Trường hợp nhận thấy giá đền bù đất không thỏa đáng thì người dân có được quyền từ chối giao đất không? Hiện nay có những hình thức bồi thường nào khi Nhà nước thu hồi đất? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
(1) Người dân có được từ chối giao đất nếu đền bù không thỏa đáng không?
Căn cứ điểm b khoản 7 Điều 87 Luật Đất đai 2024 có nêu rõ, trường hợp người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan không bàn giao đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì thực hiện như sau:
- UBND cấp xã chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vận động, thuyết phục để người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan bàn giao đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
- Việc tổ chức vận động, thuyết phục được tiến hành trong thời gian 10 ngày và phải được thể hiện bằng văn bản. Quá thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc vận động, thuyết phục mà người có đất thu hồi vẫn không chấp hành việc bàn giao đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì Chủ tịch UBND cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất và tổ chức thực hiện việc cưỡng chế theo quy định tại Điều 89 Luật Đất đai 2024.
Bên cạnh đó, tại khoản 7 Điều 31 Luật Đất đai 2024 cũng có quy định rõ, người sử dụng đất có nghĩa vụ phải bàn giao lại đất khi Nhà nước có quyết định thu hồi đất theo quy định của pháp luật.
Từ quy định nêu trên, có thể thấy, khi Nhà nước thực hiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh hay thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng thì người sử dụng đất có trách nhiệm phải bàn giao, nếu không thực hiện sẽ bị cưỡng chế thu hồi đất.
Trường hợp có căn cứ cho rằng cơ quan Nhà nước làm trái với quy định hoặc thực hiện việc đền bù không thỏa đáng thì người sử dụng đất có thể tiến hành khiếu nại, khởi kiện hành chính.
(2) Có những hình thức bồi thường nào khi Nhà nước thu hồi đất?
Căn cứ Khoản 2 Điều 91 Luật Đất đai 2024 có quy định như sau:
Việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Trường hợp người có đất thu hồi được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở mà có nhu cầu được bồi thường bằng tiền thì được bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng đã đăng ký khi lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Đối với người có đất thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở.
Theo đó, hiện nay, người dân bị thu hồi đất có thể lựa chọn những hình thức bao gồm bồi thường bằng tiền, bằng đất ở hoặc nhà ở theo quy định như đã nêu trên.
Lưu ý: Trường hợp bồi thường bằng tiền thì giá đất cụ thể để bồi thường bao nhiêu là do UBND cấp có thẩm quyền quyết định.
Giá bồi thường về đất cũng được quyết định theo giá đất cụ thể (giá đất cụ thể phải dựa trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai và áp dụng phương pháp định giá đất phù hợp).
