Lương nhà giáo và sự ân hận của những giáo viên từng là học sinh giỏi

Vừa mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành dự thảo mới trong công tác tuyển sinh ngành sư phạm. Theo đó, học sinh có học lực loại giỏi mới được dự thi vào ngành này. Quy định này đã gây khá nhiều tranh cãi:

Có người cho rằng Bộ Giáo dục “đang mơ giữa ban ngày”. Người lại cho rằng, nhất quyết sẽ chẳng bao giờ thực hiện được vì hàng ngàn sinh viên sư phạm ra trường đang thất nghiệp và chế độ lương, ưu đãi quá thấp.

Và nỗi lòng của người đã “may mắn” được làm nghề sư phạm như thế nào trước quy định này, cảm thấy may mắn hay hối hận?

“Biết thế này, ngày đó…”, “Giá mà…”, “Nếu thời gian quay trở lại…” câu nói bỏ lửng của một số học trò cũ nay đã những thầy cô giáo lành nghề. Các thầy cô đã từng là học sinh giỏi ở cả ba cấp và luôn luôn đứng trong tốp đầu của trường. Những cựu học sinh ấy từng là niềm tự hào của gia đình vì đã mang về khá nhiều giấy khen vì thành tích đạt được: nào giải học sinh giỏi truyền thống, giải ở kì thi Olympic miền nam, giải thi học sinh giỏi cấp quốc gia.

Do đạt thành tích giải quốc gia nên các học trò này được tiêu chuẩn tuyển thẳng vào trường đại học sư phạm. Người thì vui lòng nối nghiệp gia đình, người thì vì sức ép của gia đình…thế là tất cả đều chọn vào trường Đại học sư phạm TPHCM.

Ra trường, tuy tất cả đều tìm được việc làm đúng chuyên ngành của mình nhưng với mức lương trước đây 2 triệu 300 ngàn đồng/tháng quả thật quá chật vật.  Có người cười chua chát “đi học còn giàu hơn đi dạy”. Khi đi học, ba mẹ gửi cho một tháng 3 triệu đồng nhưng khi đi dạy chỉ nhận được 2 triệu 300 ngàn đồng.

Năm tháng trôi qua, các học trò xưa cũng có gia đình. Do môi trường tiếp xúc hạn hẹp nên phần lớn giáo viên cũng đều có vợ hoặc chồng là thầy cô giáo. Và vì thế, cuộc sống túng quẫn cứ xoay vòng với túng quẫn khi gia đình có thêm thành viên mới. Họ nhận lương về dù tằn tiện chi tiêu cũng chỉ được 20 ngày là hết. Vay mượn để cầm cự tới kì lĩnh lương lần sau, có lương thì trả và lại hết tiền vào ngày 20 tháng sau chưa kể những lúc con ốm đau hay đi đám đình, trả nghĩa…

Vào buổi họp lớp quy tụ gần đủ những học sinh đã từng học một thời. Sân trường rộng rãi bỗng trở nên chật hẹp vì những chiếc xe con đậu kín một khoảng sân. Những bạn ngày xưa thường xuyên không thuộc bài, hay bị phạt, hay bị nhắc nhở ngày nay ai ai cũng sang trọng chỉ vì một điều duy nhất: họ không chọn sư phạm.

Mức lương của nhà giáo, cơ hội việc làm của nhà giáo hiện nay khiến cho nhiều học sinh giỏi ngày càng không dám vào sư phạm nguyên nhân chính ngoài chuyện xin việc khó khăn còn vì đồng lương quá eo hẹp.

Đã thế, môi trường sư phạm cũng không có cơ hội để các nhà giáo làm thêm ngoài chuyện dạy thêm ngỡ là chính đáng nhất cũng bị lên án.

Thế nên nếu như quy định trên của Bộ Giáo dục và Đào tạo muốn người giỏi vào sư phạm ngoài việc ra trường được bố trí việc làm ngay còn phải có mức lương cao để họ tự nuôi sống mình và nuôi thêm đứa con học đại học.

Ngành giáo viên trước giờ luôn là ngành được nhiều bạn trẻ chọn là tương lai cả đời của mình. Tuy nhiên, với tình trạng tin giản biên chế như hiện nay, không những công chức mà phía viên chức cũng đang làm lại trật tự, giảm bớt số lượng giáo viên. Không biết người đó có dạy giỏi hay không, chất lượng ra sao, nhưng với tình hình này là điều đáng tiếc với các bạn ấy. 

Xã hội chúng ta nói chung và bộ máy Nhà nước hiện nay nói riêng đang trong giai đoạn chuyển mình, nên không khỏi tránh được sai xót. Tuy nhiên, mong rằng với hướng đi này sẽ đạt được kết quả tốt như các ban ngành lãnh đạo đã dự kiến trước đó. 

Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra dự thảo trên cũng hẳn là có lý do của nó bởi lẽ số lượng sinh viên Sư phạm từ các trường chuyên, trường không chuyên tốt nghiệp hằng năm là rất lớn, và việc tinh giản biên chế đang được thực hiện.

Công nhận là nghề giáo viên là một nghề cao quý, được tôn vinh trong xã hội và đối với những gia đình có truyền thống nghề giáo thì họ có thể định hướng con em của mình phấn đấu đề nối nghiệp hoặc những bạn có đam mê thì sẽ lựa chọn con đường trở thành người đứng trên bục giảng. 

Tuy nhiên đó chỉ là một số ít khi mà thực tế những người chọn nghề nhà giáo vì do gia đình, do hoàn cảnh.... Và đến lúc ra trường thì nhận lương không phải là cao, có khi chẳng đủ sống khiến không ít người phải bỏ "nghề". Chưa kể con đường đi vào biên chế không phải là dễ dàng. 

Cho nên yêu cầu "học lực loại giỏi" cũng nhằm giảm bớt lượng sinh viên sư phạm tốt nghiệp mỗi năm mà không có chất lượng và giảm bớt tỷ lệ thất nghiệp. Đồng thời cũng kỳ vọng với quy định này sẽ tạo ra một khối sinh viên có chất lượng lẫn về "năng lực" và "phẩm hạnh" khi mà "thầy đánh trò, trò đánh thầy" xảy ra không ít hằng ngày làm cho cơ quan quản lý giáo dục phải "nhức đầu".

Xét đi cũng phải xét lại, nếu quy định trên được thông qua và áp dụng thì tin chắc 100% sinh viên theo học sư phạm là vì "đam mê" hoặc  theo "truyền thông gia đình", chất lượng ngành giáo dục theo đó cũng tăng lên.

Ngành sư phạm khoảng 3,4 năm về trước được xem là một ngành hot, tỉ lệ học sinh đăng ký thi tuyển vào đại học sư phạm luôn đứng trong vị trí top đầu nhưng hiện nay vì tinh giản biên chế và mức lương thấp không đủ để trang trải cuộc sống nên nhiều bạn đã từ bỏ đam mê nghề giáo của mình mà lựa chọn một ngành nghề khác; chưa kể khả năng xin được việc rất thấp.

Theo mình thấy ngành sư phạm là ngành đào tạo ra những người để đi làm thầy những người khác, truyền dạy kiến thức cho những người khác. Do vậy, xét ở khía cạnh nâng cao chất lượng cho đội ngũ giảng dạy tương lai thì việc đưa ra điều kiện nêu trên thì cũng hợp lý.

Ngành sư phạm trước đây rất là hot, nhưng thời gian sau này thì thực sự khủng hoảng. Việc một sinh viên học cực kì giỏi tốt nghiệp ra trường cũng chơ vơ không xin được việc, cơ cấu thì tuyển ít lại còn gửi gắm con cháu thì đông nên thường tự lực thi tuyển để đua vào biên chế là rất khó khăn. Đúng là dở khóc dở cười khi trước đây là một học sinh xuất sắc nhất lớp nhưng sau 5-6 năm lại vẫn còn chật vật với cuộc sống và đồng lương. Nhắc đến ngành sư phạm chắc giờ ai cũng sợ.

Việc theo đuổi nghề giáo là sự lựa chọn của chính bản thân người trong cuộc, tuy nhiên xã hội thì luôn phát triển, vận động và lựa chọn cũng có lúc đúng lúc sai vào thời điểm bất kì. Nếu như nói họ hối hận thì vâng, họ chưa cảm thấy thực sự yêu nghề, tâm huyết với nghề khi đưa ra lựa chọn, và việc lương bổng sao cho thỏa đáng cũng ảnh hưởng không nhỏ tới ý thức nghề nghiệp.

Trước đây cũng đã từng mong muốn thi vào một ngành sư phạm, nhưng sự lựa chọn cuối cùng nó cũng cho mình thấy nhiều điều.Chứng kiến các anh chị ra trường xin việc, mà thấy nhà giáo koong còn như trước.Hình thức chạy việc, rồi lương thấp, rồi tinh giản biên chế.Vì vậy tốt nhất nên lựa chọn ngành nghề đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu hoặc nếu là đam mê ngành sư phạm thì mới nên chiến đấu với nó.

Môi trường sư phạm cũng không có cơ hội để các nhà giáo làm thêm ngoài chuyện dạy thêm ngỡ là chính đáng nhất cũng bị lên án!