Quyết định giám đốc thẩm về vụ án Bùi Quốc Phong và đồng bọn phạm tội "Giết người"

……..

Ngày 11 tháng 5 năm 2009, tại trụ sở Tòa án nhân dân tối cao mở phiên tòa giám đốc thẩm xét xử vụ án hình sự đối với:

1. Bùi Quốc Phong sinh năm 1980; trú tại: ấp Tây, xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An; con ông Bùi Văn A và bà Trần Thị Bé Bảy; có vợ là Nguyễn Thị Hoa và 01 con; bị bắt giam từ  ngày 12-9-2006.

2. Bùi Quốc Vũ sinh năm 1978; trú tại: ấp Tây, xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An; con ông Bùi Văn A và bà Trần Thị Bé Bảy; có vợ là Lê Thị Tuyết và 01 con; bị bắt giam từ ngày 23-11-2006.

3. Trần Minh Tân sinh năm 1987; trú tại ấp Tây, xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An; con ông Trần Minh Phúc và bà Huỳnh Thị An; bị bắt giam từ ngày 20-9-2006.

Người bị hại:  anh Trần Thanh Hiền (đã chết);

Người đại diện hợp pháp của người bị hại: là ông Trần Thanh Hải và bà Nguyễn Thị Be (bố, mẹ người bị hại); trú tại ấp Tân Đông, xã Tân Tập, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An.

NHẬN THẤY:

Do trước đây Trần Thanh Hiền và Bùi Quốc Phong có mâu thuẫn đánh nhau nên Phong có ý định tìm đánh Trần Thanh Hiền trả thù. Biết anh Hiền thường đến uống cà phê tại quán Sang Phương nên khoảng 18 giờ ngày 07-9-2006, Phong rủ Trần Minh Tân tìm đánh, Tân đồng ý đi cùng. Khi đi, Phong mang theo một con dao (loại do Thái Lan sản xuất dài khoảng 20cm, rộng 2,5 cm) trong túi quần. Trên đường đi, cả hai gặp Bùi Quốc Châu là em trai Phong, cả ba đứng nói chuyện, Châu biết sự việc rồi đi về nhà, một lúc sau bảo Trần Quốc Thắng chở đi tìm Phong và Tân.

Trước khi vào quán Sang Phương, Phong gọi điện kiểm tra xem có anh Hiền ở đó hay không. Khi biết anh Hiền đang ở đó Phong rủ Tân vào quán tìm chỗ khuất ngồi chờ. Do quán được chia thành nhiều ngăn nên Phong không xác định được vị trí anh Hiền ngồi. Lúc này Bùi Quốc Châu đến quán, Phong bảo Châu ra ngoài gọi điện vào quán tìm gặp anh Hiền để khi anh Hiền đến quầy bar của quán nghe điện thoại thì Phong đến đánh. Châu đi ra ngoài quán đứng nói chuyện với Trần Quốc Thắng, một lúc thì thấy Bùi Quốc Vũ (anh trai của Châu và Phong) đi qua; Châu nói lại với Vũ chuyện Phong, Tân trong quán. Vũ liền gọi điện thoại vào quán nhờ tiếp viên gọi anh Hiền lên nghe.

Khi anh Hiền lên nghe điện thoại thì Phong cầm dao lao đến đâm, chém còn Tân xông vào đấm đá anh Hiền. Bị tấn công, anh Hiền chạy vào bếp của quán, khi chạy ra lối cửa sau thì bị Tân chặn lại. Tại nhà bếp, Tân và Phong tiếp tục đánh anh Hiền. Theo lời khai của Phong và Tân thì ngay lúc đó Vũ cầm gậy dài khoảng 50cm đến 60cm xông vào đánh anh Hiền ngã xuống, Phong cầm dao đâm thêm nhiều nhát cho đến khi anh Hiền nằm bất tỉnh. Anh Hiền được đưa đi cấp cứu, đến Trạm y tế xã Tân Tập thì chết. Khi biết anh Hiền chết, Tân và Phong bỏ trốn cho đến ngày 12-09-2006 thì Phong ra đầu thú.

Tại Bản giám định pháp y số 255 ngày 27-9-2006, Tổ chức giám định pháp y tỉnh Long An kết luận: “Trần Thanh Hiền tử vong do bị vết thương hở thấu ngực vùng lưng trái gây choáng chấn thương, choáng mất máu, máu chảy vào xoang ngực trái gây chèn ép”.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 40/2007/HSST ngày 29-6-2007, Tòa án nhân dân tỉnh Long An quyết định:

- Áp dụng điểm n khoản 1 điều 93; các điểm b, p khoản 1 và khoản 2 điều 46 Bộ luật hình sự; xử phạt Bùi Quốc Phong 20 năm tù về tội “Giết người”.

- Áp dụng điểm b khoản 2 điều 245; điểm p khoản 1 và  khoản 2 điều 46 Bộ luật hình sự; xử phạt Trần Minh Tân 05 (năm) năm tù, Bùi Quốc Vũ 03 (ba) năm tù, đều về tội “Gây rối trật tự công cộng”.

Ngày 03-7-2007 ông Trần Thanh Hải (người đại diện hợp pháp của người bị hại) kháng cáo đề nghị tăng hình phạt đối với các bị cáo và xem xét lại tội danh đối với các bị cáo Trần Minh Tân và Bùi Quốc Vũ.

Ngày 05-7-2007 Bùi Quốc Phong kháng cáo xin giảm hình phạt.

Tại bản án hình sự phúc thẩm số 1466/2007/HSPT ngày 11-10-2007, Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại thành phố  Hồ Chí Minh quyết định:

- Áp dụng điểm n khoản 1  điều 93; các điểm b, o và p khoản 1;  khoản 2 điều 46 Bộ luật hình sự; xử  phạt: Bùi Quốc Phong 18 năm tù về tội “Giết người”;

- Giữ nguyên quyết định của Toà án cấp sơ thẩm về tội danh và hình phạt đối với Trần Minh Tân và Bùi Quốc Vũ.

Tại Kháng nghị giám đốc thẩm số22/QĐ-VKSNDTC-V3 ngày 08-10-2008, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao huỷ bản án hình sự sơ thẩm số 40/2007/HSST ngày 29-6-2007 của Tòa án nhân dân tỉnh Long An và bản án hình sự phúc thẩm số 1466/2007/HSPT ngày 11-10-2007 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại thành phố Hồ Chí Minh để điều tra lại theo đúng qui định của pháp luật với các lý do:

“ Đối với Trần Minh Tân: Căn cứ vào lời khai của bị cáo Phong và Tân, người làm chứng và các tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án có đủ cơ sở để kết luận: Bùi Quốc Phong rủ Trần Minh Tân cùng đi đánh anh Hiền để trả thù; khi Tân thấy Phong rút dao chạy đến để đâm anh Hiền thì Tân cũng chạy theo dùng tay, chân tấn công anh Hiền. Hậu quả làm anh Hiền chết. Bởi vậy, hành vi phạm tội của Trần Minh Tân đồng phạm với Phong và phải cùng chịu trách nhiệm về hậu quả của vụ án. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm kết án Trần Minh Tân về tội “Gây rối trật tự công cộng” là không đúng tội danh.

Đối với Bùi Quốc Vũ: Quá trình điều tra xét xử Bùi Quốc Vũ không khai nhận đã tham gia cùng Phong, Tân tấn công anh Hiền. Nhưng theo lời khai của các bị cáo Phong và Tân, lời khai của anh Trần Quốc Thắng thì họ nhìn thấy Bùi Quốc Vũ cầm khúc cây tấn công anh Hiền cùng với Phong và Tân. Anh Trần Quốc Thắng khai khúc cây mà Vũ sử dụng là do Bùi Quốc Châu mang theo bỏ ở mé lộ. Theo anh Lê Văn Hoàng (chủ quán Sang Phương) nhận dạng thì Bùi Quốc Vũ là người cầm dao vào tham gia hành hung anh Hiền và là người cầm dao đi ra cửa nhà bếp ngang qua mặt anh nên anh phải né vào cho Vũ đi qua. Lời khai của các bị cáo Phong và Tân, của anh Trần Quốc Thắng mâu thuẫn với lời khai nhận dạng của anh Lê Văn Hoàng và mâu thuẫn với lời khai của Vũ nhưng quá trình điều tra chưa tiến hành đối chất làm rõ để xác định Vũ có tham gia không và tham gia thì sử dụng khúc cây hay dao để tấn công anh Hiền? Mặt khác khi khám nghiệm hiện trường thu được một đoạn cây vuông nhưng quá trình điều tra chưa làm rõ nguồn gốc khúc cây đó và khúc cây này có phải là hung khí được Vũ sử dụng tấn công anh Hiền hay không?

Tất cả những vấn đề nêu trên  cần phải được điều tra lại để  xác định Bùi Quốc Vũ có tham gia tấn công phía bị hại không? và hung khí Vũ sử dụng là gì? Nếu có cơ sở kết luận Vũ tham gia cùng Phong, Tân tấn công  anh Hiền thì hành vi phạm tội của Vũ có dấu hiệu của tội “Giết người”vì Vũ đồng phạm với Phong và Tân và phải chịu trách nhiệm cùng Phong và Tân về hậu quả của vụ án.  Tòa án cấp sơ thẩm và Toà án cấp phúc thẩm kết án về tội “Gây rối trật tự công cộng” là chưa đúng.

 Tòa án cấp phúc thẩm áp dụng điểm o khoản 1 Điều 46 Bộ luật hình sự (người phạm tội tự thú) để giảm hình phạt cho Phong là không chính xác. Trong vụ án này, hành vi phạm tội của Phong là đặc biệt nghiêm trọng vì để đánh trả thù anh Hiền, Phong đã chuẩn bị hung khí (dao Thái Lan), rủ rê đồng bọn, tìm địa điểm thích hợp, phân công người gọi điện thoại để có điều kiện dễ dàng thực hiện hành vi phạm tội; bị cáo thực hiện hành vi phạm tội rất quyết liệt. Do vậy hình phạt mà Tòa án cấp sơ thẩm và cấp phúc thẩm đã quyết định đối với Phong là quá nhẹ không tương xứng với tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi phạm tội mà bị cáo gây ra.

Ngoài ra, các bị cáo Bùi Quốc Phong và Bùi Quốc Vũ đều đã từng bị xử phạt về tội “Cưỡng đoạt tài sản”. Tại bản án hình sự phúc thẩm số 35/HSPT ngày 27-3-1999, Tòa án nhân dân tỉnh Long An đã xử phạt Bùi Quốc Phong và Bùi Quốc Vũ về tội “Cưỡng đoạt tài sản” nhưng trong hồ sơ vụ án không có một tài liệu nào thể hiện Bùi Quốc Phong và Bùi Quốc Vũ đã được xoá án tích hay chưa? Do vậy cần phải yêu cầu xác minh làm rõ nhân thân của Phong và Vũ”.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao giữ nguyên quan điểm đã nêu trong kháng nghị và đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

XÉT THẤY:

1. Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ vụ án, có cơ sở để xác định mặc dù khi cùng Bùi Quốc Phong đi đánh anh Hiền, Trần Minh Tân không biết Phong có mang theo dao, cả hai cũng không bàn bạc về việc tước đoạt tính mạng anh Hiền; nhưng khi thấy Phong cầm dao tấn công anh Hiền, Tân biết hành vi của Phong gây nguy hiểm đến tính mạng anh Hiền nhưng vẫn xông vào đấm, đá, ngăn cản không cho anh Hiền chạy, Tân đã tham gia cùng Phong đánh anh Hiền trong suốt quá trình diễn ra vụ án. Hành vi của Tân là giúp sức cho Bùi Quốc Phong thực hiện tội phạm nên Tân phải cùng Phong chịu trách nhiệm về hậu quả của vụ án. Do vậy có đủ cơ sở kết luận Trần Minh Tân đồng phạm với Bùi Quốc Phong về tội “Giết người”. Toà án cấp sơ thẩm và Toà án cấp phúc thẩm kết án Trần Minh Tân về tội “Gây rối trật tự công cộng” là không đúng tội danh; chưa đánh giá đúng tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo.

2. Đối với Bùi Quốc Vũ. Trong suốt quá trình giải quyết vụ án, Vũ không thừa nhận mình có vào quán tham gia cùng Phong và Tân đánh anh Hiền nhưng Cơ quan điều tra chưa làm rõ về sự tham gia; tính chất, mức độ của hành vi; hung khí của Vũ sử dụng, cụ thể:

- Theo lời khai của người làm chứng Trần Quốc Thắng thì sau khi gặp Bùi Quốc Châu và được biết Phong, Tân đang tìm đánh anh Hiền, Vũ là người gọi điện thoại vào quán để anh Hiền lên nghe; khi xảy ra đánh nhau trong quán thì Vũ cầm khúc cây chạy vào trong quán; theo lời khai của các bị cáo Bùi Quốc Phong và Trần Minh Tân thì Vũ có tham gia đánh anh Hiền và là người cầm khúc cây đánh anh Hiền 5 đến 6 cái làm anh Hiền gục xuống tạo điều kiện thuận lợi cho Phong cầm dao lao vào đâm anh Hiền. Trần Minh Tân còn khai: sau khi Phong đâm anh Hiền xong và kêu Tân đi về, còn Vũ vẫn  tiếp tục đánh anh Hiền. Anh Lê Văn Hoàng (chủ quán Sang Phương) cũng khẳng định có nhìn thấy Vũ vào quán tham gia đánh anh Hiền.

- Về hung khí Bùi Quốc Vũ sử dụng: theo lời khai của các bị cáo Phong, Tân thì hung khí mà Vũ sử dụng là một khúc cây dài khoảng 50cm đến 60cm. Theo người làm chứng là anh Trần Quốc Thắng thì Vũ có cầm khúc cây mà trước đó  Châu mang đến bỏ ngoài đường, chạy vào trong quán khi xảy ra đánh nhau. Nhưng anh Lê Văn Hoàng thì lại khai Vũ là người cầm dao tham gia đánh anh Hiền. Tại hiện trường, Công an có thu được một đoạn gỗ vuông nhưng quá trình điều tra chưa làm rõ nguồn gốc đoạn gỗ đó và nó có phải là hung khí được Vũ sử dụng để tấn công anh Hiền hay không? 

Như vậy, lời khai của Bùi Quốc Vũ mâu thuẫn với lời khai của các bị cáo Phong, Tân; mâu thuẫn với lời khai của những người làm chứng Trần Quốc Thắng, Lê Văn Hoàng về việc xác định Vũ tham gia cùng Phong, Tân đánh anh Hiền; lời khai của anh Thắng và anh Hoàng cũng mâu thuẫn với nhau về hung khí mà Vũ sử dụng. Đây là những vấn đề có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định tội danh và quyết định hình phạt đối với Bùi Quốc Vũ, nhưng Cơ quan điều tra không tiến hành đối chất để xác định, làm rõ là thiếu sót;

3. Về căn cứ để Toà án cấp phúc thẩm giảm hình phạt cho Bùi Quốc Phong: mặc dù sau một thời gian bỏ trốn, Phong đã ra trình diện với cơ quan Công an nhưng việc trình diện này là “đầu thú” không phải là “tự thú” nên Tòa án cấp phúc thẩm áp dụng thêm điểm o khoản 1 Điều 46 Bộ luật hình sự “Người phạm tội tự thú” để làm căn cứ giảm nhẹ hình phạt cho Bùi Quốc Phong là không đúng.

4. Ngoài các bị cáo trên, căn cứ vào lời khai của người làm chứng Trần Quốc Thắng, các bị cáo Phong và Tân thì Bùi Quốc Châu biết việc Phong, Tân đi tìm đánh anh Hiền. Sau khi Phong và Tân đi tìm anh Hiền, Châu về nhà cầm theo một khúc gỗ rồi đi tìm Phong, Tân. Khi vào quán Sang Phương, Châu có gặp Phong nên Phong bảo Châu ra ngoài gọi điện cho anh Hiền để anh Hiền lên nghe thì Phong đến đánh. Châu là người nói chuyện với Vũ về việc Phong, Tân đang tìm đánh anh Hiền, sau đó Vũ đã gọi điện vào quán để anh Hiền lên nghe điện thoại đúng như ý đồ của Phong. Nhưng trong quá trình giải quyết vụ án Bùi Quốc Châu không thừa nhận là có gặp Vũ trong suốt buổi tối hôm xảy ra vụ án. Những vấn đề này cũng cần được điều tra làm rõ để xác định sự liên quan, mức độ và trách nhiệm hình sự của Bùi Quốc Châu trong vụ án này.

5. Về việc Bùi Quốc Phong và Bùi Quốc Vũ có tái phạm hay không?

Trong hồ sơ vụ án có bản án hình sự phúc thẩm số 35/HSPT, ngày 27- 3 -1999 của Tòa án nhân dân tỉnh Long An, theo bản án này thì Bùi Quốc Phong bị xử phạt 12 tháng tù, Bùi Quốc Vũ bị xử phạt 9 tháng tù, đều về tội “Cưỡng đoạt tài sản”, Phong phải nộp 50.000 đồng tiền án phí hình sự sơ thẩm; Vũ phải nộp 50.000 đồng tiền án phí hình sự phúc thẩm.

Các bị cáo đã chấp hành xong hình phạt tù, không bị buộc phải bồi thường dân sự, nhưng để được xoá án tích thì người phạm tội còn phải chấp hành xong toàn bộ bản án, trong đó có tiền án phí. Nhưng trong hồ sơ vụ án, không có tài liệu chứng minh các bị cáo đã thi hành xong phần quyết định này nên cần điều tra để làm rõ.

Vì các lẽ trên, căn cứ vào khoản 3 Điều 285, Điều 287 và Điều 289 Bộ luật tố tụng hình sự,

QUYẾT ĐỊNH:

Hủy bản án hình sự sơ thẩm số 40/2007/HSST ngày 29-6-2007 của Tòa án nhân dân tỉnh Long An và bản án hình sự phúc thẩm số 1466/2007/HSPT ngày 11-10-2007 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại TP Hồ Chí Minh; chuyển hồ sơ vụ án cho Viện kiểm sát nhân dân tối cao để điều tra lại vụ án theo thủ tục chung.

Lý do bản án phúc thẩm và bản án sơ thẩm bị hủy:

Cần điều tra lại vụ án theo thủ tục chung để xác định rõ vai trò thực hiện tội phạm của các bị cáo cũng như xác định các bị cáo có tái phạm không?