Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định, khi đóng BHXH đến một số năm nhất định, ngoài việc được hưởng lương hưu, người tham gia BHXH còn được hưởng trợ cấp một lần
(1) Đóng BHXH bao lâu thì được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu?
Theo quy định tại Điều 68 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, lao động nam có thời gian đóng BHXH cao hơn 35 năm, lao động nữ có thời gian đóng BHXH cao hơn 30 năm thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 68 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định mức hưởng trợ cấp một lần cho mỗi năm đóng cao hơn bằng 0,5 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 72 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 cho mỗi năm đóng cao hơn đến tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật.
Như vậy, khi người lao động có thời gian đóng BHXH vượt hơn số năm quy định (35 năm đối với lao động nam và 30 năm đối với lao động nữ) thì sẽ được hưởng trợ cấp một lần bằng 0,5 lần mức bình quân tiền lương đóng BHXH cho mỗi năm vượt quá đó khi nghỉ hưu.
Ngoài ra, trường hợp người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu mà tiếp tục đóng BHXH thì mức trợ cấp được nâng lên bằng 02 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng cao hơn số năm quy định kể từ sau thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật đến thời điểm nghỉ hưu.
(2) Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tính thế nào?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 72 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của số năm đóng bảo hiểm xã hội trước khi nghỉ hưu như sau:
- Bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 01/01/1995 thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 05 năm cuối trước khi nghỉ hưu
- Bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/1995 đến 31/12/2000 thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 06 năm cuối trước khi nghỉ hưu
- Bắt đầu tham gia BHXH từ 01/01/2001 đến 31/12/2006 thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 08 năm cuối trước khi nghỉ hưu
- Bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2007 đến 31/12/2015 thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu
- Bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2016 đến 31/12/2019 thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu
- Bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2020 đến 31/12/2024 thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
- Bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2025 trở đi thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng BHXH.
Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 72 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định, người lao động có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do NSDLĐ quyết định thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian.
Trường hợp người lao động vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do NSDLĐ quyết định thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH chung của các thời gian. Trong đó thời gian đóng theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo khoản 1 Điều 72 Luật Bảo hiểm xã hội 2024.
(3) Một số điều chỉnh về tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Theo đó, Điều 73 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc để tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được điều chỉnh như sau:
- Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 01/01/2016 được điều chỉnh theo mức tham chiếu tại thời điểm hưởng chế độ hưu trí
- Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2016 trở đi được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.
Ngoài ra, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc để tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do NSDLĐ quyết định cũng được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.
