- Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng.
Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014
- Trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 14 nhưng sau đó thực hiện việc đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật thì quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm đăng ký kết hôn.
Theo đó, Điều 15 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định như sau:
- Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.
Như vậy, đối với quyền nuôi con trong trường hợp không đăng ký kết hôn thì sẽ được áp dụng Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:
- Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
- Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
- Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Theo đó, hai bên nam, nữ có thể tự thỏa thuận về quyền nuôi con, nếu không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ trực tiếp quyết định dựa trên quyền lợi và nguyện vọng của đứa trẻ.
Đối với con dưới 36 tháng tuổi sẽ trực tiếp giao cho người mẹ trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để chăm sóc, nuôi dưỡng.
(2) Giải quyết tài sản khi nam, nữ không đăng ký kết hôn
Theo Điều 16 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về việc giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn như sau:
- Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.
Như vậy, hai bên nam, nữ tự thỏa thuận với nhau về tài sản, trong trường hợp không thỏa thuận được sẽ giải quyết theo pháp luật.
Tóm lại, khi nam, nữ không đăng ký kết hôn nhưng có con chung thì sẽ giải quyết theo quy định tại Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, trong đó hai bên tự thỏa thuận với nhau về quyền nuôi con, nếu không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ trực tiếp quyết định dựa trên quyền lợi và nguyện vọng của đứa trẻ.
Đối với con dưới 36 tháng tuổi sẽ trực tiếp giao cho người mẹ trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để chăm sóc, nuôi dưỡng.
