Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tập trung vào nhiều nội dung như cơ chế, chính sách tài chính đất đai, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư... trong đó có những điều kiện cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ.
1. Quy định đất không có giấy tờ
Cụ thể, Khoản 2 Điều 137 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định đất không có giấy tờ phải là đất không thuộc trường hợp lấn, chiếm. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 135 của Luật này mà không thuộc trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều này thì được công nhận quyền sử dụng đất nếu có các điều kiện như sau:
a) Thửa đất sử dụng vào mục đích nông nghiệp không thuộc trường hợp lấn, chiếm, tranh chấp đất đai;
b) Thửa đất sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp không thuộc trường hợp lấn, chiếm, tranh chấp đất đai, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Trước đây, các trường hợp lấn, chiếm đất do khai hoang, du canh, di cư... không có giấy tờ vẫn có cơ hội được cấp Sổ đỏ, còn sắp tới, khi dự thảo Luật Đất đai mới được thông qua, cơ hội này sẽ hoàn toàn không còn nữa.
Vì vậy, nếu như đang sử dụng đất không có giấy tờ, thuộc trường hợp lấn chiếm do quá tình khai hoang, di cư, du canh… và đáp ứng các điều kiện còn lại để được công nhận quyền sử dụng đất, người dân nên đi làm Sổ đỏ ngay trước khi dự thảo Luật mới được thông qua.
2. Việc không kịp đi làm sổ đỏ
Cũng theo dự thảo này, nếu không kịp đi làm sổ đỏ, mảnh đất mà người đang sử dụng có nguồn gốc từ đất lấn, chiếm sẽ không được công nhận quyền sử dụng đất mà chỉ được ghi nhận là người sử dụng đất tại thời điểm đăng ký, được tạm thời quản lý đất đai cho đến khi Nhà nước có quyết định xử lý theo quy định của pháp luật.
Liên quan đến vấn đề này, tại khoản 3 Điều 137 Dự thảo Luật Đất đai có quy định. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không được công nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì được Nhà nước ghi nhận là người đang sử dụng đất tại thời điểm đăng ký, được tạm thời quản lý đất cho đến khi Nhà nước có quyết định xử lý theo quy định của Chính phủ.
Theo quy định trên, người sử dụng đất lấn chiếm không giấy tờ vẫn được Nhà nước ghi nhận là người đang sử dụng đất tại thời điểm đăng ký và được tạm thời quản lý đất cho đến khi Nhà nước có quyết định xử lý theo quy định của Chính phủ.
Việc cấm hành vi lấn chiếm đất đai không được hợp pháp là một giải pháp hiệu quả để giảm thiểu tình trạng lấn chiếm và bảo vệ tài nguyên đất đai. Tuy nhiên, việc thực thi và quản lý việc cấm lấn chiếm đất đai cần được đảm bảo để đảm bảo tính khách quan và công bằng. Cần có các chính sách và cơ chế hỗ trợ cho các hộ dân có nhu cầu sử dụng đất đai để đảm bảo quyền lợi của họ và đồng thời bảo vệ tài nguyên đất đai của đất nước.
