Khi nào Việt Nam mới có “văn hóa kiện tụng”

Dạo gần đây khi pháp luật cũng đang dần trở nên phổ biến trong đời sống xã hội: qua báo chí, tin tức thời sự, phim ảnh v.v…thì việc nghe một vài câu nói đùa đại ý kiểu “coi chừng tao kiện mầy”, “mầy không sợ tạo kiện à?” cũng trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.

Việc đào tạo các môn học về luật và việc nở rộ các khóa đào tạo luật tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp cũng góp phần làm cho nhiều thế hệ học sinh, sinh viên có am hiểu hơn về pháp luật. Những người không đi học nhưng xem nhiều tin tức thời sự, một số loại phim ảnh cũng có thể nạp vào đầu mình một số kiến thức pháp luật cơ bản.

Nhìn chung ở VN hiện nay pháp luật cũng đang có chỗ đứng tương đối vững chắc trong xã hội. Tuy nhiên một câu hỏi đặt ra là: Khi nào tại Việt Nam việc khởi kiện để bảo vệ lợi ích mới trở thành nét văn hóa như một số nước phương Tây phát triển?

Câu trả lời có thể tùy thuộc vào quan điểm cá nhân của từng người nhưng trước hết mọi người tìm hiểu quan niệm truyền thống xưa nay của người Việt Nam về vấn đề này qua câu thành ngữ sau: “Vô phúc đáo tụng đình” nghĩa là dùng để chỉ những kẻ vô phúc, ngu dại mới đi kiện cáo, kêu xin nơi cửa quan, triều đình. Nguồn gốc của câu thành ngữ trên cũng xuất phát từ việc các quan xét xử ngày xưa xét xử không công minh, kẻ nghèo khổ, hèn yếu thì đương nhiên thua, không đòi được công lý lẽ phải. Tuy không phải tất cả các quan đều như vậy nhưng đa số là thế nên làm dân mất lòng tin.

Bây giờ đã không còn là thời phong kiến nữa rồi, xã hội cũng đã khá hơn về mọi mặt nhưng tư tưởng “Vô phúc đáo tụng đình” vẫn ăn sâu vào tâm trí của từng người, niềm tin vào công lý vào lẽ phải vẫn chưa thực sự tồn tại, cái mà chúng ta hay gọi là “tinh thần thượng tôn pháp luật” cũng còn rất mờ nhạt. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên có thể kể như: hiện tượng án bỏ túi, án tại hồ sơ, tham ô, tham nhũng, hối lộ, những bản án không hợp tình, quá cứng nhắc v.v…

Có vẻ tôi hơi tham lam và mộng tưởng nhưng tôi mong có một ngày nào đó, người dân Việt Nam ta chỉ cần thấy ai đó sơ hở thì có thể kiện đòi bồi thường thiệt hại, coi như việc đi kiện làm nghề sống tạo thu nhập chính, tạo việc làm và nâng cao uy tín của các Luật sư giống như Mỹ.

Có một số câu chuyện đi kiện ở Mỹ nghe mà cười ra nước mắt: Một doanh nghiệp ở VN bị một công dân Mỹ kiện vì anh ta bị té khi ngồi lên ghế đẩu (ghế gỗ) của VN sản xuất do anh ta nặng…180kg. Câu chuyện nghe có vẻ vô lý, với khối lượng như vậy chiếc ghế đẩu nhỏ bé của ta sao chịu đựng nổi nhưng kết quả là anh ta thắng kiện 1 số tiền lớn. Bởi vì pháp luật nước Mỹ quy định, những vật dụng như ghế phải dán cảnh báo về khả năng chịu trọng lượng tối đa.

Câu chuyện trên cho ta thấy 1 điều rằng, ai không am hiểu luật thiệt hại về người đó và người biết tận dụng quy định của pháp luật để khởi kiện, kiếm tiền cho mình cũng là một người thượng tôn pháp luật.

Hy vọng với trình độ lập pháp hành pháp và tư pháp của nước ta ngày càng nâng cao thì việc người dân thường xuyên thực hiện việc khởi kiện để bảo vệ quyền lợi sẽ sớm trở thành hiện thực.

Ý kiến của bạn nghe có vẻ hơi cay đắng. Thật ra đâu đâu cũng có những mặt trái nhất đất định chứ khoogn pahir nahf nước nào, chính phủ nào cũng hoàn hảo. Tuy nhiên với tốc độ hội nhập hiên nay, trình độ dân trí ngày một nâng cao thì có thể dịch vụ luật sư trong tương lai sẽ phát triển, thói quen sử dụng pháp luật bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp là có thể chứ không phải không bao giờ hay 80 năm đâu. Mình rất hy vọng là thế.

Bởi một lý do cũng rất dễ hiểu vì thủ tục khởi kiện ở Mỹ hết sức đơn giản mà mang lại hiệu quả cao. Còn thủ tục khởi kiện ở Việt Nam thì thôi rồi, hầu tòa mấy tháng trời, tốn đủ thứ án phí, lệ phí mà hiệu quả mang lại được bao nhiêu, chỉ uổng công +phí khởi kiện.

hix hix bạn An thuy ơi,

là một người học luật sao bạn lại có thể đưa ra nhận định như vậy,vậy theo ý nghĩ của bạn với những người học luật như mình, bạn hay các bạn khác đã đang theo đuổi ngành này, nhũng gì chúng ta học ra đều không được dùng đến sao.

Mình biết ở đâu đó có một số trường hơp làm bạn mất lòng tin ở các cơ quan thực thi pháp luật, nhưng đâu phải tất cả đâu bạn.

Còn về vấn đề lúc nào nước mình mới có văn hóa kiện tụng mình nghĩ, ngày đó sẽ đến khi các thủ tục hành chính về kiện tung được đơn giản hóa hơn, các cơ quan nhà nước có liên quan làm việc có trách nhiệm hơn, và nhiều người dân sẽ biêt đến pháp luật hơn để bảo vệ quyền và lợi ích của mình. Điều đó sẽ đến nếu có sự đóng góp của bạn trong đó.

Thanks bạn!

Nhu cầu chính đáng đòi lại quyền và lợi ích hợp pháp của người dân rất nhiều, từ hòa giải có sở đến kiện ra tòa. Những cá nhân tổ chứ có điều kiện kinh tế có thể thực hiện mong muốn của mình du mất khá nhiều thời gian, tiền bạc, công sức... Nhưng mình thấy rất nhiều trường hợp những người có kinh tế hạn hẹp đành im lặng chịu đựng, xem như 1 điều nhịn 9 điều lành, khó mà theo kiện mãi được. Suy đi tính lại là do kiện tụng ở nước ta khá khó khăn. Cơ quan hòa giải cũng chưa phát huy hết nhiệm vụ của mình.

Không biết bạn chủ top có thể chia sẻ về văn hóa kiện tụng ở nước ngoài tiến bộ hơn như thế nào?

Sẽ khó có thể trở thành hiện thực vì việc Kiện tụng tại Vn là cả một quá trình dài. Tòa án thường giải quyết theo hướng Hòa giải ( 3 buổi hòa giải ), ngoài ra việc tôn trọng pháp luật cũng như chấp hành pháp luật còn yếu kém từ cơ quan hành pháp tới người dân dẫn tới việc một bộ phận không nhỏ người dân không sử dụng việc kiện cáo như là một cách để giải quyết tranh chấp mà sử dụng những hành vi tiêu cực khác.

Đúng là tình hình đã căng ngày càng căng thêm, vừa qua BLHS sửa đổi cũng bắt buộc Luật sư phải tố cáo thân chủ của mình khi thân chủ phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nếu biết rõ. Tình hình vậy thì mấy ai còn đi thuê luật sư nữa, cũng chẳng Luật sư có đạo đức nào lại đi làm cái việc phản chủ như vậy. Thế nên tố tụng sẽ chỉ còn là sân chơi riêng của một bên đá bóng thổi còi. Haiz....

Trong con mắt của của người Việt Nam thì kiện cáo là việc không nên làm bởi vì nó quá to tát và phiền phức. Thực tế vì không đưa ra tòa xử lý ngay từ những việc nhỏ mà đợi đến khi khi mâu thuẫn đạt đến đỉnh điểm mới kiện tụng. Lúc đo mới chịu đem nhau ra tòa xử lý thì cũng đã muộn màng vì cả hai bên đều đã bị tổn thương và thiệt hại rất nặng nề.

Nói như thế để biết rằng, từ ngàn năm nay, việc kiện cáo vốn được coi là một việc rất lớn. Đôi khi cả người đi kiện và người bị kiện đều bị mất mặt. Dân gian ta vẫn có câu: “Một đời kiện là chín đời thù”. Thông thường những mâu thuẫn và xung đột ghê gớm lắm thì người dân mới đem nhau ra tòa xử lý. Mà khi đã lôi nhau ra tòa xử lý thì gần như không còn có gì để nhìn mặt nhau nữa.

Ngày nay, hệ thống pháp luật của nhà nước ta ngày càng phát triển. Thế nhưng trong lối ứng xử thường ngày. Người dân vẫn quen hành xử theo cách riêng. Một phần do nhận thức sai lệch và kém hiểu biết về pháp luật. Mọi người không biết những lợi ích của mình bị xâm hại đó được pháp luật bảo vệ. Một phần từ ngàn xưa đến nay người dân vẫn cư xử thế. “Người khôn thì sống, người mống thì chết”. Thế nên có người dân nói vui rằng: Ở Việt Nam thì luật rừng vẫn là nhất!

Thật đáng buồn vì ở Việt Nam luật pháp chưa được coi trọng mà chỉ toàn xài "luật rừng" thôi, cái gì cũng khuyến khích hòa giải, không được mới khởi kiện, mà ai nhiều tiền và quan hệ tốt hơn thì khả năng thắng sẽ cao hơn, vai trò Luật sư ở phiên tòa cũng chưa được như ở nước ngoài, thể nên mình cũng hi vọng như bạn, mong đợi một ngày chúng ta có văn hóa kiện tụng như nước ngoài.

Khi mà trình độ dân tri và hiểu biết về pháp luật của người dân được nâng cao, khi mà người dân biết tự bảo vệ quyền là lợi ích hợp pháp của chính họ, khi mà các thủ tục trình tự trong giải quyết vụ án, vụ việc nhaanh gọn hơn, khi mà niềm tin về việc xét xử  khách quan của các cơ quan tố tụng được  tốt đệp hơn.

Nếu với mức độ vi phạm hiện nay thì nếu động xíu lại kiện tụng thì cơ quan xét xử tại nước ta bận rộn thêm rất nhiều. Vấn đề kiện tụng này trước giờ chưa bị giới hạn chỉ là người dân ta chưa có thói quen đưa nhau ra kiện tụng do thủ tục rườm rà, cơ quan xét xử làm việc lại rất chậm nên chả ai có hứng thủ đi kiện làm gì cho mất thời gian.