Đất nhà anh đang bị tranh chấp với hàng xóm tại Tòa án nhưng hàng xóm đang chuẩn bị xây nhà trên phần đất này. Anh có thể yêu cầu Tòa ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để họ không được thay đổi hiện trạng đất đang tranh chấp không? Khi anh yêu cầu như vậy thì có cần đóng tiền không?
1. Các biện pháp khẩn cấp tạm thời
Tại Điều 144 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 có quy định các biện pháp khẩn cấp tạm thời như sau:
- Giao người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi cho cá nhân hoặc tổ chức trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục.
- Buộc thực hiện trước một phần nghĩa vụ cấp dưỡng.
- Buộc thực hiện trước một phần nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khoẻ bị xâm phạm.
- Buộc người sử dụng lao động tạm ứng tiền lương, tiền bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, chi phí cứu chữa tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp, tiền bồi thường, trợ cấp tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp cho người lao động.
- Tạm đình chỉ thi hành quyết định đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, quyết định sa thải người lao động.
- Kê biên tài sản đang tranh chấp.
- Cấm chuyển dịch quyền về tài sản đối với tài sản đang tranh chấp.
- Cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp.
- Cho thu hoạch, cho bán hoa màu hoặc sản phẩm, hàng hóa khác.
- Phong tỏa tài khoản tại ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước; phong tỏa tài sản ở nơi gửi giữ.
- Phong tỏa tài sản của người có nghĩa vụ.
- Cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định.
- Cấm xuất cảnh đối với người có nghĩa vụ.
- Cấm tiếp xúc với nạn nhân bạo lực gia đình.
- Tạm dừng việc đóng thầu và các hoạt động có liên quan đến việc đấu thầu.
- Bắt giữ tàu bay, tàu biển để bảo đảm giải quyết vụ án.
- Các biện pháp khẩn cấp tạm thời khác mà luật có quy định.
Theo đó, trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy người đang chiếm hữu hoặc giữ tài sản đang tranh chấp có hành vi tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm hoặc có hành vi khác làm thay đổi hiện trạng tài sản đó.
2. Thẩm quyền áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời
Tại Điều 112 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 có quy định về thẩm quyền áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời như sau:
- Trước khi mở phiên tòa, việc áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời do một Thẩm phán xem xét, quyết định.
- Tại phiên tòa, việc áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời do Hội đồng xét xử xem xét, quyết định.
Như vậy, trường hợp này Anh có quyền yêu cầu Thẩm phán ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời khi khi hàng xóm chuẩn bị xây nhà trên đất đang tranh chấp.
3. Buộc thực hiện biện pháp bảo đảm
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 136 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 có quy định rằng người yêu cầu Tòa án áp dụng một trong các biện pháp khẩn cấp tạm thời phải nộp cho Tòa án chứng từ bảo lãnh được bảo đảm bằng tài sản của ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng khác hoặc của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác hoặc gửi một khoản tiền, kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá do Tòa án ấn định nhưng phải tương đương với tổn thất hoặc thiệt hại có thể phát sinh do hậu quả của việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời không đúng để bảo vệ lợi ích của người bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời và ngăn ngừa sự lạm dụng quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời từ phía người có quyền yêu cầu.
Bên cạnh đó, tại khoản 2, 3 Điều 13 Nghị quyết 02/2020/NQ-HĐTP có hướng dẫn về nội dung này rằng Thẩm phán hoặc Hội đồng xét xử phải dự kiến và tạm tính có tính chất tương đối thiệt hại thực tế có thể xảy ra nhưng không thấp hơn 20% giá trị tạm tính của tài sản bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời (trừ trường hợp có chứng cứ rõ ràng chứng minh tổn thất hoặc thiệt hại thấp hơn 20% giá trị tạm tính của tài sản bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời).
Như vậy, khi yêu cầu Thẩm phán ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời thì người yêu cầu phải ứng ra trước một số tiền để bảo đảm cho yêu cầu của mình như trên.
