Tranh thủ thời gian rảnh rỗi, một số chị em (hầu hết là dân văn phòng) đã đăng ký chơi họ (hay hụi) trên mạng để có thêm thu nhập. Mặc dù không ít vụ vỡ họ đã xảy ra do chủ họ ôm tiền rồi... đánh bài chuồn, song do hoa mắt vì lợi nhuận nên nhiều người vẫn lao vào, bất chấp rủi ro...
Chơi họ online, nhiều người dễ gặp nguy cơ mất tiền mà không biết đòi ai
Ảnh minh họa: PHÚ KHÁNH
Cầm dao đằng… lưỡi
Lý giải về lý do tham gia chơi họ trên mạng, chị Đào Thu Tâm – nhân viên ngân hàng ở quận Long Biên, Hà Nội cho biết, thông thường vào cuối tháng, khi lĩnh lương chị thường trích lại 1/3 số tiền để gửi tiết kiệm. Song, do lãi suất ngân hàng ngày càng giảm nên tiền lãi thu được chẳng đáng là bao. Do vậy, từ khi cô bạn cùng phòng rủ chơi họ trên mạng, chị Tâm đã lập tức “nghiên cứu”. Thấy hình thức chơi vừa đơn giản, lãi lại cao hơn hẳn so với gửi tiền tại ngân hàng nên chị Tâm quyết định chơi ngay, thậm chí chơi liền 2 suất. “Tôi chỉ cần đăng kí tên, tuổi, địa chỉ nhà, chụp ảnh chứng minh nhân dân đăng lên mạng, rồi chờ được xem xét, chấp nhận. Khi đã là thành viên của “bát họ”, hàng tháng tôi sẽ chuyển tiền qua ngân hàng theo quy định. Trong khi đó, số tiền lãi tôi thu được phải gấp 3-4 lần so với lãi suất ngân hàng”- chị Tâm phấn khởi nói.
Cũng theo chị Tâm, do số lượng người tham gia đông nên có khi trên cùng diễn đàn, trong cùng một thời điểm có hàng chục “bát họ” cùng hoạt động. Để thu được nhiều tiền lãi hoặc cần vay lượng tiền lớn, người chơi có thể tham gia nhiều “bát” khác nhau. Đến hạn, chủ họ có trách nhiệm báo các thành viên nộp tiền. Sau khi nhận tiền đầy đủ, chủ họ sẽ chuyển khoản cho người được lấy trong tháng.
Do quy định về hình thức chơi thiếu chặt chẽ, nhiều người trong cùng “bát họ” không quen biết nhau nên đã xảy ra không ít trường hợp chủ họ ôm tiền rồi lặn mất tăm, còn người chơi họ thì luôn trong tình trạng cầm dao đằng… lưỡi. Chỉ đến khi người chơi tìm đến địa chỉ nhà mà chủ họ đã đưa lên mạng mới ngã ngửa khi biết địa chỉ đó không có thật. Mặt khác, khi sự cố xảy ra, hầu hết ban quản lý các diễn đàn đều... từ chối nhận trách nhiệm. Ngoài ra, không ít trường hợp rủi ro xảy ra do chủ họ mất khả năng thanh toán. Xét ở góc độ nào đó, việc chơi họ online chẳng khác nào là hành vi tiếp tay cho tội phạm thực hiện hành vi lừa đảo.
Người chơi cần thận trọng
Về vấn đề trên, theo quy định của Bộ luật Dân sự, họ, hụi, biêu, phường (gọi chung là họ) là một hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thoả thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh họ và quyền, nghĩa vụ của các thành viên. Hình thức này vốn là một kênh huy động vốn trong nhân dân với đặc điểm những người chơi thường có mối quan hệ với nhau, như trong cùng một làng xã, một khu chợ, mọi người đều biết rõ về nhau. Ngay cả trong trường hợp đó, tình trạng vỡ hụi vẫn xảy ra và nhiều khả năng người chơi mất trắng.
Luật sư, Giám Đốc tại Văn phòng Luật tại Hà Nội phân tích, khi hụi, họ được chơi trên mạng, rủi ro cao hơn rất nhiều. Nguyên nhân là do đây là môi trường ảo, mọi người biết về nhau rất ít, chủ yếu biết qua mạng, vì vậy, khả năng mất tiền và khó tìm ra thủ phạm là rất cao. Bên cạnh đó, khi hậu quả xảy ra, chủ họ hoặc các thành viên trong bát họ chủ tâm lừa đảo thì sẽ rất khó khăn cho các thành viên khác hoặc cơ quan chức năng tìm ra dấu vết và có biện pháp xử lý.
Nghị định 144/2006/NĐ-CP ngày 27-11-2006 về họ, hụi, biêu đã có các điều khoản quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của những người tham gia chơi họ. Người tham gia chơi họ, dù ở hình thức nào nếu đảm bảo các nghĩa vụ của mình cũng đều được Nhà nước bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp. Cũng theo Nghị định này, trong trường hợp có tranh chấp phát sinh thì được giải quyết bằng thương lượng, hoà giải hoặc theo yêu cầu của một hoặc nhiều người tham gia họ; tranh chấp được giải quyết tại Toà án theo quy định của pháp luật Tố tụng dân sự.
Với những quy định nêu trên, có thể thấy Việt Nam đã có hành lang pháp lý điều chỉnh hoạt động chơi họ này. Việc chơi họ theo hình thức online cũng phải tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành. Nếu có hành vi lừa đảo xảy ra, thì các đối tượng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định tại Điều 139 Bộ luật Hình sự.
Tuy nhiên, do hình thức chơi họ online còn khá mới nên các cơ quan chức năng cần nghiên cứu để có điều chỉnh, bổ sung kịp thời những quy định pháp luật nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước và bảo vệ quyền, lợi ích của người dân. Bên cạnh đó, người dân trước khi quyết định chơi cần tìm hiểu thật kỹ về chủ họ và những người cùng chơi trong cùng một “bát họ”. Ngoài ra, người phụ trách các diễn đàn, website cũng nên cảnh báo các thành viên về những rủi ro có thể gặp phải.
