Giảm vốn điều lệ CT Cổ Phần khi làm ăn thua lỗ?

Chào bạn, với thắc mắc của bạn, tôi xin có 1 vài ý kiến trao đổi như sau:

1. Hiện tại thông tư 19/2003/TT-BTC vẫn còn hiệu lực. Thông tư này được ban hành để hướng dẫn quy định về giảm vốn và quản lý cổ phiếu trong công ty cổ phần trong Luật Doanh Nghiệp 1999. Mặc dù Luật Doanh nghiệp 1999 đã hết hiệu lực nhưng có thể do những quy định trong thông tư này vẫn còn giá trị và phù hợp với những quy định mới ban hành (từ Luật Doanh nghiệp 2005, đến Luật ND 2014) nên văn bản vẫn được sử dụng. Còn việc bạn thắc mắc tại sao Luật Doanh nghiệp 2014 không ghi nhận tại Điều 111 thì bạn nên hiểu rằng đây là những quy định hướng dẫn chi tiết được ghi nhận trọng thông tư. Luật nếu quy định chi tiết qua thì ắt không cần văn bản hướng dẫn. Ngay trong Luật ND 2005 cũng không ghi nhận quy định này nhưng việc giảm vốn của CT CP vẫn thực hiện theo thông tư này cho tới khi nào thông tư hết hiệu lực.

2. Luật không quy định là CT CP được giảm tới mức tối đa là bao nhiêu mà Luật chỉ hạn chế đối với các CT hoạt động trong các lĩnh vực yêu cầu vốn tối thiểu. Cũng giống như khi CT đăng ký thành lập kinh doanh, Luật chỉ yêu cầu mức vốn tối thiểu đối với 1 số ngành nghề nhất định.

3. Trong thông tư quy định rất rõ 2 trường hợp 1 trường hợp giảm vốn và có thanh toán tiền cho cổ đông và 1 trường hợp không thanh toán tiền cho cổ đông dựa theo tính chất của nguyên nhân dẫn đến giảm vốn và hình thức tiến hành giảm vốn. Trường hợp tại khoản 2, mục B, phân II là trường hợp giảm vốn khi công ty thua lỗ  3 năm liên tiếp và có số lỗ luỹ kế bằng 50% vốn của các cổ đông trở lên nhưng chưa mất khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn nên việc các cổ đông không được nhận khoản thanh toán là điều hợp lý. Còn về việc giảm vốn được thực hiện như thế nào thì đoạn cuối của khoản 2 này cũng đã nêu rõ.

Trên đây là 1 số trao đổi về vấn đề bạn thắc mắc.

Chào bạn.

Giả sử công ty đăng ký vốn điều lệ là 10 đồng; nay kinh doanh bị lỗ hết 9 đồng (trong đó có nợ).

Nếu công ty xin giảm vốn điều lệ chỉ còn là 5 đồng, như vậy là đương nhiên được "giảm lỗ" 4 đồng có hợp lý hay không?

Đối với các vấn đề bạn nêu ra , ý kiến của mình như sau: 

Giả sử: mình có một công ty cổ phẩn (CTCP) vốn điều lệ là 2,5 tỷ, đang làm ăn thua lỗ 2,4 tỷ.

Câu hỏi 1: Quy định này có còn hiệu lực hay không? Tại sao khoản 5 điều 111 Luật Doanh nghiệp 2014 lại không đưa trường hợp này vào

Căn cứ khoản 5 Điều 111 luật doanh nghiệp, có 03 trường hợp đc giảm vốn điều lệ. Ngoài 03 trường hợp này thì không có trường hợp nào được thay đổi vốn cả (chứ không phải nói là quy định chung rồi hướng dẫn khác trong nghị định thông tư) 

Trong đó có trường hợp tại điểm b khoản 5 dẫn chiếu đến việc mua lại cổ phần tại Điều 129 và Điều 130 (mua lại theo quyết định của Công ty)

Tại ĐIều 130, chỉ cần công ty thỏa mãn một số điều kiện (mà mình sẽ phân tích dưới đây) là được ra quyết định mua lại. Những điều kiện này, không dính dáng gì đến việc có lỗ 50% (như quy định tại thông tư 19 )

Vì vậy rõ ràng: Trường hợp giảm vốn điều lệ theo điểm b khoản 5 Điều 111 là tập lớn chưa cả Điều 129 và điều 130

Trong tập con điều 130 có chứa cả trường hợp bị lỗ 50% (chỉ cần vẫn thỏa mãn yêu cầu của ĐIều 130) là ok. 

Đến đây thì câu một coi như xong nhé ! Công ty có quyền mua lại cổ phần (dò lỗ hay không lỗ) chỉ cần thỏa mãn điều kiện .


Câu hỏi 2: Nếu vẫn có hiệu lực thì quy định này phải hiểu như thế nào? Cụ thể là CTCP phải giảm vốn điều lệ xuống mức bao nhiêu? Đâu là giới hạn

Để trả lời câu hỏi này, chúng ta lại phải đi ngược về khoản 5 ĐIều 111 để xem xét bản chất của việc giảm vốn điều lệ trong CTCP.

- điểm a: điều kiện ở đây là bảo đảm thanh toán nghĩa vụ tài chính, khoản nợ sau khi trả tiền cho cổ đông. 

- điểm b: muốn thực hiện việc thanh toán tiền cho cổ đông, cũng khi đảm bảo thanh toán nghĩa vụ tài chính và khoản nợ. Thêm nữa, số cổ phần mua lại được coi như cổ phần chưa bán

- điểm c: giảm phần tương ứng với phần vốn không được góp (tất nhiên là không có chuyện thanh toán tiền) nhưng cổ đông không góp đủ vẫn phải chịu trách nhiệm với khoản nợ, nghĩa vụ trong phạm vi số cổ phần đã cam kết mua (khoản 4 ĐIều 112)

Tựu chung lại, tinh thần của việc giảm vốn điều lệ của CTCP ở đây là: CTCP có thể giám vốn điều lệ (trong một số trường hợp) nhưng phần "trách nhiệm" của nó và các cổ đông không thay đổi . Ở điểm a và b là việc đảm bảo thực hiện nghĩa vụ, ở điểm c là việc dù có được giảm vốn nhưng người đã cam kết mua mà không mua vẫn "giữ nguyên trách nhiệm".

Vậy giới hạn ở đây là gì ? đơn giản chỉ là được giảm đến mức mà các nghĩa vụ tài chính, khoản nợ vẫn được đảm bảo thực hiện.

Thông tư 19 không mâu thuẫn với luật (như phần trả lời câu hỏi 1) và chưa có văn bản thay thế nên nó vẫn có hiệu lực .

Câu hỏi 3: . Ý cuối cùng có quy định: "Công ty cổ phần không thanh toán lại tiền cho cổ đông". Tôi đang thắc mắc là cơ chế này sẽ vận hành như thế nào? Không lẽ chỉ đơn thuần là thu hồi một số lượng cổ phần tương ứng của mỗi cổ đông, rồi hủy nó đi, và các cổ đông ko được nhận bất kỳ khoản thanh toán nào trong trường hợp

Trong Công ty cổ phần, Vốn điều lệ chỉ có ý nghĩa với các cổ đông (vì nó quyết định tỷ lệ, quyền có cổ đông, nhóm cổ đông) còn tài sản của công ty nằm ở giá trị thực của số vốn điều lệ đó . Công ty cổ phần là công ty duy nhất có cấu trúc vốn mở, giúp huy động, thoái vốn cho nhà đầu tư dễ dàng. Tài sản (vốn kinh doanh) của công ty nhiều khi lớn hơn vốn điều lệ rất nhiều. 

Chính vì vậy, các trường hợp giảm vốn tại khoản 5 ĐIều 111 quy định việc giảm vốn điều lệ phải đảm bảo tài sản thực của công ty đảm bảo chi trả nghĩa vụ.

Trong các trường hợp giảm vốn thì chỉ có điểm b là cổ đông có thể được thanh toán. Nhưng nếu tài sản của công ty không đủ đảm bảo thực hiện nghĩa vụ thì cũng không được thanh toán (khoản 1 điều 131) Vậy nếu không được thanh toán: vốn điều lệ giảm đi (các cổ đông giảm đi theo cùng một tỷ lệ tương ứng ) nhưng tài sản của CTCP không được phép giảm đi nếu không đủ thực hiện nghĩa vụ . Vậy nó vẫn hoạt động bình thường. đâu có gì thay đổi ở đây.

Trên đây là ý kiến đóng góp của mình, có gì mọi ng góp ý thêm