Phân chia tài sản

Chỉ cần làm một phép thử như sau để thấy bài giải trên chưa đúng:

- Tổng tài sản của A + B và C + H là: 800tr + 400tr = 1 tỷ 200tr.

- Kết luận: (B = 440 + 220/3) + (H = 220) + (D = 220/3) + (E = 220/3) + (J = 220/6) + (K = 220/6) + (M = 440/3) = 1 tỷ 120 triệu. 

Vậy cách chia của bạn đã làm thất thoát đi đâu mất 80 triệu?

Ngoài ra thì di sản của A là 440tr, nhưng A chỉ định đoạt trong di chúc 1/2 di sản đó cho M = 220tr. Vậy 220tr còn lại chưa được định đoạt trong di chúc phải được chia như thế nào bạn chưa đề cập đến, dẫn tới cách chia của bạn không đúng.

Dưới đây là cách giải bài tập trên:

1/ Năm 2005, C chết, mở thừa kế của C.

Di sản của C = 400 : 2 = 200tr.

Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của C gồm: A, B, H, J, K.

Do C không để lại di chúc nên di sản của C được chia theo pháp luật. Theo đó:

A = B = H = J = K = 200tr : 5 = 40tr.

2/ Năm 2008, A chết, mở thừa kế của A.

Di sản của A = (800/2) + 40 = 440tr.

Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của A gồm: B, C, D, E (trong đó C đã chết trước A nên J và K được thừa kế thế vị).

Xác định một suất thừa kế theo pháp luật: B = C = D = E = 440tr : 4 = 110tr.

Di sản của A là 440tr, nhưng A chỉ mới định đoạt trong di chúc cho M 1/2 = 220tr, nên phần di sản còn lại 220 triệu chưa được A định đoạt phải được đưa ra chia thừa kế theo pháp luật. Theo đó:

- Chia theo di chúc: M = 440tr : 2 = 220tr.

- Chia theo pháp luật: B = C = D = E = 220tr : 4 = 55tr.

J và K được hưởng thế vị của C: J = K = 55tr : 2 = 27.500.000đ.

Theo dữ kiện bài tập thì C và D đã lập gia đình nên có thể mặc nhiên coi C và D không còn là người được hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung di chúc theo quy định tại Điều 669 BLDS. Chỉ còn lại B (và có thể là E chưa thành niên) được hưởng theo Điều 669, theo đó đáng ra B và E được hưởng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật là 110tr X 2/3 = 73.333.000 đồng. Nhưng do di chúc để lại cho M 220 triệu nên quyền lợi của họ không được bảo đảm, cụ thể là họ chỉ mới được hưởng mỗi người 55 triệu, còn thiếu 18.333.000 đồng. Thiệt thòi này phát sinh bắt nguồn từ di chúc nên cần phải lấy phần tài sản mà M được hưởng theo di chúc để bù đắp lại cho họ, đảm bảo mỗi người được hưởng thừa kế đủ 73.333.000 đồng.

Như vậy, M chỉ còn được hưởng phần di sản là: 220tr - (18.333.000 X 2) = 183.334.000 đồng.

Kết luận: sau hai lần mở thừa kế, tài sản mỗi người được hưởng là:

B = 400tr + 40tr + 73.333.000đ = 513.333.000đ.

H = 200tr + 40tr = 240tr.

E = 73.333.000đ.

D = 55tr.

M = 183.334.000đ.

J = 40tr + 27.500.000đ = 67.500.000đ.

K = 40tr + 27.500.000đ = 67.500.000đ.