Về quy định kiện đòi tài sản tôi có ý kiến như sau:
Việc kiện đòi tài sản là việc kiện người đang thực tế chiếm hữu, sử dụng, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật nghĩa là: chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp được quyền kiện đòi tài sản từ 3 chủ thể sau:
1. Người đang thực tế chiếm hữu tài sản. ví dụ, A bị mất xe, A phát hiện C là chủ cửa hiệu cầm đồ đang chiếm hữu xe của mình. A có quyền kiện C đòi lại xe.
2. Người đang thực tế sử dụng tài sản.
3. Người được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật theo điều 599 Bộ Luật dân sự. Người được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật là người hưởng lợi về tài sản mà không có các căn cứ tại điều 183 BLDS.
Điều 183. Chiếm hữu có căn cứ pháp luật
Chiếm hữu có căn cứ pháp luật là việc chiếm hữu tài sản trong các trường hợp sau đây:
1. Chủ sở hữu chiếm hữu tài sản;
2. Người được chủ sở hữu uỷ quyền quản lý tài sản;
3. Người được chuyển giao quyền chiếm hữu thông qua giao dịch dân sự phù hợp với quy định của pháp luật;
4. Người phát hiện và giữ tài sản vô chủ, tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn giấu, bị chìm đắm phù hợp với các điều kiện do pháp luật quy định;
5. Người phát hiện và giữ gia súc, gia cầm, vật nuôi dưới nước bị thất lạc phù hợp với các điều kiện do pháp luật quy định;
6. Các trường hợp khác do pháp luật quy định.
Do đó, trong ví dụ bạn nêu, thì nguyên đơn khởi kiện đòi người đang thực tế chiếm hữu và sử dụng tài sản là quyền sử dụng đất của mình chứ không phải kiện người được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật. Trong khi Nguyên đơn có quyền sử dụng đất năm 2007, bị đơn có các giấy tờ quy định tại điều 50 Luật Đất đai thì 1 trong hai quyền sử dụng đất này là không có cơ sở. Tòa Án sẽ căn cứ vào tình tiết cụ thể để giải quyết.
Xin lưu ý với bạn là tờ khai thuế không phải là chứng cứ để chứng minh quyền sử dụng đất. Do biên lai nộp thuế hay tờ khai thuế chỉ có giá trị là người đang thực tế sử dụng đất chứ không nói lên việc có quyền sử dụng đất là có căn cứ.
Nguyễn Bùi Bá Huy - nguyenbuibahuy@gmail.com
Công Ty Luật TNHH Sài Gòn Á Châu - www.saigon-asialaw.com
