Ngày 18/01/2024, Quốc hội thông qua Luật Đất đai 2024 với nhiều quy định mới và chi tiết hơn để thay thế Luật Đất đai 2013 hiện hành. Luật mới bắt đầu có hiệu lực vào ngày 01/01/2025, trong đó, quy định về công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được thắt chặt hơn. Cụ thể, quy định mới thế nào, bài viết sau đây sẽ phân tích để người đọc dễ hình dung hơn.
Quy định về công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong Luật Đất Đai 2024
Theo Điều 75 Luật đất đai 2024 quy định công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cụ thể như sau (so sánh với Điều 48 Luật Đất đai 2013)
1) Việc công bố công khai quy hoạch sử dụng đất quốc gia thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.
So với Luật Đất đai 2013, luật mới đã bỏ bớt quy định về công bố công khai quy hoạch sử dụng đất quốc phòng và quy hoạch sử dụng đất an ninh.
Về tổ chức thực hiện quy hoạch đất quốc phòng, đất an ninh sẽ được Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đảm nhiệm theo Khoản 2 Điều 76 Luật Đất đai 2024.
2) Kế hoạch sử dụng đất quốc gia; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt phải được công bố công khai.
Theo luật mới thì phải công bố công khai quy hoạch tất cả các cấp chứ không chỉ mỗi cấp huyện như Luật Đất đai 2013 nữa.
Còn về kế hoạch thì vẫn công bố công khai tất cả các cấp như trước đây.
3) Trách nhiệm công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được quy định như sau:
- Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia tại trụ sở cơ quan và trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường;
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh tại trụ sở cơ quan và trên Cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;
- Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm:
+ Công bố công khai quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện tại trụ sở cơ quan, trên Cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp huyện
+ Công bố công khai nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện có liên quan đến xã, phường, thị trấn tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã;
- Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm công bố công khai đến người dân, người sử dụng đất tại địa bàn xã.
Tại Luật Đất Đai 2024 vì bổ sung việc phải công bố công khai quy hoạch tất cả các cấp nên cũng quy định thêm về trách nhiệm công bố công khai quy hoạch của tất cả các cấp, còn Luật Đất đai 2013, chỉ quy định về trách nhiệm về việc công bố công khai kế hoạch tất cả các cấp và quy hoạch cấp huyện.
Đồng thời, luật mới bổ sung trách nhiệm của Uỷ ban nhân dân cấp xã phải công bố công khai đến người dân, người sử dụng đất tại địa bàn xã, còn trước đây không có quy định.
4) Thời điểm, thời hạn phải công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất:
- Chậm nhất là 15 ngày kể từ ngày được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt thì quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải được công bố công khai;
- Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải được công khai trong suốt kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Quy định này nhìn chung không có sự khác biệt nhiều so với trước đây. Tuy nhiên, vì Luật Đất đai 2024 bổ sung quy định công bố công khai cả quy hoạch nên phải thực hiện việc công khai cả kế hoạch và quy hoạch trong suốt thời kỳ chứ không chỉ mỗi kế hoạch như trước.
5) Tài liệu công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất bao gồm:
- Văn bản phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;
- Báo cáo thuyết minh về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt;
- Bản đồ về quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt
Đây là quy định hoàn toàn mới. Bởi lẽ, Luật Đất đai 2013 không có điều khoản nào quy định cụ thể về tài liệu công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Điều này là minh chứng rõ ràng nhất cho việc Nhà nước thắt chặt hơn các quy định về công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Quy định này ra đời để đảm bảo tất cả các tài liệu được phép công bố phải được công bố, không bị giấu diếm hay tất trách mà công bố thiếu sót.
Như vậy, Luật Đất đai 2024 thắt chặt quy định về việc phải công bố, công khai tất cả các loại quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất so với trước đây. Điều này góp phần bảo đảm tính minh bạch, rõ ràng trong công cuộc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên cả nước để người dân nắm rõ, thực hiện quyền làm chủ của mình.
Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024
Điều 76 Luật Đất đai 2024 quy định về vấn đề này như sau:
- Chính phủ tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia.
Thủ tướng Chính phủ phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất cho đơn vị hành chính cấp tỉnh, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an trên cơ sở các chỉ tiêu sử dụng đất quốc gia đã được Quốc hội quyết định.
- Bộ Quốc phòng có trách nhiệm tổ chức thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc phòng; Bộ Công an có trách nhiệm thực hiện quy hoạch sử dụng đất an ninh.
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương.
- Trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố công khai mà chưa có kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật này.
- Đối với dự án thuộc trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật này mà phải thu hồi đất thì Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có dự án phải công bố công khai phạm vi thu hồi đất theo tiến độ của dự án đến người sử dụng đất.
- Đối với diện tích đất phải thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện hoặc phải thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật này thì người sử dụng đất được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng mới cây lâu năm;
Người sử dụng đất được xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn, cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có theo quy định của pháp luật về xây dựng và pháp luật có liên quan.
- Diện tích đất được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thu hồi để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau 02 năm liên tục được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện phải xem xét, đánh giá điều chỉnh, hủy bỏ và phải công bố công khai việc điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi đất hoặc hủy bỏ việc chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.
- Trường hợp cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện không điều chỉnh, hủy bỏ hoặc có điều chỉnh, hủy bỏ nhưng không công bố công khai thì người sử dụng đất không bị hạn chế về các quyền sử dụng đất đã được pháp luật quy định.
- Hằng năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức rà soát, xử lý và công bố công khai việc thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với đất đã được ghi trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; gửi thông tin đến Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã.
- Chính phủ quy định nguyên tắc, tiêu chí phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất cấp tỉnh, chỉ tiêu sử dụng đất cấp huyện.
- Chính phủ quy định chi tiết Điều này và việc lập, thẩm định, điều chỉnh, lấy ý kiến, phê duyệt, công bố kế hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.
Trên đây là toàn bộ nội dung về Luật Đất đai 2024 quy định phải công bố công khai tất cả các loại quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và so sánh những điểm mới so với Luật Đất đai 2013. Người đọc có thể tham khảo để biết thêm các quy định của pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Xem thêm chi tiết tại: Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 và thay thế Luật Đất đai 2013 hiện hành.
