Công ty có người lao động làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đủ điều kiện để nghỉ hưu sớm nhưng người này vẫn tiếp tục ở lại làm việc thì có được không? Công ty có phải đóng BHXH cho người này không?
1. Quy định về nghỉ hưu sớm đối với người lao động làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm
Căn cứ theo Khoản 2, Khoản 3 Điều 169 Bộ Luật lao động 2019 quy định về tuổi nghỉ hưu như sau:
- Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.
- Người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 05 tuổi so với quy định trên tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Quy định của pháp luật là “có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn” tức có nghĩa người lao động được lựa chọn nghỉ hưu sớm hoặc tiếp tục làm việc cho đến khi đến độ tuổi nghỉ hưu theo quy định trong điều kiện lao động bình thường.
=> Theo đó, quy định của pháp luật không bắt buộc người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm phải nghỉ hưu sớm hơn 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường.
2. Công ty có phải tham gia BHXH cho người lao động nghỉ hưu sớm nhưng vẫn tiếp tục ở lại làm không?
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng.
Và tại Khoản 9 Điều 123 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định như sau: Người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng mà đang giao kết hợp đồng lao động thì không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
=> Theo đó, quy định của pháp luật là cho phép người lao động nghỉ sớm hơn tuổi nghỉ hưu theo quy định. Trường hợp người lao động chưa muốn nghỉ hưu sớm, vẫn ở lại làm tiếp tức người lao động chưa được hưởng lương hưu thì người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, do đó công ty và người lao động phải tham gia BHXH bắt buộc.
Trường hợp người lao động đang hưởng lương hưu mà muốn tiếp tục làm việc thì không thuộc đối tượng tham gia BHXH nên công ty và người lao động không phải tham gia BHXH bắt buộc. Lúc này công ty sẽ chi trả thêm cho người lao động khoản tiền tương ứng mức đóng BHXH của người lao động vào lương cho người lao động theo Khoản 3 Điều 168 Bộ Luật lao động 2019.
Như vậy, người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có thể nghỉ hưu sớm hơn so với điều kiện lao động bình thường. Việc nghỉ hưu sớm là do người lao động lựa chọn, nếu không muốn nghỉ thì vẫn sẽ làm tiếp cho đến tuổi nghỉ hưu theo quy định trong điều kiện lao động bình thường.
Khi người lao động tiếp tục làm việc thì công ty vẫn phải tham gia BHXH cho người lao động, chỉ trừ trường hợp người lao động đang hưởng lương hưu thì không phải tham gia nhưng công ty sẽ trả cho người lao động khoản tiền tương ứng mức đóng BHXH vào lương của người lao động.
