NIÊM YẾT VĂN BẢN THỎA THUẬN PHÂN CHIA DI SẢN

Chào bạn! Theo như bạn cho biết thì ông A chết ở Mỹ, để lại di sản là bất động sản tại Kiên Giang. Trước khi qua Mỹ ông A có hộ khẩu thường trú tại Cần Thơ và ông A vẫn còn quốc tịch Việt Nam. Điều bạn thắc mắc là liệu Nghị định 29/2015/NĐ-CP có hiệu lực đối với trường hợp của ông A không khi ông A chết ở Mỹ?

Khoản 1 Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP quy định:

“Điều 18. Niêm yết việc thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản

1. Việc thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản phải được niêm yết trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày niêm yết. Việc niêm yết do tổ chức hành nghề công chứng thực hiện tại trụ sở của Ủy ban nhân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản; trường hợp không xác định được nơi thường trú cuối cùng thì niêm yết tại nơi tạm trú có thời hạn cuối cùng của người đó.

Trường hợp di sản gồm cả bất động sản và động sản hoặc di sản chỉ gồm có bất động sản thì việc niêm yết được thực hiện theo quy định tại Khoản này và tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có bất động sản.

Trường hợp di sản chỉ gồm có động sản, nếu trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng và nơi thường trú hoặc tạm trú có thời hạn cuối cùng của người để lại di sản không ở cùng một tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thì tổ chức hành nghề công chứng có thể đề nghị Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú hoặc tạm trú có thời hạn cuối cùng của người để lại di sản thực hiện việc niêm yết.”

Theo Điều 12 Luật Cư trú 2006 sửa đổi, bổ sung 2013 có quy định thế nào là thường trú:

“Điều 12. Nơi cư trú của công dân

1. Nơi cư trú của công dân là chỗ ở hợp pháp mà người đó thường xuyên sinh sống. Nơi cư trú của công dân là nơi thường trú hoặc nơi tạm trú.

Chỗ ở hợp pháp là nhà ở, phương tiện hoặc nhà khác mà công dân sử dụng để cư trú. Chỗ ở hợp pháp có thể thuộc quyền sở hữu của công dân hoặc được cơ quan, tổ chức, cá nhân cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ theo quy định của pháp luật.

Nơi thường trú là nơi công dân sinh sống thường xuyên, ổn định, không có thời hạn tại một chỗ ở nhất định và đã đăng ký thường trú.

Nơi tạm trú là nơi công dân sinh sống ngoài nơi đăng ký thường trú và đã đăng ký tạm trú.

2. Trường hợp không xác định được nơi cư trú của công dân theo quy định tại khoản 1 Điều này thì nơi cư trú của công dân là nơi người đó đang sinh sống.”

Như vậy, nơi thường trú của ông A trong trường hợp này là ở Cần Thơ vì đó là nơi mà ông A có hộ khẩu thường trú (tức đã đăng ký thường trú). Tuy ông A đã sang Mỹ định cư nhưng ông vẫn còn đăng ký thường trú tại Cần Thơ, vẫn mang quốc tịch Việt Nam và nếu ông A vẫn chưa bị xoá đăng ký thường trú theo Điểm d Khoản 1 Điều 22 Luật Cư trú 2006 sửa đổi, bổ sung 2013, trường hợp: “Ra nước ngoài để định cư” thì nơi thường trú cuối cùng trước khi chết của ông A vẫn được coi là ở Cần Thơ.

Do đó nơi niêm yết văn bản thoả thuận phân chia di sản sẽ là tại trụ sở của Ủy ban nhân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của ông A và tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có bất động sản là tỉnh Kiên Giang.

* Trong trường hợp ông A bị xoá đăng ký thường trú ở Cần Thơ thì vẫn có thể áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam nói chung và Nghị định 29/2015/NĐ-CP nói riêng bởi vì ông A vẫn là công dân Việt Nam (mang quốc tịch Việt Nam) và việc phân chia di sản là quan hệ dân sự không có yếu tố nước ngoài nên vẫn có thể áp dụng pháp luật của Việt Nam không cần xét đến yếu tố xung đột pháp luật với pháp luật Mỹ, đồng thời di sản để lại là bất động sản ở Việt Nam. Cơ sở của việc xác định quan hệ dân sự không có yếu tố nước ngoài là theo Khoản 2 Điều 663 Bộ luật dân sự 2015:

“Điều 663. Phạm vi áp dụng

…

2. Quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài là quan hệ dân sự thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài;

b) Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài;

c) Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.”

Trân trọng.

(Chuyên viên pháp lý)