Nghỉ hưu trước tuổi: những điều bạn cần biết trước khi quyết định

Chế độ hưu trí là dành cho những người đã hết độ tuổi lao động theo quy định pháp luật được hưởng các quyền lợi nhất định. Trên thực tế, nhiều trường hợp dù chưa hết độ tuổi lao động nhưng vì điều kiện sức khỏe hay vì lý do khác không tham gia lao động nữa thì vẫn được hưởng chế độ này. Tuy nhiên, liệu quyền lợi được hưởng giữa người đủ tuổi nghỉ hưu với người chưa đủ tuổi khác nhau như thế nào? Và thủ tục được hưởng ra sao? Mời các bạn xem bài viết sau đây:

1. Các trường hợp nghỉ hưu trước tuổi

Theo luật định, nghỉ hưu trước tuổi được chia thành các trường hợp sau:

- Do suy giảm khả năng lao động

- Ra nước ngoài định cư

- Mắc một trong các bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

- Không vì những lý do nêu trên.

Tùy từng trường hợp mà người lao động được hưởng các quyền lợi khác nhau.

2. Quyền lợi được hưởng đối với người lao động nghỉ hưu trước tuổi

* Đối với trường hợp do suy giảm khả năng lao động

Nhớ rằng, bạn phải đủ điều kiện hưởng lương hưu do suy giảm khả năng lao động nhé (xem điều 55 Luật bảo hiểm xã hội 2014)

Mức hưởng lương hưu hàng tháng đối với người lao động nghỉ hưu do suy giảm khả năng lao động như sau:

Lưu ý: Nếu tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức trừ là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ % do nghỉ hưu trước tuổi.

- Đối với các trường hợp còn lại:

Người lao động sẽ được hưởng BHXH một lần (các bạn cần phân biệt với trợ cấp BHXH 1 lần), mức hưởng như sau:

= 1.5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước 2014

= 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ 2014 trở đi

Lưu ý: Nếu thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm thì mức hưởng BHXH 01 lần bằng số tiền đã đóng, nhưng tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

3. So sánh quyền lợi của người nghỉ hưu trước tuổi và người nghỉ hưu đúng tuổi

Người lao động nghỉ hưu đúng tuổi (giả định rằng đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH) được hưởng mức lương hưu hàng tháng theo quy định trên không tính đến phần bị trừ do nghỉ hưu trước tuổi, ngoài ra, nếu có số năm đóng BHXH cao hơn so với quy định còn được hưởng thêm trợ cấp BHXH 1 lần.

4. Thủ tục hưởng lương hưu đối với trường hợp nghỉ hưu trước tuổi

- Đối với trường hợp do suy giảm khả năng lao động:

+ Sổ BHXH

+ Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí hoặc Văn bản chấm dứt HĐLĐ hưởng chế độ hưu trí

+ Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định y khoa

- Đối với các trường hợp còn lại:

+ Sổ BHXH

+ Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần của người lao động (Mẫu 14-HSB – file đính kèm)

+ Đối với trường hợp ra nước ngoài định cư, người lao động cần chuẩn bị thêm 1 trong các giấy tờ sau:

i. Bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam

ii. Bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng của 1 trong các giấy tờ: Hộ chiếu do nước ngoài cấp; Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài; Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

+ Đối với trường hợp mắc một trong các bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế: trích sao hồ sơ bệnh án

Căn cứ pháp lý:

- Luật bảo hiểm xã hội 2014

- Nghị quyết 93/2015/QH13 thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người lao động

- Quyết định 636/QĐ-BHXH năm 2016

P/S: Ngoài ra, nếu có bất kỳ thắc mắc liên quan đến việc nghỉ hưu trước tuổi quy định, xin mời các bạn đặt câu hỏi tại đây để được các thành viên Dân Luật giải đáp!

Xin vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký thành viên để tải file 'Mẫu 14-HSB'

Nghỉ hưu trước độ tuổi 60 đối với nam và trước 55 tuổi đối với nữ sẽ khác so với việc nghỉ hưu trước tuổi theo quy định của pháp luật.

Theo đó, Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định về những trường hợp được phép nghỉ trước độ tuổi 60 đối với nam và 55 đối với nữ nhưng vẫn được xem là nghỉ đúng tuổi như sau:

"b) Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

2. Người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi, trừ trường hợp Luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam, Luật công an nhân dân, Luật cơ yếu có quy định khác;

b) Nam từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi, nữ từ đủ 45 tuổi đến đủ 50 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

c) Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.

3. Lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc mà có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và đủ 55 tuổi thì được hưởng lương hưu".

Như vậy, nếu thuộc một trong các trường hợp trên thì vẫn được nghỉ hưu mà không bị trừ do nghỉ hưu trước 60 tuổi đối với nam và 55 tuổi đối với nữ.

Theo Điều 54 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, điều kiện để người lao động hưởng lương hưu được quy định như sau:

“1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

b) Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

c) Người lao động từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò”.

@ phonghndh.

Căn cứ quy định tại Nghị định 26/2015 thì anh đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi (nếu muốn). Thủ tục là đơn xin nghỉ hưu trước tuổi gửi cơ quan quản lý.

Tuy nhiên việc cơ quan có giải quyết cho anh nghỉ hưu trước tuổi hay không, hay để anh nghỉ việc hưởng nguyên lương cho đến khi đủ tuổi là còn căn cứ vào tình hình cụ thể ngân sách được phê duyệt nữa cơ đấy.

@ Duonghongnam.

Do bạn không nói ngày tháng sinh, nên khó có câu trả lời chắc chắn. Mà năm nay cũng sắp hết rồi. Vậy sang năm 2018, cứ tính khi nào bạn đủ 53 tuổi (ví dụ bạn sinh tháng 5 thì đến tháng 6/2018 là bạn đủ 53 tuổi) thì được quyền đề nghị đơn vị giới thiệu đi giám định khả năng lao động, nếu kết luận mất sức 61% thì bạn được nghỉ hưu trước tuổi.

Trường hợp đặc biệt: Nếu bạn sinh vào tháng 12 thì sẽ không được nghỉ hưu trước tuổi. Bởi khi đó để đủ 53 tuổi, phải là ngày 01/01/2019, nhưng năm 2019 lại chỉnh tuổi nghỉ hưu trước tuổi lên đủ 54 tuổi.

Cho mình thắc mắc một điều là nghĩ hưu trước tuổi không rời vào trường hợp suy giảm lao động hay đi dịnh cư mà một người bình thường mong muốn được nghĩ hưu để được làm những gì mình thích thì có được hưởng các chế độ hưu tri không, ngoài ra có bị phạt gì không?

Ngày trước mình có một người thầy dạy môn lý, do bị điều chuyển để dạy cho trường khác, thầy không đồng ý và xin về hưu (lúc đó thầy khoản 42 tuổi) và mình có nghe là phải bồi thường một khoản tiền gì đó? Không biết điều đó có quy định trong Luật không? Mong mọi người giúp đỡ.

Theo đó, Điều 54 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014: Người làm nghề nặng nhọc độc hại nguy hiểm có đủ 15 năm làm nghề và đóng đủ 20 BHXH thì được nghỉ hưu trước tuổi nhưng vẫn được xem là đúng tuổi cụ thể:

“b) Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;”

Ngoài ra mình nghĩ bạn nên bổ sung thêm một trường hợp nghỉ hưu sớm trước tuổi do tinh giản biên chế được quy định tại Nghị định 108/2014NĐ-CP. Thực tế đây là những trường hợp "bị" nghỉ hưu trước tuổi do thuộc đối tượng tinh giản biên chế.

Tuy nhiên, họ vẫn sẽ được hưởng các chế độ thôi việc thuộc Nghi định và được hưởng lương hưu trước tuổi theo quy định

Cám ơn những chia sẽ hữu ích của tác giả. Với thông tin này sẽ cung cấp được nhiều bổ ích đến các đối tường người lao động nghỉ hưu trước tuổi. Bài viết này giúp người lao động nghỉ hưu trước tuổi biết được những quyền lợi của mình cũng như những thủ tục cần thiết để người lao động thực hiện.

Cảm ơn thông tin bài viết của bạn, bài phân tích của bạn đã tổng hợp, so sánh những quy định của pháp luật về việc nghỉ hưu và quyền lợi của những người lao động nam và nữ, thực sự rất cần thiết cho mọi người tìm hiểu để có thông tin thêm về việc nghỉ hưu.

Cảm ơn những chia sẻ của tác giả,

Hiện nay việc nghỉ hưu trước tuổi xảy ra rất nhiều, vì vậy cần những quy định như này để giúp họ đảm bảo được những quyền lợi và có thêm những quy định cụ thể để hiểu hơn về nghỉ hưu trước tuổi như thế này,

Cảm ơn bài viết của tác giả. Cho mình hỏi thêm trường hợp của bác mình, là giáo viên. Phòng Giáo dục và Đào tạo có đề xuất bác mình nghỉ hưu sớm, thời gian nghỉ hưu sớm vẫn được trả tiền lương. Vậy cho mình hỏi bác mình có làm thủ tục nghỉ hưu sớm với cơ quan bảo hiểm được không? Hay là đợi đến đủ tuổi nghỉ hưu mới làm được