Hiện nay, tại một số doanh nghiệp áp dụng việc phạt tiền khi nhân viên đi làm trễ hay còn đưa ra đề nghị sẽ cắt lương nếu đi trễ quá số lần quy định trong tháng. NLĐ thắc mắc liệu đây có phải hành vi vi phạm Luật lao đồng hay không? Bài viết sẽ cung cấp một số thông tin liên quan đến vấn đề này.
(1) Nguyên tắc xử lý kỷ luật lao động theo quy định hiện hành
- Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:
+ Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;
+ Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên;
+ Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật;
+ Việc xử lý kỷ luật lao động phải được ghi thành biên bản.
Lưu ý:
Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
Song, khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.
Ngoài ra, không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây:
+ Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;
+ Đang bị tạm giữ, tạm giam;
+ Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật Lao động 2019;
+ Người lao động nữ mang thai; người lao động nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
- Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình..
(2) Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là bao lâu?
Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 06 tháng kể từ ngày xảy ra hành vi vi phạm; trường hợp hành vi vi phạm liên quan trực tiếp đến tài chính, tài sản, tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 12 tháng.
Khi hết thời gian quy định tại khoản 4 Điều 122 của Bộ luật Lao động 2019, nếu hết thời hiệu hoặc còn thời hiệu nhưng không đủ 60 ngày thì được kéo dài thời hiệu để xử lý kỷ luật lao động nhưng không quá 60 ngày kể từ ngày hết thời gian nêu trên.
Người sử dụng lao động phải ban hành quyết định xử lý kỷ luật lao động trong thời hạn quy định nêu trên.
(3) Có mấy hình thức xử lý kỷ luật lao động?
Căn cứ tại Điều 124 Bộ luật Lao động 2019 quy định 04 hình thức xử lý kỷ luật lao động, bao gồm:
- Khiển trách.
- Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng.
- Cách chức.
- Sa thải.
(4) Phạt tiền, cắt lương vì đi trễ có đúng luật không?
Theo quy định tại Điều 127 Bộ luật Lao động 2019 quy định các hành vi bị nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật như sau:
- Xâm phạm sức khỏe, danh dự, tính mạng, uy tín, nhân phẩm của người lao động.
- Phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.
- Xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm không được quy định trong nội quy lao động hoặc không thỏa thuận trong hợp đồng lao động đã giao kết hoặc pháp luật về lao động không có quy định.
Như vậy, trường hợp NLĐ đi làm trễ, không đúng theo thời gian làm việc quy định tại nội quy lao động của công ty thì được xem là hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
Theo đó, công ty có quyền xử lý kỷ luật lao động bằng một trong các hình thức đã nêu trên. Đồng thời, công ty không được phạt tiền thay vì xử lý kỷ luật lao động đối với hành vi đi trễ làm của bạn. Nếu vi phạm, công ty có thể bị xử phạt vi phạm hành chính.
(5) Phạt tiền người lao động trái quy định, công ty bị xử phạt như thế nào?
Căn cứ tại điểm b khoản 3 và điểm d khoản 4 Điều 19 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, việc xử lý hành vi vi phạm quy định về kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất cụ thể như sau:
Phạt tiền từ 20-40 triệu đồng đối với người sử dụng lao động dùng hình thức phạt tiền hoặc cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.
Mức phạt nêu trên áp dụng đối với hành vi vi phạm của cá nhân, trường hợp tổ chức vi phạm thì áp dụng mức phạt gấp đôi cá nhân (theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).
Như vậy, doanh nghiệp có thể bị phạt từ 40-80 triệu đồng.
Ngoài ra, còn áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc người sử dụng lao động trả lại khoản tiền đã thu hoặc trả đủ tiền lương cho người lao động.
