Lật tàu thảm khốc ở Thanh Hóa: lỗi của nhân viên gác chắn hay tài xế xe tải?

Vào khoảng 0h30 ngày 24/5, Tàu hỏa mang số hiệu SE19 chở 400 hành khách đang di chuyển theo hướng bắc - nam, khi đi qua đường ngang có gác chắn tại khu gian ga Khoa Trường, xã Trường Lâm, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa đã đâm thẳng vào xe tải hiệu Howo chở đá biển số Nghệ An. Vụ tai nạn đã khiến đầu máy 927 của tàu hỏa bị đổ và 6 toa xe bị trật bánh khỏi đường sắt, ôtô tải bị hư hỏng. Lái tàu và phụ lái tàu bị kẹt trong cabin đầu máy và đã tử vong, 13 hành khách bị thương.

Sau thời gian điều tra, làm rõ vụ việc, ngày 25/5/2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa thống nhất với Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa ra quyết định khởi tố vụ án hình đối với hai nhân viên gác barie chắn đường ngang của Công ty đường sắt Thanh Hóa gồm: Nguyễn Văn Hùng (SN 1983) và Phạm Văn Vui (SN 1978), cùng trú tại thôn Khoa Trường, xã Trường Lâm, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, đồng thời ra lệnh tạm giam 3 tháng đối với 2 bị can này.

Bàn về sự việc này, luật sư Quách Thành Lực (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) nhận định, đây là một vụ tai nạn nghiêm trọng gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Nếu nhân viên gác đường ngang đã không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao, không kéo rào chắn ngăn các phương tiện đi qua đường sắt khi có tàu tới thì người này có thể chịu trách nhiệm về hành vi Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường sắt theo Điều 267 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 với khung hình phạt cao nhất lên đến 15 năm tù. Hoặc người gác đường ngang có thể phải chịu trách nhiệm theo điều Điều 360 về Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng với mức phạt tù cao nhất từ 7 năm đến 12 năm.

Tuy nhiên, trong sự việc này cũng không loại bỏ trách nhiệm của người lái xe tải. Luật sư Quách Thành Lực cho biết, người lái xe tải trong trường hợp này có dấu hiệu của tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo điều 260 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Quy định của Luật giao thông đường bộ yêu cầu lái xe phải quan sát khi cho phương tiện băng qua đường sắt, đảm bảo an toàn mới được phép đi qua. Theo luật sư Lực: “Dù rào chắn đường ngang không được kéo theo đúng quy định khi có tàu tới nhưng người lái xe tải hoàn toàn có thể bằng hiểu biết về thời gian chạy tàu, quan sát bằng mắt thường, nhận biết âm thanh để xác định có tàu đang tới nên lái xe tải là người có lỗi để xảy ra vụ tai nạn”. Người lái xe tải đã không tuân thủ quy định. Đây là trường hợp người phạm tội tuy thấy trước hành vi của mình có thể gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội nhưng cho rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được, hoặc vô ý vì cẩu thả.

Tính tới thời điểm ngày 27/5 thì chỉ trong vòng 04 ngày đã xảy ra 04 vụ tai nạn đường sắt gây hậu quả nghiêm trọng về tính mạng sức khỏe của nhiều người. Vậy vấn đề đặt ra ở đây là trách nhiệm thuộc về người gác chắn hay thuộc về tài xế lái xe. Ở đây, trách nhiệm không phải quy về cho một người, một bên mà là trách nhiệm của các hai. Bởi lẽ, nhân viên gác chắn được phân công với mục đích không cho người tham gia giao thông băng ngang qua khi tàu chuẩn bị tới, thế nhưng theo như các bài báo đăng thì người gác chắn đã lơ là, không hạ thanh chắn dẫn tới tài xế "vô tư" băng qua. Điều này được xem là vi phạm nghiêm trọng quy tắc nghề nghiệp.

Còn về phía tài xế xe bồn thì họ cũng phải chịu một phần trách nhiệm khi thiếu quan sát và dường như là "chủ quan" dẫn tới tai nạn đáng tiếc. Mặc dù theo như thông thường, khi tàu hỏa sắp tới thì sẽ có người gác chắn ngăn lại để tránh gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông nhưng việc quan sát xung quanh là điều bắt buộc mà bản thân người này phải thực hiện. Cho nên khi tiến hành xem xét, giải quyết các vụ tai nạn giao thông nêu trên thì không thể đổ lỗi hoàn toàn cho một phía mà cần phải căn cứ yếu tố khác nhau. Mong là cơ quan quản lý giao thông đường sắt sẽ quản lý tốt hơn sau những vụ việc này và người tham gia giao thông cũng nên rút cho mình những bài học, kinh nghiệm.

Nếu trước đây trong các phương tiện tham gia giao thông thì tôi thường chọn đi đường sắt mặc dù chậm nhưng đảm bảo an toàn. Bởi trước có nghe vụ máy bay rơi, hay xe lật bánh tai nạn nhưng hiếm khi xảy ra vụ tai nạn đường sắt nào. Tuy nhiên dạo gần đây chỉ trong mấy ngày mà xảy ra biết bao nhiêu vụ tai nạn thương tâm. Theo tôi trong vụ việc này thì lỗi thuộc về cả hai bên. Nhưng nhân viên làm gác chắn lơ là không gác thanh chắn khiến tài xế chủ quan băng qua có thể xem vi phạm nghiêm trọng quy tắc nghề nghiệp rồi.

Mình đồng ý với quan điểm của bạn, chúng ta cần căn cứ đầy đủ vào sự việc đã diễn ra để có thể làm rõ trách nhiệm thuộc về ai. Theo những dữ liệu từ báo chí đưa tin thì trách nhiệm trước tiên và rõ ràng nhất có lẻ là thuộc về hai nhân viên gác chắn. Bởi đây là công việc, là nhiệm vụ của họ nhưng họ đã tách trách để xảy ra sự việc đáng tiếc nêu trên.

Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là lỗi hoàn toàn thuộc về nhân viên gác chắn, vì lơ là nhiệm vụ không hạn gác chắn xuống khi có tàu hỏa đến mà lái xe tải có thể băng ngang qua nên mới gây ra vụ tai nạn nêu trên. Vì ai cũng biết khi tàu hỏa sắp đến gần thì từ xa đã nghe tiếng tàu chạy, dù không có gác chắn lại nhưng vẫn có hệ thống đèn báo hiệu, nên dù có lơ là đến đâu cũng phải nhận biết được các tín hiệu này. Phải chăng do tài xế quá tự tin và chủ quan thôi.

Theo mình thấy thì để xảy ra tai nạn đáng tiếc này lỗi thuộc về cả hai bên. Nhân viên gác chắn đã vô trách nhiệm với công việc của mình dẫn đến việc rào chắn an toàn không được kéo làm cho lái xe tải chủ quan chạy qua khi tàu tới gây ra tai nạn đáng tiếc. Về phía tài xế xe tải, nếu ý thức được việc bảo vệ sự an toàn của bản thân và an toàn mọi người xung quanh thì đã không nên chủ quan băng qua đường ray khi đã có đèn hiệu của tòa báo từ phía xa. Dù gì vụ việc cũng đã xảy ra rồi, thật đáng tiếc cho những người đã ra đi và nỗi đau của những người đang ở lại. Mong là mọi người sẽ lấy việc đó làm gương để tự bảo vệ bản thân của mình khi tham gia các hoạt động giao thông công cộng.

Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) cho biết “nguyên nhân vụ tai nạn là do lỗi chủ quan của nhân viên gác chắn đường ngang thuộc Công ty CP ĐS Thanh Hóa và lỗi của người điều khiển phương tiện giao thông”. Ngày 25/5, Công an tỉnh Thanh Hóa khởi tố, tạm giam 3 tháng hai bị can Nguyễn Văn Hùng (35 tuổi) và Phạm Văn Vui (40 tuổi, cùng trú xã Trường Lâm, Tĩnh Gia, Thanh Hóa) về hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 360, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Lỗi ở người gác rào chắn xe lửa là rõ ràng, theo mình các tai nạn đường sắt gần đây là chủ yếu do tổ chức, cá nhân ngành đường sắt vi phạm quy trình tác nghiệp tại nơi giao cắt giữa đường bộ và đường sắt và ngoài ra, 2 trong 4 vụ có liên quan đến hành vi điều khiển phương tiện đường bộ vi phạm quy định khi vượt qua giao cắt với đường sắt. 

Về vụ việc này tuy không khẳng định 100% nhưng theo mình hết 90% là lỗi của nhân viên gác chắn. Vì nếu có gác chắn thì thì xe đã không thể băng qua chứ không phải khi tai nạn xảy ra mà 03 gác chắn vẫn còn nguyên vẹn được (kể cả việc lúc gác chắn xuống xe cố tình băng qua). Cơ quan điều tra đang trong quá trình điều tra nên mọi người cùng chờ đợi kết quả cuối cùng.

Vấn đề quy tội cho người gác chắn hay tài xế xe tải không thể đưa ra kết luận khi chúng ta chỉ thông qua thông tin từ cháo chí, sau đó truyền đạt lại qua rất nhiều ý kiến khác nhau. Trong khi hồ sơ, giấy tờ, chứng cứ.... thực tế mà cơ quan điều tra thực hiện mới phản ánh đúng vụ việc

Tôi thấy việc tham gia giao thông đầu tiên là phải dựa vào ý thức của mỗi người, đường tàu hỏa là đường ưu tiên, nên khi đi qua thì phải chú ý quan sát để bảo vệ sự an toàn cho bản thân và mọi người (trách nhiệm là phải có nếu gây hậu quả). Còn việc gác chắn là nhiệm vụ được giao, do đó khi có vấn liên quan đến nhiệm vụ thì phải chịu trách nhiệm.

Lỗi lớn thuộc về các nhân viên gác chắn vì đã chủ quan, không hạ thanh chắn xuống tại thời điểm tàu chạy qua nhưng không phải người tài xế xe tải trong trường hợp này là không có lỗi vì họ có thể nhận thức được phía trước là đường có người dân đi ngang qua vì sẽ có đèn báo hiệu trước đó 100m nhưng quá chủ quan dẫn đến sự việc trên