Có tất cả bao nhiêu loại huân chương tại Việt Nam? Quy định về thi đua khen thưởng thế nào?
(1) Việt Nam có bao nhiêu loại Huân chương?
Căn cứ theo quy định tại Điều 33 Luật Thi đua, khen thưởng 2022, có tất cả 10 loại huân chương, bao gồm:
- “Huân chương Sao vàng”
- “Huân chương Hồ Chí Minh”
- “Huân chương Độc lập” hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba
- “Huân chương Quân công” hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba
- “Huân chương Lao động” hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba
- “Huân chương Bảo vệ Tổ quốc” hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba
- “Huân chương Chiến công” hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba
- “Huân chương Đại đoàn kết dân tộc”
- “Huân chương Dũng cảm”
- “Huân chương Hữu nghị”
Theo đó, huân chương để tặng cho tập thể có nhiều thành tích; tặng hoặc truy tặng cho cá nhân có công trạng, lập được thành tích hoặc có quá trình cống hiến lâu dài trong cơ quan, tổ chức, đơn vị.
(2) Khi nào được xét khen thưởng huân chương?
Theo quy định tại Điều 10 Luật Thi đua, khen thưởng 2022, căn cứ để xét khen thưởng là:
- Thành tích đạt được.
- Tiêu chuẩn khen thưởng.
- Điều kiện và hoàn cảnh cụ thể lập được thành tích.
Theo đó, các điều kiện để được tặng, truy tặng huân chương được quy định cụ thể dành cho từng loại huân chương trong Mục 1 Chương III của Luật Thi đua, khen thưởng 2022.
Đối với các huân chương có hạng như hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba thì huân chương hạng Ba sẽ là căn cứ tiêu chuẩn để tặng huân chương hạng Nhì, và huân chương hạng Nhì là căn cứ tiêu chuẩn để tặng huân chương hạng Nhất.
Như vậy, cá nhân, tập thể là đối tượng được tặng huân chương, khi đạt được các tiêu chuẩn cụ thể theo từng loại huân chương và đến đúng hoàn cảnh (ngày thành lập tròn năm, có thành tích xuất sắc, đặc biệt xuất sắc đột xuất,..) thì sẽ được tặng huân chương.
(3) Hiện vật khen thưởng huân chương là gì?
Theo quy định tại Điều 12 Luật Thi đua, khen thưởng 2022, hiện vật khen thưởng bao gồm:
- Hiện vật khen thưởng là sản phẩm đặc biệt, được Nhà nước bảo hộ để tặng cho tập thể, hộ gia đình, tặng hoặc truy tặng cho cá nhân khi được cấp có thẩm quyền quyết định khen thưởng, gồm:
+ Huân chương, huy chương;
+ Huy hiệu của danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”, danh hiệu “Anh hùng Lao động”, danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, danh hiệu “Chiến sĩ thi đua toàn quốc”;
+ Kỷ niệm chương; bằng, cờ, giấy khen của các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng.
- Chính phủ quy định chi tiết mẫu, màu sắc, số sao, số vạch cho từng loại, hạng huân chương, huy chương, huy hiệu của danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”, danh hiệu “Anh hùng Lao động”, danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, danh hiệu “Chiến sĩ thi đua toàn quốc”, kỷ niệm chương; chất liệu, kích thước khung các loại huân chương, huy chương, bằng, cờ, giấy khen của các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng; thủ tục cấp đổi, cấp lại hiện vật khen thưởng.
Theo đó, cá nhân, tập thể được tặng huân chương thì sẽ được hiện vật là huân chương, mẫu huân chương do Chính phủ quy định.
(4) Hành vi bị cấm trong thi đua, khen thưởng
Để đảm bảo cho việc thi đua, khen thưởng được diễn ra công tâm, trao thưởng đúng người và bảo vệ sự uy nghiêm của hiện vật được trao tặng, Nhà nước quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong việc thi đua, khen thưởng tại Điều 15 Luật Thi đua, khen thưởng 2022 như sau:
- Tổ chức thi đua, khen thưởng trái với chính sách, pháp luật của Nhà nước; lợi dụng thi đua, khen thưởng để vụ lợi.
- Cản trở, nhũng nhiễu, tiêu cực trong công tác thi đua, khen thưởng.
- Kê khai gian dối, làm giả hồ sơ, xác nhận, đề nghị sai trong thi đua, khen thưởng.
- Lạm dụng chức vụ, quyền hạn để đề nghị, quyết định tặng danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng trái pháp luật.
- Sử dụng hiện vật khen thưởng trái thuần phong, mỹ tục của dân tộc, đạo đức xã hội, tác động xấu đến xã hội.
- Sử dụng quỹ thi đua, khen thưởng trái quy định của pháp luật.
Các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong công tác thi đua, khen thưởng và cá nhân, tổ chức, tập thể nhận hình thức khen thưởng có trách nhiệm phải thực hiện nghiêm quy định trên, không vi phạm các điều pháp luật nghiêm cấm trong công tác thi đua, khen thưởng.
