Trước tiên để biết được anh chị em bên ngoại nhà bạn có quyền bán căn nhà này hay không thì cần xác định xem khi ông bà ngoài bạn mất có để lại di chúc hay không, di chúc có hợp lệ hay không,... Nếu di chúc hợp lệ và nội dung di chúc thể hiện những người thừa kế có toàn quyền sử dụng với căn nhà này thì người đó có quyền bán nhà đất mà không cần có văn bản đồng ý của những đồng thừa kế khác
Trong trường hợp ông bà ngoại bạn mất để lại di chúc không hợp lệ thì căn nhà trên phải được chia thừa kế theo pháp luật, cụ thể Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Như vậy, trong trường hợp này thì cô di chú bác bên ngoại nhà bạn là những người đồng thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất, do đó căn quyền sử dụng đất này thuộc sở hữu chung của tất cả đồng thừa kế không thể bán căn nhà nếu không có sự đồng ý của người khác cùng thừa kế được. Tất cả đồng thừa kế bên ngoại nhà bạn cần làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại văn phòng công chứng, trong trường hợp có người không muốn nhận di sản này thì có thể viết giấy từ chối nhận di sản. Mỗi người đồng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản như nhau.
Theo khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013 người sử dụng đất được quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện:
1 - Có giấy chứng nhận (Sổ đỏ), trừ trường hợp 02 trường hợp sau:
2 - Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
3 - Đất không có tranh chấp;
4 - Trong thời hạn sử dụng đất.
Hiện nay, khi tổ chức, hộ gia đình, cá nhân mua bán nhà đất phải có đủ 04 điều kiện trên, trong đó phải có Sổ đỏ. Nếu bên bán không thuộc một trong hai trường hợp trên thì bên bán không có quyền bán.
Nếu cả bên mua và bên bán có thiện chí trong việc mua bán thì bên bán cần làm đơn xin cấp Sổ đỏ. Như vậy, mua bán nhà đất không có Sổ đỏ là vi phạm; với trường hợp đất không có Sổ đỏ thì phải xin cấp Sổ đỏ trước khi bán cho người khác để tránh những rủi ro.
Luật sư: Vũ Văn Toàn - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội; Điện thoại: 0978 99 4377
Website: https://myskincare.vn ; https://tplgiabinh.blogspot.com ; Email: luatsuvutoan@gmail.com.