Tình huống:
"Trước khi kết hôn, vợ có một mảnh đất (thuộc tài sản riêng của vợ), chồng có một ngôi nhà. Khi kết hôn, ngôi nhà được đứng tên quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở của hai vợ chồng, còn mảnh đất chỉ có vợ là đứng tên quyền sử dụng đất. Trong lúc sống chung, vợ ở nhà nội trợ, chồng là trụ cột chính của gia đình. Hơn 2 năm, vợ chồng tiết kiệm được một khoản tiền và hai vợ chồng thỏa thuận bán miếng đất cũ. Sau đó, số tiền bán đất và tiết kiệm được góp chung sử dụng hết vào việc mua một ngôi nhà ở quận 1. Sau một thời gian sinh sống, có mâu thuẫn trong hôn nhân. Vợ chồng quyết định ly hôn.
Tài sản chung của vợ chồng không có thỏa thuận được. Như vậy, tài sản chung đó sẽ được chia như thế nào? (Biết rằng vợ chồng chưa có con)".
Gợi ý giải đáp:
Căn cứ khoản 4 Điều 7 Thông tư 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP.
Tài sản chung của vợ chồng về nguyên tắc được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây để xác định tỷ lệ tài sản mà vợ chồng được chia:
-“Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng” là tình trạng về năng lực pháp luật, năng lực hành vi, sức khỏe, tài sản, khả năng lao động tạo ra thu nhập sau khi ly hôn của vợ, chồng cũng như của các thành viên khác trong gia đình mà vợ chồng có quyền, nghĩa vụ về nhân thân và tài sản theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình. Bên gặp khó khăn hơn sau khi ly hôn được chia phần tài sản nhiều hơn so với bên kia hoặc được ưu tiên nhận loại tài sản để bảo đảm duy trì, ổn định cuộc sống của họ nhưng phải phù hợp với hoàn cảnh thực tế của gia đình và của vợ, chồng.
- “Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung” là sự đóng góp về tài sản riêng, thu nhập, công việc gia đình và lao động của vợ, chồng trong việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Người vợ hoặc chồng ở nhà chăm sóc con, gia đình mà không đi làm được tính là lao động có thu nhập tương đương với thu nhập của chồng hoặc vợ đi làm. Bên có công sức đóng góp nhiều hơn sẽ được chia nhiều hơn.
- “Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập” là việc chia tài sản chung của vợ chồng phải bảo đảm cho vợ, chồng đang hoạt động nghề nghiệp được tiếp tục hành nghề; cho vợ, chồng đang hoạt động sản xuất, kinh doanh được tiếp tục được sản xuất, kinh doanh để tạo thu nhập và phải thanh toán cho bên kia phần giá trị tài sản chênh lệch. Việc bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và hoạt động nghề nghiệp không được ảnh hưởng đến điều kiện sống tối thiểu của vợ, chồng và con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự.
- “Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng” là lỗi của vợ hoặc chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân, tài sản của vợ chồng dẫn đến ly hôn.
Như vậy, trong trường hợp này, tài sản chung của vợ chồng trước khi ly hôn là một căn nhà đang ở và một căn nhà ở quận 1.
Xét về công sức đóng góp: người vợ góp mảnh đất và ở nhà chăm sóc gia đình; người chồng góp vào ngôi nhà đang ở và là người đi làm chính trong gia đình.
Theo quan điểm của mình: Tài sản chung của vợ chồng trong trường hợp này là chia đều (mỗi bên được 50% tổng giá trị tài sản). Chồng và vợ mỗi người sở hữu một ngôi nhà. Tuy nhiên, giá trị ngôi nhà của ai lớn hơn thì người đó phải thanh toán cho bên còn lại một nữa giá trị phần chênh lệch.
