Hồ Chí Minh kết luận: “ông Vũ Trọng Dục chết do chấn thương sọ não hở gây vỡ sọ dập nát não”.

Sau khi gây ra tai nạn, Mai Khắc Hà đã tự nguyện bồi thường cho gia đình người bị hại số tiền 60.000.000đ (do ông Vũ Hải Lượng là anh ruột ông Dục nhận).

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 614/HSST ngày 22-4-2004, Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh quyết định:

- Áp dụng điểm c khoản 2 Điều 202; điểm b và p khoản 1 Điều 46; Điều 47; các khoản 1 và 2 Điều 42 Bộ luật hình sự; xử phạt Mai Khắc Hà 02 (hai) năm tù về tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”.

 - Buộc Mai Khắc Hà bồi thường tiền cấp dưỡng nuôi cháu Vũ Thị Kim Dung mỗi tháng 300.000đ (ba trăm nghìn đồng), kể từ ngày 07-3-2003 cho đến khi cháu Dung tròn 18 tuổi.

- Buộc Mai Khắc Hà phải bồi thường tổn thất tinh thần cho cháu Vũ Thị Kim Dung số tiền 10.000.000 đồng (mười triệu đồng).

- Tiền cấp dưỡng và tiền bồi thường tổn thất về tinh thần cho cháu Dung do người giám hộ của cháu là chị Nguyễn Thị Thuý An (tức Nguyễn Thị An) nhận.

- Trả chiếc xe máy biển kiểm soát 51X4-4159, số máy, số khung JKT100E-1821064 cho cháu Vũ Thị Kim Dung, do chị Nguyễn Thị Thuý An nhận.

Ngày 26-4-2004, bị cáo Mai Khắc Hà kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt; ông Vũ Hải Lượng kháng cáo đề nghị xem xét lại tư cách tham gia tố tụng.

Tại bản án hình sự phúc thẩm số 1787/HSPT ngày 29-7-2004, Tòa phúc thẩm Toà án nhân dân tối cao tại thành phố Hồ Chí Minh xác định ông Vũ Hải Lượng cũng là người đại diện hợp pháp của người bị hại và quyết định:

- Áp dụng điểm c khoản 2 Điều 202; các điểm b, o và p khoản 1, khoản 2 Điều 46; Điều 47 và Điều 60 Bộ luật hình sự; xử phạt Mai Khắc Hà 02 (hai) năm tù về tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 03 (ba) năm kể từ ngày tuyên án.

Giao bị cáo Mai Khắc Hà cho chính quyền địa phương nơi cư trú giám sát giáo dục trong thời gian thử thách.

Đối với số tiền 10.000.000 đồng bị cáo đã nộp để bồi thường tổn thất tinh thần cho cháu Vũ Thị Kim Dung sau khi xét xử sơ thẩm sẽ được cơ quan thi hành án khấu trừ khi thi hành án.

Tại Quyết định kháng nghị số12/HS-TK ngày 08-5-2007, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao kháng nghị bản án hình sự phúc thẩm số 1787/HSPT ngày 29-7-2004 của Toà phúc thẩm Toà án nhân dân tối cao tại thành phố Hồ Chí Minh và đề nghị Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao huỷ bản án hình sự phúc thẩm nêu trên và bản án hình sự sơ thẩm số 614/HSST ngày 22-4-2004 của Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh về quyết định xác định cháu Vũ Thị Kim Dung là con ngoài giá thú của ông Vũ Trọng Dục và toàn bộ quyết định trách nhiệm dân sự; giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy đinh của pháp luật.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện viện kiểm sát nhân dân tối cao nhất trí với kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

XÉT THẤY:

Tòa án cấp sơ thẩm xác định cháu Vũ Thị Kim Dung là người đại diện hợp pháp của người bị hại và buộc bị cáo phải bồi thường cũng như cấp dưỡng nuôi cháu Dung cho đến khi cháu đủ 18 tuổi là không có căn cứ. Trong hồ sơ vụ án có hai giấy khai sinh của cháu Vũ Thị Kim Dung (một bản chính và một bản sao) nhưng tên đệm của người cha trong hai giấy khai sinh này khác nhau (bản chính ghi là Vũ Trung Dục, bản sao ghi là Vũ Trọng Dục). Tòa án cấp sơ thẩm không xác định mà chỉ nhận xét “được biết ông Vũ Trọng Dục có một người con chung với bà Nguyễn Thị Thuý An là Vũ Thị Kim Dung” để xác định cháu Dung là con ngoài giá thú của ông Dục. Tòa án cấp phúc thẩm tuy có đưa ông Vũ Hải Lượng là người đại diện hợp pháp của người bị hại, nhưng không khắc phục sai lầm của Tòa án cấp sơ thẩm, vẫn xác định cháu Dung là người đại diện hợp pháp của người bị hại là không đúng. Dù có căn cứ xác định cháu Vũ Thị Kim Dung là con ngoài giá thú của ông Vũ Trọng Dục, thì cháu Dung sinh ngày 06-12-1995 (8 tuổi 4 tháng 16 ngày) cũng chỉ là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, vì theo quy định của pháp luật người đại diện hợp pháp của người bị hại phải là người có năng lực hành vi tố tụng dân sự đầy đủ. Trong vụ án này, người đại diện hợp pháp của người bị hại phải là ông Vũ Hải Lượng. Việc xác định cháu Dung là người đại diện hợp pháp của người bị hại đã xâm phạm nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của gia đình ông Vũ Hải Lượng.

Vì đang có tranh chấp cháu Vũ Thị Kim Dung có phải là con của ông Vũ Trọng Dục hay không cho nên để bảo đảm quyền lợi cho cháu Dung trong việc hưởng bồi thường thiệt hại, tiền cấp dưỡng và di sản thừa kế của ông Vũ Trọng Dục thì chị Nguyễn Thị Thuý An (mẹ cháu Dung) phải yêu cầu Tòa án có thẩm quyền truy nhận cha cho con. Chỉ khi được Toà án công nhận thì cháu Dung mới có quyền hưởng bồi thường thiệt hại, tiền cấp dưỡng và di sản thừa kế sau này.

Do sai lầm của bản án hình sự sơ thẩm và bản án hình sự phúc thẩm xác định cháu Dung là con ngoài giá thú của ông Vũ Trọng Dục, nên từ căn cứ này chị Nguyễn Thị Thuý An khởi kiện vụ án chia thừa kế di sản của ông Dục và tại bản án dân sự sơ thẩm số33/2006/DS-ST ngày 22-3-2006, Tòa án nhân dân quận 9, thành phố Hồ Chí Minh đã quyết định cho cháu Dung được hưởng toàn bộ di sản thừa kế của ông Vũ Trọng Dục. Mặc dù, tại bản án dân sự phúc thẩm số 764/2006/DSPT ngày 31-7-2006, Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã huỷ bản án dân sự sơ thẩm của Tòa án nhân dân quận 9, thành phố Hồ Chí Minh để xét xử lại, nhưng nếu bản án hình sự phúc thẩm nêu trên vẫn còn hiệu lực pháp luật thì đương nhiên vẫn phải công nhận cháu Vũ Thị Kim Dung là con của ông Vũ Trọng Dục.

Bởi các lẽ trên, căn cứ vào khoản 3 Điều 285 và Điều 287 Bộ luật tố tụng hình sự,

QUYẾT ĐỊNH:

1. Huỷ bản án hình sự phúc thẩm số 1787/HSPT ngày 29-7-2004 của Toà phúc thẩm Toà án nhân dân tối cao tại thành phố Hồ Chí Minh và bản án hình sự sơ thẩm số 614/HSST ngày 22-4-2004 của Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh về phần quyết định xác định cháu Vũ Thị Kim Dung là con ngoài giá thú của ông Vũ Trọng Dục và toàn bộ quyết định trách nhiệm dân sự, quyết định về án phí dân sự sơ thẩm.

2. Giao hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Lý do bản án phúc thẩm và bản án sơ thẩm bị hủy một phần:

Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm xác định sai người đại diện hợp pháp của người bị hại, từ đó dẫn đến sai lầm trong việc quyết định người được hưởng bồi thường thiệt hại.