Pháp luật giữ vai trò định hướng hành vi con người trong các mối quan hệ xã hội, người dân không được làm những gì pháp luật cấm. Pháp luật càng rõ ràng càng dễ điều chỉnh các quan hệ xã hội ấy, dân dễ áp dụng. Tuy nhiên, pháp luật mơ hồ sẽ gây khó cho dân, tạo điều kiện cho kẻ xấu trục lợi.
Tại khoản 1 điều 9 luật Doanh nghiệp 2005 có quy định: Doanh nghiệp hoạt động kinh doanh theo đúng ngành, nghề đã ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Như vậy, phạm vi hoạt động của doanh nghiệp bị giới hạn trong giấy chứng nhận ĐKKD.
Tuy nhiên tại khoản 1 điều 3 Nghị định12/2006/NĐ-CP hướng dẫn Luật thương mại 2005 thì doanh nghiệp được phép nhập khẩu hàng hóa không thuộc danh mục hàng hóa cấp nhập khẩu. Như vậy, Nghị định đã cho phép doanh nghiệp được tự do nhập khẩu không phụ thuộc vào ngành, nghề đã đăng ký trong giấy chứng nhận ĐKKD.
Một tình huống được đặt ra: Doanh nghiệp A kinh doanh rượu, và họ muốn nhập khẩu thịt bò Kobe từ Nhật Bản về để mở quán nhậu. Họ đã ký hợp đồng đối với đối tác bên Nhật, hàng đã vào cảng X của Việt Nam. Rắc rối sẽ phát sinh khi doanh nghiệp A đến cảng X làm thủ tục nhận hàng.
Khi đó Hải quan cho doanh nghiệp A nhận hàng cũng được mà không cho cũng được, đều không vi phạm luật.
- Nếu cho doanh nghiệp A nhận hàng thì Hải quan cảng X viện dẫn Nghị định 12. Trong trường hợp này Doanh nghiệp rất thuận lợi và không có chuyện gì phải bàn.
- Nhưng không may, nếu Hải quan viện dẫn luật Doanh nghiệp thì Doanh nghiệp X không được nhận hàng vì thịt bò Kobe không có trong giấy chứng nhận ĐKKD.
Khi đó nhiều vấn đề phát sinh, có thể Doanh nghiệp X bổ sung ngành nghề kinh doanh vào giấy chứng nhận ĐKKD. Nếu như vậy nhiều trường hợp xảy ra là khi bổ sung xong thì hàng hóa đã hư hỏng, tốn phí kho bãi trong thời gian giam hàng. Vậy Doanh nghiệp X phải có chiêu thức khác, có thể là cách là “mát lòng” Hải quan, khi ấy Hải quan sẽ dễ chịu và cho nhận hàng chăng?
Thực tiễn luôn có những câu chuyện thích xử sao cũng được vì không phạm luật nên dễ dẫn đến trường hợp tiêu cực, Hải quan làm nhũng nhiễu doanh nghiệp, moi tiền doanh nghiệp.
Bởi vậy, Pháp luật cần nên rõ ràng để dân được lợi, tránh trường hợp tạo cơ hội cho kẻ xấu trục lợi.
