Chứng cứ

Mình xin đưa ra các quan điểm này cùng giải đáp để hiểu sâu hơn nhé, cảm ơn!

1. Cụm từ "Chứng cứ" có phải chỉ duy nhất được quy định trong BL TTHS hay không? Và chỉ gọi là "Chứng cứ" khi đã thoả mãn những dấu hiệu của chứng cứ phải không?

2. Quá trình giải quyết vụ án hình sự là quá trình gồm 5 giai đoạn theo quy định BL TTHS hiện hành là: Khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Giai đoạn khởi tố được tính từ lúc vụ việc xảy ra đến lúc ra quyết định khởi tố vụ án hình sự. Mà việc áp dụng các biện pháp điều tra theo thủ tục tố tụng được bắt đầu từ lúc có Quyết định khởi tố. Như vậy những tài liệu thu thập được để có căn cứ ra Quyết định khởi tố vụ án có được gọi là "Chứng cứ" hay không?

3. Có phải lúc nào "Chứng cứ" cũng phản ánh sự thật khách quan của vụ án hay không? Theo tôi có loại "Chứng cứ nhân tạo" (không đúng sự thật) và "Chứng cự tự nhiên" (đúng sự thật) và thực tế có không ít vụ án oan sai dẫn đến hậu quả nghiêm trọng không muốn nói là các cơ quan tiến hành tố tụng quá yếu kém hoặc biết mà cố ý làm sai. Ý kiến về vấn đề này của bạn?

Điều 64. Chứng cứ

1. Chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định mà Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Toà án dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội cũng như những tình tiết khác cần thiết cho việc giải quyết đúng đắn vụ án.

2. Chứng cứ được xác định bằng:

a) Vật chứng;

b) Lời khai của người làm chứng, người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo;

c) Kết luận giám định;

d) Biên bản về hoạt động điều tra, xét xử và các tài liệu, đồ vật khác.

Nếu như bạn hiểu điểm d, khoản 2, Điều 64 như vậy thì cho mình hỏi: như thế nào là "được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định" như điều luật viện dẫn?

Chào bạn mrtoanwithtvpl.

Về mặt lý luận thì chứng cứ phải có 3 thuộc tính:

- Tính khách quan: là có thật.(1)

- Tính liên quan: phải giúp ích cho việc giải quyết vụ án (2)

- Tính hợp pháp: được giao nộp hoặc thu thập theo đúng trình tự của luật định, như luật tố tụng dân sự; luật tố tụng hình sự; luật tố tụng hành chính. (3)

Chứng cứ về nguyên tắc phải "phản ánh đúng bản chất vụ việc", chính vì vậy "chứng cứ" mới được dùng để giải quyết vụ án.

Tuy nhiên không phải ai cũng muốn xác định rõ sự thật vì sự thật sẽ dẫn đến kết quả bất lợi cho họ; Do đó có đương sự cố tình huỷ hoại chứng cứ và tạo ra chứng cứ có lợi (chứng cứ giả mạo).

Nhiệm vụ của cơ quan điều tra, xét xử là "đánh giá chứng cứ" nhằm loại bỏ chứng cứ giả mạo, thu thập chứng cứ bị che dấu hoặc huỷ hoại để làm sáng tỏ sự thật. 

Chứng cứ nói chung là giống nhau vì đều nhằm làm sáng tỏ sự thật của vụ án. Tuy nhiên do luật tố tụng hình sự, luật tố tụng dân sự, luật tố tụng hành chính có quy định về thủ tục thu thập khác nhau nên chỉ khác nhau một chút: Trong hình sự thì chứng cứ phải do cơ quan tiến hành xét xử thu thập hoặc chấp nhận thì mới trở thành chứng cứ. Trong dân sự, hành chính thì được tự do cung cấp chứng cứ.

Mong nhận được sự trao đổi thêm từ bạn. 

Chào bạn mrtoanwithtvpl

Chứng cứ phải được thu thập đúng trình tự thủ tục:

I) Đúng chủ thể có quyền: Trong tố tụng dân sự thì mọi người tham gia tố tụng đều có quyền cung cấp chứng cứ, trong tố tụng hình sự thì không như vậy.

Theo quy định của luật tố tụng hình sự:

Điều 48. Người bị tạm giữ

2. Người bị tạm giữ có quyền:

đ) Đưa ra tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

Điều 49. Bị can

2. Bị can có quyền:

d) Đưa ra tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

Điều 50. Bị cáo

2. Bị cáo có quyền:

đ) Đưa ra tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

Điều 58. Quyền và nghĩa vụ của người bào chữa

2. Người bào chữa có quyền:

d) Thu thập tài liệu, đồ vật, tình tiết liên quan đến việc bào chữa từ người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, người thân thích của những người này hoặc từ cơ quan,

Người tham gia tố tụng chỉ có quyền “Đưa ra tài liệu, đồ vật” chứ không phải là chứng cứ. Công nhận là chứng cứ hay không là do các cơ quan, người tiến hành tố tụng quyết định

Điều 64. Chứng cứ

1. Chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định mà Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Toà án dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội cũng như những tình tiết khác cần thiết cho việc giải quyết đúng đắn vụ án.

Chỉ những “tài liệu, đồ vật” “mà Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Toà án dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội cũng như những tình tiết khác cần thiết cho việc giải quyết đúng đắn vụ án” thì mới là chứng cứ.

II) Đúng trình tự, thủ tục:

Chứng cứ được xác định bằng: Vật chứng; Lời khai; Kết luận giám định; Biên bản về hoạt động điều tra, xét xử và các tài liệu, đồ vật khác.

Do chứng cứ được quy định tại nhiều điều khoản trong luật tố nên không thể nêu hết, tôi chỉ xin cùng trao đổi với bạn ở khía cạnh khác ít quy định hơn: vài trường hợp có thể không được chấp nhận là chứng cứ nêu vi phạm các quy định.  

-Vật chứng: “Vật chứng phải được niêm phong, bảo quản” (điều 75) nhằm tránh bị tráo đổi, nếu vật chứng trong quá trình điều tra không được niêm phong thì có thể không được chấp nhận là vật chứng nếu có nghi ngờ bị tráo đổi.

-Biên bản lời khai:

+ Lời khai không thể hiện người khai nói rõ lý do vì “vì sao biết được tình tiết đó” (điều 67,68,69,70)

+Lời khai được thu thập vào ban đêm trong trường hợp không cần thiết ( điều 131).

+Tự thêm bớt, sửa chữa lờ khai (điều 132).

+ Lấy lời khai người làm chứng dưới 16 tuổi mà không có chame hoặc người giám hộ. (điều 135).

+Khi lấy lời khai đã đặt câu hỏi có tính gợi ý, “móm cung”. (điều 135)

+ Khi nhận dạng chỉ sử dụng dưới 3 tấm ảnh; không “hỏi trước người nhận dạng về những tình tiết, vết tích và đặc điểm mà nhờ đó họ có thể nhận dạng được (điều 139).

-Kết quả giám định: không có đủ chử ký của tất cả những người tham gia giám định(điều 73).

- Khám nghiệm hiện trường không thông báo cho VKS cùng cấp; Không có kiểm sát viên cùng tham gia.

Một số trường hợp ít ỏi được biết do hỏi các luật sư quen biết, rất mong mọi người góp thêm ý kiến đóng góp hoặc sửa sai. 

Chào bạn.

Tôi xin trao đổi một cách đơn giản và bỏ qua lý thuyết :

Trích điều 64 "...  Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Toà án dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội cũng như những tình tiết khác cần thiết cho việc giải quyết đúng đắn vụ án.

 Như vậy thì nếu cơ quan điều tra sử dụng thì đó là chứng cứ. Trong hình sư thì quan hệ giữa nhà nước (các cơ quan tố tụng) với người tham gia tố tụng là quan hệ theo nguyên tắc"mệnh lệnh quyền uy", chứ không phải là nguyên tắc "bình đẳng" như các vụ án dân sự.

Đã có nhiều ý kiến đề nghị luật sư đước đưa ra "chứng cứ" để bào chữa nhưng vẫn chưa được chấp nhận trong luật : có quyền đưa ra nhưng không đương niên là chứng cứ nếu chưa được chấp nhận. Tất nhiên, nếu đó là chứng cứ hiển nhiên thì sẽ được chấp nhận.

Người bị hại có quyền cung cấp chứng cứ nghe có vẻ có lý ! Vấn đề là quy định ở đâu vậy bạn?

Chào bạn.

"Đưa ra đồ vật, tài liệu, yêu cầu" khác với cung cấp chứng cứ. Tại sao luật không quy định bị hại được quyền đưa ra "chứng cứ"? 

hungmaiusa có viết:

"Người tham gia tố tụng chỉ có quyền “Đưa ra tài liệu, đồ vật” chứ không phải là chứng cứ. Công nhận là chứng cứ hay không là do các cơ quan, người tiến hành tố tụng quyết định"

Zậy mà sao lại nói ngược lại vậy?

Toàn là "dân luật" với nhau không cả mà các bác!

Nói về chứng cứ thì nói tới năm 2020 cũng chưa giải quyết được vấn đề bởi ngay trong BLTTHS quy định về chứng cứ đã có "vấn đề". BLTTHS quy định:

Việc xác định chứng cứ là những gì có thật đã khó rồi..."những gì" là những gì??? lại "thu thập theo trình tự thủ tục do Bộ luật này quy định" (!?), rà soát hết toàn bộ nội dung TTHS chỉ thấy một số nội dung liên quan đến chứng cứ chứ không thấy "trình tự, thủ tục thu thập". Thực tiễn thì đúng như bác hungmaiusa các cơ quan tiến hành tố tụng thường thực hiện "mệnh lệnh quyền uy" trong việc thu thập và đánh giá chứng cứ và thường thì khi vụ án đưa ra xét xử thì xem như các chứng cứ thu thập được có giá trị để buộc tội bị cáo!