Đình công được xem là “vũ khí” cuối cùng của người lao động (NLĐ) khi tham gia giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích không thành.
Xem thêm bài viết:
NÓNG: Thủ tướng đồng ý nghỉ liên tiếp 5 ngày dịp lễ 30/4-1/5 năm 2024
Lễ Giỗ tổ Hùng Vương (mùng 10/3 ÂL) năm 2024 được nghỉ bao nhiêu ngày?
(1) Quyền tổ chức đình công của NLĐ hợp pháp khi nào?
Theo Điều 198 Bộ Luật Lao động 2019, đình công được định nghĩa như sau:
- Đình công là sự ngừng làm việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức của người lao động nhằm đạt được yêu cầu trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động và do tổ chức đại diện người lao động có quyền thương lượng tập thể là một bên tranh chấp lao động tập thể tổ chức và lãnh đạo.
Quyền đình công của NLĐ là một quyền được Bộ Luật Lao động 2019 cho phép và điều chỉnh, khi NLĐ muốn tổ chức đình công phải tuân theo quy trình được quy định và thông qua tổ chức đại diện NLĐ để thực hiện tổ chức đình công.
Các nguyên nhân dẫn đến việc tổ chức đình công của NLĐ thường là do quyền lợi của NLĐ không được đảm bảo, như:
- Tiền lương không bảo đảm
- Người công nhân, lao động bị bóc lột quá mức
- Thời gian làm việc, nghỉ ngơi
- Các khoản phụ cấp không đảm bảo
- Đời sống của người công nhân, lao động quá khổ cực
Và còn nhiều lý do khác là nguyên nhân dẫn đến việc tổ chức đình công của NLĐ, nhưng hầu hết nguyên nhân dẫn đến các cuộc đình công là ở các lý do nêu trên.
Người lao động được đảm bảo quyền đình công nhưng phải thực hiện theo trình tự để việc đình công diễn ra không ảnh hưởng quá nặng đến xã hội.
Do đó, ở một số trường hợp, quyền đình công của NLĐ sẽ bị hạn chế. Theo Điều 209 Bộ Luật Lao động 2019 quy định nơi sử dụng lao động không được đình công là:
- Không được đình công ở nơi sử dụng lao động mà việc đình công có thể đe dọa đến quốc phòng, an ninh, trật tự công cộng, sức khỏe của con người.
- Chính phủ quy định danh mục nơi sử dụng lao động không được đình công và việc giải quyết tranh chấp lao động tại nơi sử dụng lao động không được đình công quy định tại khoản 1 Điều 209 Bộ Luật Lao động 2019
Xem danh mục các nơi sử dụng lao động không được đình công https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/04/13/PH%E1%BB%A4%20L%E1%BB%A4C%20VI.doc
Như vậy, ngoài những nơi sử dụng lao động không được đình công, NLĐ khi muốn tổ chức đình công phải thông qua trình tự đình công và có quyết định đình công thì việc đình công đó mới hợp pháp.
(2) NLĐ được tổ chức đình công khi 50% NLĐ đồng ý không?
Theo Điều 202 Bộ Luật Lao động 2019 có quy định:
- Khi có trên 50% số người được lấy ý kiến đồng ý với nội dung lấy ý kiến đình công theo quy định tại khoản 2 Điều 201 của Bộ Luật Lao động 2019 thì tổ chức đại diện người lao động ra quyết định đình công bằng văn bản.
- Tổ chức đại diện NLĐ gửi văn bản quyết định đình công cho người sử dụng lao động Ủy ban nhân dân cấp huyện và cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
- Đến thời điểm bắt đầu đình công, nếu người sử dụng lao động vẫn không chấp nhận giải quyết yêu cầu của người lao động thì tổ chức đại diện người lao động tổ chức và lãnh đạo đình công.
Như vậy, theo quy định của pháp luật, khi có trên 50% NLĐ đồng ý khi được lấy ý kiến đình công thì quyết định đình công đó mới có giá trị.
Nếu chỉ đúng 50% NLĐ đồng ý đình công thì vẫn chưa đủ chỉ tiêu theo yêu cầu của pháp luật do đó không được tổ chức đình công.
Trong quá trình đình công, NLĐ và người sử dụng lao động có quyền tiếp tục thỏa thuận để giải quyết nội dung tranh chấp lao động tập thể hoặc cùng đề nghị hòa giải viên lao động, Hội đồng trọng tài lao động tiến hành hòa giải, giải quyết tranh chấp lao động.
(3) Khi nào thì NLĐ phải ngừng đình công?
Việc đình công phải tạm ngừng, hoãn lại trong các trường hợp được quy định tại Điều 109 Nghị định 145/2020/NĐ-CP như sau:
Các trường hợp hoãn đình công:
- Đình công dự kiến tổ chức tại các đơn vị cung cấp điện, nước, vận tải công cộng và các dịch vụ khác trực tiếp phục vụ tổ chức mít tinh kỷ niệm ngày lễ, tết quy định tại khoản 1 Điều 112 của Bộ luật Lao động;
- Đình công dự kiến tổ chức tại địa bàn đang diễn ra các hoạt động nhằm phòng ngừa, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm hoặc tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật.
Các trường hợp ngừng đình công:
- Đình công diễn ra trên địa bàn xuất hiện thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm hoặc tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật;
- Đình công diễn ra đến ngày thứ ba tại các đơn vị cung cấp điện, nước, vệ sinh công cộng làm ảnh hưởng tới môi trường, điều kiện sinh hoạt và sức khỏe của nhân dân tại thành phố thuộc tỉnh;
- Đình công diễn ra có các hành vi bạo động, gây rối làm ảnh hưởng đến tài sản, tính mạng của nhà đầu tư, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế quốc dân, lợi ích công cộng, đe dọa đến quốc phòng, an ninh, trật tự công cộng, sức khỏe của con người.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ là người ra quyết định hoãn đình công và ngừng đình công cho đến khi không còn nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế quốc dân, lợi ích công cộng, đe dọa đến quốc phòng, an ninh, trật tự công cộng, sức khỏe của con người.
(4) Kết luận
Có thể thấy, đình công được xem là “vũ khí” được pháp luật trao cho bên yếu thế - NLĐ để cân bằng trong quan hệ lao động, thúc đẩy quá trình giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích
Bộ luật Lao động năm 2019 cho phép NLĐ lựa chọn thực hiện thủ tục để đình công mà không bắt buộc phải thông qua Hội đồng trọng tài lao động.
Khi hòa giải giữa NLĐ và người sử dụng lao động không đạt được sự thống nhất thì việc tiếp tục hòa giải ở một cơ quan khác là không cần thiết, NLĐ có thể lựa chọn đình công để thúc đẩy quá trình thương lượng với người sử dụng lao động.
Xem thêm bài viết:
NÓNG: Thủ tướng đồng ý nghỉ liên tiếp 5 ngày dịp lễ 30/4-1/5 năm 2024
Lễ Giỗ tổ Hùng Vương (mùng 10/3 ÂL) năm 2024 được nghỉ bao nhiêu ngày?
