Đấu giá tài sản là vấn đề khá quen thuộc ở nước ta hiện nay, tuy nhiên, đến nay, hoạt động đấu giá tài sản chưa có một cơ chế điều chỉnh rõ ràng, chủ yếu nằm trong các văn bản dưới Luật. Nay, Luật đấu giá tài sản 2016 đang được dự thảo và dự kiến trong năm tới sẽ trình Quốc hội thông qua.
Luật đấu giá tài sản 2016 có một số điểm cần lưu ý sau:
1. Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động đấu giá tài sản
* Với đấu giá viên:
- Cho thuê, cho mượn hoặc cho các tổ chức, cá nhân khác sử dụng Chứng chỉ hành nghề đấu giá của mình để hành nghề đấu giá.
- Lợi dụng danh nghĩa đấu giá viên của mình nhằm trục lợi.
- Có hành vi gian dối trong hoạt động đấu giá tài sản.
- Nhận bất kỳ một khoản tiền hoặc lợi ích nào từ người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá.
- Vi phạm pháp luật, vi phạm Quy tắc đạo đức nghề nghiệp đấu giá viên.
-Các hành vi bị cấm khác.
* Với tổ chức đấu giá tài sản
- Cho tổ chức khác sử dụng tên, Giấy đăng ký hoạt động của mình để hành nghề đấu giá tài sản.
- Lợi dụng hoạt động nghề nghiệp để thông đồng với cá nhân, tổ chức khác nhằm trục lợi.
- Nhận bất kỳ một khoản tiền hoặc lợi ích nào từ người có tài sản đấu giá ngoài thù lao dịch vụ đấu giá, chi phí đấu giá theo quy định pháp luật, chi phí dịch vụ khác liên quan đến tài sản đấu giá theo thỏa thuận.
- Các hành vi bị cấm khác.
2. Tiêu chuẩn để được làm đấu giá viên
Công dân Việt Nam thường trú tại Việt Nam tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, có phẩm chất đạo đức tốt và có đủ các tiêu chuẩn sau:
- Có bằng cử nhân luật, kinh tế, kế toán, tài chính, ngân hàng.
- Tốt nghiệp khóa đào tạo nghề đấu giá quy định hoặc được miễn đào tạo nghề đấu giá quy định.
- Đạt yêu cầu kiểm tra kết quả tập sự hành nghề đấu giá.
Trường hợp được miễn đào tạo nghề đấu giá
- Đã là thẩm phán, luật sư, công chứng viên, kiểm toán viên, chấp hành viên, thừa phát lại, quản tài viên.
- Đã là thẩm tra viên chính, thẩm tra viên cao cấp ngành Tòa án hoặc thi hành án; kiểm tra viên chính, kiểm tra viên cao cấp ngành Kiểm sát; chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp, nghiên cứu viên chính, nghiên cứu viên cao cấp, giảng viên chính, giảng viên cao cấp, thanh tra viên chính, thanh tra viên cao cấp trong lĩnh vực pháp luật, kinh tế.
Người được miễn đào tạo nghề đấu giá phải qua thời gian tập sự hành nghề đấu giá.
3. Quy định về tiền đặt trước và xử lý tiền đặt trước
- Người tham gia đấu giá tài sản phải nộp tiền đặt trước.
Khoản tiền đặt trước do tổ chức đấu giá tài sản và người có tài sản đấu giá thỏa thuận nhưng tối thiểu là 5% và tối đa là 20% giá khởi điểm của tài sản đấu giá.
Tiền đặt trước được gửi vào tài khoản ký quỹ tại tổ chức tín dụng. Người tham gia đấu giá tài sản và tổ chức đấu giá tài sản có thể thỏa thuận thay thế nộp tiền đặt trước bằng bảo lãnh ngân hàng. Trường hợp khoản tiền đặt trước có giá trị dưới 5 triệu đồng thì người tham gia đấu giá tài sản có thể nộp trực tiếp cho tổ chức đấu giá tài sản.
Tổ chức đấu giá tài sản chỉ được thu tiền đặt trước của người tham gia đấu giá tài sản trong thời gian tối đa là 04 ngày làm việc trước ngày mở cuộc đấu giá.
- Người tham gia đấu giá có quyền từ chối tham gia cuộc đấu giá và được nhận lại tiền đặt trước trong trường hợp có thay đổi về giá khởi điểm đã công khai trước đó.
- Người tham gia đấu giá được nhận lại khoản tiền đặt trước đã nộp trong trường hợp không trúng đấu giá trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc cuộc đấu giá, trừ trường hợp quy định không được nhận; trường hợp trúng đấu giá thì khoản tiền đặt trước được coi là tiền đặt cọc để mua tài sản.
- Người tham gia đấu giá không được nhận lại tiền đặt trước trong các trường hợp:
+ Đã nộp tiền đặt trước nhưng không tham gia cuộc đấu giá mà không thuộc trường hợp bất khả kháng.
+ Tham gia đấu giá nhưng không trả giá.
+ Rút lại giá đã trả.
+ Không ký biên bản đấu giá.
+ Từ chối mua tài sản trúng đấu giá.
+ Không ký hợp đồng mua bán tài sản mà không thuộc trường hợp bất khả kháng.
- Tiền đặt trước quy định trên thuộc về tổ chức đấu giá tài sản hoặc người có tài sản đấu giá quyết định thành lập Hội đồng đấu giá tài sản trong trường hợp cuộc đấu giá do Hội đồng thực hiện trừ trường hợp từ chối mua tài sản trúng đấu giá, không ký hợp đồng mua bán tài sản mà không thuộc trường hợp bất khả kháng chỉ thuộc về người có tài sản đấu giá.
Xem chi tiết hướng dẫn đấu giá tài sản tại dự thảo Luật đấu giá tài sản.
