Hiện nay, nhiều cơ sở đào tạo hành nghề công chứng hoạt động ở nước ngoài .Vậy, người đã học công chứng viên ở nước ngoài có công nhận tại Việt Nam và miễn đào tạo hành nghề công chứng?
Công chứng viên là ai?
Có thể hiểu đơn giản công chứng viên là người đã được học qua lớp đào tạo hành nghề công chứng. Sau đó làm các công việc liên quan đến công chứng, chứng thực giấy tờ, bằng cấp và một số công việc pháp lý có liên quan trong phạm vi của nghề công chứng.
Hiện nay, pháp luật hiện hành cũng có giải thích về công chứng viên là người hành nghề công chứng được quy định tại khoản 2 Điều 2 Luật Công chứng 2014. Theo đó, luật giải thích công chứng viên là người có đủ tiêu chuẩn theo quy định Luật Công chứng 2014, được Bộ trưởng Bộ Tư pháp bổ nhiệm để hành nghề công chứng.
Điều kiện công nhận bằng công chứng viên ở nước ngoài
Đối với người học công chứng không phải cơ sở đào tạo tại Việt Nam thì để được hành nghề công chứng tại Việt Nam, người đó phải đáp ứng các điều kiện công nhận bằng công chứng viên của cơ sở nước ngoài.
Cụ thể, tại khoản 1 Điều 8 Thông tư 01/2021/TT-BTP quy định người được đào tạo nghề công chứng ở nước ngoài được công nhận tương đương trong 02 trường hợp sau đây:
Thứ nhất là phải có văn bằng đào tạo nghề công chứng được cấp bởi cơ sở đào tạo ở nước ngoài thuộc phạm vi áp dụng của Hiệp định về tương đương văn bằng hoặc công nhận lẫn nhau về văn bằng hoặc Điều ước quốc tế có liên quan đến văn bằng mà Việt Nam là thành viên.
Thứ hai là có văn bằng đào tạo nghề công chứng được cấp bởi cơ sở đào tạo ở nước ngoài mà chương trình đào tạo nghề công chứng đã được cơ quan kiểm định chất lượng của nước đó công nhận hoặc được cơ quan có thẩm quyền của nước đó cho phép thành lập và được phép cấp văn bằng.
Như vậy, người học công chứng viên ở nước ngoài phải thuộc một trong 02 trường hợp trên mới được công nhận hành nghề tại Việt Nam. Theo đó, cơ sở đào tạo nước ngoài phải thuộc hiệp định tương trợ, công nhận lẫn nhau hoặc công ước quốc tế. Ngoài ra, cơ sở đào tạo đó được cơ quan có thẩm quyền của nước sở tại công nhận thì cũng được công nhận tại Việt Nam.
Thủ tục đề nghị công nhận bằng công chứng viên ở nước ngoài
Sau khi người học công chứng viên tại nước ngoài thuộc trường hợp được công nhận tại Việt Nam thì cần phải thực hiện thủ tục đề nghị công nhận bằng công chứng viên mới có thể hành nghề công chứng theo quy định pháp luật.
Theo khoản 2, 3 Điều 8 Thông tư 01/2021/TT-BTP quy định thủ tục đề nghị công nhận bằng công chứng viên ở nước ngoài được thực hiện như sau:
Người đề nghị công nhận tương đương văn bằng đào tạo nghề công chứng ở nước ngoài nộp trực tiếp hoặc gửi qua hệ thống bưu chính 01 bộ hồ sơ đến Bộ Tư pháp. Hồ sơ bao gồm các giấy tờ sau đây:
(1) Giấy đề nghị công nhận tương đương đào tạo nghề công chứng (mẫu TP-CC-01).
(2) Bản sao văn bằng và bản sao kết quả đào tạo nghề công chứng ở nước ngoài đã được hợp pháp hóa lãnh sự, được dịch ra tiếng Việt và bản dịch tiếng Việt phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Lưu ý: Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ra quyết định công nhận tương đương đối với người được đào tạo nghề công chứng ở nước ngoài; trường hợp từ chối phải thông báo bằng văn bản có nêu rõ lý do.
Theo đó, kể từ 01 tháng sau khi nộp hồ sơ thì người gửi đề nghị có thể nhận được quyết định công nhận bằng công chứng viên, trường hợp được thông qua Công chứng viên có thể bắt đầu hành nghề, ngược lại thì Công chứng viên sẽ không thể thực hiện công việc này tại Việt Nam.
Như vậy, người đã học đào tạo hành nghề công chứng ở nước ngoài vẫn có thể được công nhận tại Việt Nam nếu thuộc hai trường hợp được quy định như trên. Và phải đáp ứng đầy đủ các thủ tục công nhận công chứng theo quy định tại Việt Nam.
