Dịch vụ tin cậy trong giao dịch điện tử là các dịch vụ do nhà cung cấp dịch vụ thực hiện thông qua môi trường mạng nhằm xác minh, chứng thực sự tin cậy trong giao dịch điện tử.
Các loại hình dịch vụ tin cậy
Tại Điều 28 Luật Giao dịch điện tử 2023 thì dịch vụ tin cậy là ngành nghề kinh doanh có điều kiện bao gồm các dịch vụ sau: Dịch vụ cấp dấu thời gian; Dịch vụ chứng thực thông điệp dữ liệu; Dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng.
1. Dịch vụ cấp dấu thời gian
- Theo Khoản 1 Điều 31 Luật Giao dịch điện tử 2023 thì dịch vụ cấp dấu thời gian là dịch vụ để gắn thông tin về thời gian vào thông điệp dữ liệu.
- Dấu thời gian được tạo ra dưới dạng chữ ký số (Chữ ký số là chữ ký điện tử sử dụng thuật toán khóa không đối xứng, gồm khóa bí mật và khóa công khai, trong đó khóa bí mật được dùng để ký số và khóa công khai được dùng để kiểm tra chữ ký số (Khoản 12 Điều 3 Luật Giao dịch điện tử 2023)).
- Thời gian được gắn vào thông điệp dữ liệu là thời gian mà tổ chức cung cấp dịch vụ cấp dấu thời gian nhận được thông điệp dữ liệu đó và được chứng thực bởi tổ chức cung cấp dịch vụ cấp dấu thời gian.
- Nguồn thời gian của tổ chức cung cấp dịch vụ cấp dấu thời gian phải theo quy định của pháp luật về nguồn thời gian chuẩn quốc gia.
2. Dịch vụ chứng thực thông điệp dữ liệu
Dịch vụ chứng thực thông điệp dữ liệu bao gồm:
- Dịch vụ lưu trữ và xác nhận tính toàn vẹn của thông điệp dữ liệu;
- Dịch vụ gửi, nhận thông điệp dữ liệu bảo đảm.
3. Dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng
- Khoản 1 Điều 33 Luật Giao dịch điện tử 2023 quy định: Dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng là dịch vụ chứng thực chữ ký số trong hoạt động công cộng.
- Chứng thư chữ ký số công cộng được cung cấp bởi tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng theo quy định của Luật Giao dịch điện tử 2023.
- Tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng được thực hiện các hoạt động:
+ Phát hành chứng thư chữ ký số công cộng để xác nhận và duy trì trạng thái hiệu lực chứng thư chữ ký số công cộng của chủ thể ký thông điệp dữ liệu;
+ Thu hồi chứng thư chữ ký số công cộng;
+ Kiểm tra hiệu lực chữ ký số công cộng và duy trì trạng thái hiệu lực của chứng thư chữ ký số công cộng; không sử dụng rào cản kỹ thuật, công nghệ để hạn chế việc kiểm tra hiệu lực chữ kỹ số công cộng;
+ Cung cấp thông tin cần thiết để chứng thực chữ ký số công cộng;
+ Liên thông với tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực điện tử quốc gia để bảo đảm cho việc kiểm tra hiệu lực chữ ký số công cộng.
- Chứng thư chữ ký số công cộng, chữ ký số công cộng phải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật, yêu cầu kỹ thuật đối với chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số theo quy định của pháp luật.
Theo đó dịch vụ tin cậy được chia thành 03 loại hình là dịch vụ cấp dấu thời gian, dịch vụ chứng thực thông điệp dữ liệu và dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng.
Điều kiện kinh doanh dịch vụ tin cậy
Để được kinh doanh dịch vụ tin cậy thì phải đáp ứng các điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều 29 Luật Giao dịch điện tử 2023, cụ thể:
- Là doanh nghiệp được thành lập và hoạt động hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam;
- Đáp ứng điều kiện tài chính, nhân lực quản lý và kỹ thuật phù hợp với từng loại dịch vụ tin cậy quy định tại Khoản 1 Điều 28 của Luật Giao dịch điện tử 2023;
- Hệ thống thông tin cung cấp dịch vụ tin cậy đáp ứng yêu cầu bảo đảm an toàn thông tin mạng tối thiểu cấp độ 3 theo quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng;
- Có phương án kỹ thuật phục vụ hoạt động cung cấp dịch vụ phù hợp với từng loại dịch vụ tin cậy quy định tại Khoản 1 Điều 28 của Luật Giao dịch điện tử 2023;
- Có phương án sẵn sàng kết nối kỹ thuật phục vụ giám sát, kiểm tra, báo cáo số liệu bằng phương tiện điện tử đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về dịch vụ tin cậy.
Ngoài ra, Tổ chức cung cấp dịch vụ tin cậy phải có giấy phép kinh doanh dịch vụ tin cậy do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp.
Quy trình, thủ tục, hồ sơ cấp, gia hạn, thay đổi, cấp lại, tạm đình chỉ, thu hồi giấy phép kinh doanh dịch vụ tin cậy thực hiện theo quy định của Chính phủ.
Luật Giao dịch điện tử 2023 có hiệu lực từ ngày 01/07/2024 và thay thế Luật Giao dịch điện tử 2005 (trừ trường hợp quy định tại Điều 53 Luật Giao dịch điện tử 2023).
