Trong quá trình tham gia giao thông, khi được CSGT yêu cầu dừng xe người dân cần tuân thủ chấp hành. Tuy nhiên, người dân cần nắm rõ một số quy định để đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của mình. Cụ thể, khi bị dừng xe, người dân có được quyền yêu cầu kiểm tra kế hoạch, chuyên đề của CSGT hay không?
Các trường hợp CSGT được dừng phương tiện giao thông để kiểm soát
Căn cứ khoản 1 Điều 16 Thông tư 65/2020/TT-BCA, CSGT có thể dừng xe ngay cả khi không có vi phạm giao thông, cụ thể:
Cảnh sát giao thông được dừng phương tiện giao thông để kiểm soát trong các trường hợp sau:
(1) Trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, ghi thu được các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và các hành vi vi phạm pháp luật khác;
(2) Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông đường bộ, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;
(3) Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng liên quan về dừng phương tiện giao thông để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác.
Văn bản đề nghị phải ghi cụ thể thời gian, tuyến đường, phương tiện giao thông dùng để kiểm soát, xử lý, lực lượng tham gia phối hợp;
(4) Tin báo, phản ánh, kiến nghị, tố cáo của tổ chức, cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.
Như vậy, CSGT không được tự ý dừng xe người đi đường, trừ các trường hợp được pháp luật quy định đã phân tích ở trên. Theo đó, ngay cả khi không có vi phạm, CSGT vẫn được phép dừng xe kiểm tra hành chính nếu thuộc một trong 04 trường hợp đó.
Người dân có được yêu cầu CSGT cho xem kế hoạch, chuyên đề không?
Theo như đã phân tích trên, tại mục 2 CSGT có quyền yêu cầu người dân dừng xe để kiểm soát khi thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông đường bộ, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Vậy câu hỏi được đặt ra rằng ‘Trong trường hợp người dân cảm thấy mình không vi phạm thì CSGT không được dừng xe kiểm soát và yêu cầu được xem kế hoạch, chuyên đề thì có được không?”
Theo điều 5 Thông tư 67/2019/TT-BCA ngày 28/11/2019 của Bộ Công an, công an phải công khai kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề về giao thông, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm thường xuyên, gồm các nội dung cụ thể sau:
- Tên đơn vị;
- Tuyến đường;
- Các loại phương tiện và các hành vi vi phạm tiến hành kiểm soát, xử lý;
- Thời gian thực hiện.
Ngoài ra, tại điều 6 có nêu, căn cứ vào đặc điểm, tính chất và nội dung công khai, cơ quan công an áp dụng một, một số hoặc tất cả các hình thức công khai sau đây:
- Đăng tải trên cổng thông tin điện tử; trang thông tin điện tử của cơ quan công an.
- Đăng công báo.
- Niêm yết tại trụ sở cơ quan công an.
- Công khai trên phương tiện thông tin đại chúng.
- Thông qua việc tiếp công dân; họp báo; thông cáo báo chí; hoạt động của người phát ngôn trong lực lượng Công an nhân dân theo quy định của pháp luật.
Theo đó, người dân không được yêu cầu xem chuyên đề, kế hoạch tuần tra, kiểm soát trực tiếp khi làm việc với CSGT. Người dân có quyền xem chuyên đề, kế hoạch tuần tra, kiểm soát của CSGT bằng các hình thức đã nêu trên.
Quyền giám sát của Nhân dân khi CSGT dừng xe kiểm soát như thế nào?
Theo khoản 5 điều 11 Thông tư 67/2019/TT-BCA về thực hiện dân chủ trong công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông, thì người dân được quyền giám sát hoạt động của cảnh sát giao thông.
Tuy nhiên các hình thức giám sát này cần phải đảm bảo các điều kiện sau:
Người dân thông qua thiết bị ghi âm, ghi hình hoặc quan sát trực tiếp nhưng phải đảm bảo các điều kiện sau:
- Không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cán bộ, chiến sĩ khi đang thực thi nhiệm vụ;
- Ngoài khu vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (đối với nơi có triển khai khu vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông);
- Tuân thủ các quy định pháp luật khác có liên quan".
Như vậy, người dân có thể ghi âm, ghi hình lực lượng cảnh sát giao thông chỉ khi đảm bảo các điều kiện nói trên. Cần hiểu đúng làm đúng theo quy định của pháp luật để tránh các trường hợp cản trở, chống người thi hành công vụ
