Mình xin nhắc đến những vụ nổi cộm gần đây. Những vụ đại án liên quan đến các quan chức cấp cao của Nhà nước gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đến quản lý nhà nước, quản lý kinh tế.
1. Ông Đinh La Thăng bị truy tố vì tội cố ý làm trái
Ngày 7-5-2017, ông Đinh La Thăng - lúc đó đang giữ chức Bí thư Thành ủy TP.HCM bị Ban Chấp hành Trung ương Đảng áp dụng kỷ luật cảnh cáo và cho thôi chức Ủy viên Bộ Chính trị.
Ngày 10-5: Bộ Chính trị cho ông Thăng thôi chức Bí thư Thành ủy TP.HCM. Tiếp theo, ông Thăng bị tạm đình chỉ đại biểu quốc hội, đình chỉ sinh hoạt Đảng và ngày 8-12, bị khởi tố, bắt tạm giam.
Ngày 26-12, Viện KSND Tối cao ra cáo trạng truy tố ông Thăng tội cố ý làm trái trong vụ án tại Tập đoàn dầu khí PVN và công ty con PVC.
Một ngày sau, ngày 27-12, Viện KSND Tối cao tiếp tục có cáo trạng truy tố ông Thăng cũng về tội cố ý là trái trong vụ án PVN thất thoát 800 tỉ đồng đầu tư vào OceanBank.
2. Nguyên cục trưởng Nguyễn Thanh Hóa và vụ đánh bạc nghìn tỷ
Tháng 3/2018, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Phú Thọ quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam 4 tháng đối với ông Nguyễn Thanh Hóa, nguyên Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm sử dụng Công nghệ cao (C50 - Bộ Công an) về tội “Tổ chức đánh bạc”
Căn cứ Quyết định khởi tố vụ án hình sự: Sử dụng mạng Internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc, đánh bạc, mua bán trái phép hóa đơn và rửa tiền xảy ra tại Phú Thọ và một số tỉnh thành; căn cứ kết quả điều tra vụ án, có đủ căn cứ xác định, Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Phú Thọ đã ra quyết định khởi tố bị can số 09 và ra lệnh bắt bị can số 205 để tạm giam 4 tháng đối với ông Nguyễn Thanh Hóa về tội “Tổ chức đánh bạc”.
3. Trịnh Xuân Thanh và tội tham ô
Gây tai tiếng từ khi giữ chức Phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang với chiếc Lexus gắn biển xanh vào giữa năm 2016, Trịnh Xuân Thanh bị khai trừ Đảng rồi bất ngờ bỏ trốn ra nước ngoài sau khi nộp đơn xin đi chữa bệnh.
Cơ quan điều tra đã khởi tố, phát lệnh truy nã quốc tế Trịnh Xuân Thanh về hành vi cố ý làm trái do các sai phạm khi Thanh giữ chức chủ tịch HĐQT Tổng công ty cổ phần xây lắp dầu khi - PVC.
Tháng 7-2017, Trịnh Xuân Thanh về nước đầu thú.
Sau khi điều tra, ngày 26 và 27-12, Viện KSND tối cao lần lượt ban hành 2 cáo trạng truy tố Trịnh Xuân Thanh.
Trong vụ án tại Tập đoàn dầu khí PVN và công ty con PVC (cùng với ông Đinh La Thăng), Thanh bị cáo buộc tham ô 14 tỉ đồng. Còn trong vụ án tại công ty CP Bất động sản Điện lực dầu khí VN (PVP Land), Trịnh Xuân Thanh bị cáo buộc tham ô 4 tỉ đồng.
4. VN Pharma bán thuốc ung thư giả
Theo cáo buộc, năm 2013 - 2014, Nguyễn Minh Hùng (cựu Chủ tịch Công ty dược VN Pharma) đặt Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty hàng hải quốc tế H&C) mua lô hàng 9.300 hộp thuốc Capita 500mg Caplet điều trị ung thư của công ty dược tại Canada để cung cấp cho các bệnh viện ở Việt Nam.
Để có hồ sơ xin Cục quản lý dược (Bộ Y tế) cấp phép, Hùng chỉ đạo nhân viên thuê người viết hồ sơ giả. Tuy nhiên, sau khi nhập khẩu, lô hàng này được Bộ Y tế xác định là không rõ nguồn gốc, không đủ các điều kiện sử dụng cho người nên cấm lưu hành.
Sau khi TAND TP.HCM tuyên án 12 năm tù cho tổng giám đốc Nguyễn Minh Hùng, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã xử phúc thẩm, tuyên hủy án để điều tra lại và ra lệnh bắt tạm giam bị cáo Hùng ngay tại tòa (trước đó bị cáo Hùng được tại ngoại).
Thế nhưng, vụ án này còn đặt ra những câu hỏi “Có bất thường trong việc Bộ Y tế cấp phép "thần tốc" cho các lô thuốc nhập lậu của VN Pharma? Sao không làm rõ số tiền huê hồng hơn 15 tỉ đồng mà VN Pharma chi cho bác sĩ? Vụ án còn bỏ lọt người, lọt tội?”
5. Vụ đại án tham nhũng tại Ocean bank
Vụ án đặc biệt nghiêm trọng (tham nhũng hơn 2000 tỷ đồng) liên quan nhiều đại gia ngân hàng như Hà Văn Thắm, Phạm Công Danh, Hứa Thị Phấn... cũng là nguyên nhân khiến hàng loạt cựu lãnh đạo của Tập đoàn dầu khí PVN như ông Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh, Phùng Đình Thực... bị khởi tố bắt giam sau đó khoản 800 tỉ mà PVN mất trắng khi đầu tư vào OceanBank.
Trong vụ án này, Nguyễn Xuân Sơn - nguyên Tổng giám đốc OceanBank đã có nhiều lời khai về các khoản tiền qua lại giữa ngân hàng với lãnh đạo PVN. Nguyễn Xuân Sơn đã bị TAND TP Hà Nội kết án tử hình, Hà Văn Thắm bị tuyên án tù chung thân.