Vừa qua, trên địa bàn thành phố Hà Nội đã phát hiện nhiều trường hợp người dân thường xuyên tụ tập ở một số địa điểm đông đúc người qua lại để ăn xin. Sự việc này gây nên nhiều mối lo lắng cho các cơ quan chức năng và trật tự của người dân.
Cụ thể, qua công tác quản lý, điều tra, đối chiếu với dữ liệu dân cư, các cơ quan, cán bộ phát hiện nhân thân của các đối tượng giả làm người vô gia cư thực ra những người này đều có nhà cửa, có trường hợp còn phát hiện đứng tên trên sổ đỏ của một căn nhà mặt tiền trên con phố lớn HN.
Khi được các cơ quan chức năng đưa về đơn vị thì không ai nhận là mình không có nhà cả. Các đối tượng này nói rằng do giai đoạn khó khăn nên mới làm vậy để nhờ cộng đồng mạng xin quà từ thiện.
Theo đó, các đối tượng này không bỏ sót một đoàn từ thiện nào đi qua, duy chỉ lấy phong bì mà không nhận quà từ thiện như bánh, sữa, chăn mền,... hoặc có lấy nhưng sau đó lại bỏ lại khắp trên các vỉa hè.
Trường hợp này khiến nhiều người bức xúc, bởi lẽ những đối tượng này không những đang gây mất trật tự an toàn xã hội mà còn lợi dụng lòng thương hại của người qua đường mà kiếm đến cả triệu tiền từ thiện mỗi ngày.
Còn đối với những người vô gia cư thực sự thì bị những đối tượng này tranh giành “địa bàn” đắc địa để ăn xin, theo đó không có được một chỗ ngủ an toàn, mà còn thường xuyên bị hành hung.
Hành vi trục lợi bất chính nêu trên của các đối tượng tùy theo tính chất và mức độ vi phạm mà có thể xử lý vi phạm theo các hình thức sau:
- Hành vi gây rối trật tự công cộng
Xử phạt vi phạm hành chính
Theo Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định:
Gây mất trật tự công cộng ở nơi biểu diễn nghệ thuật, nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, thể dục thể thao, thương mại, trụ sở cơ quan, tổ chức, khu dân cư hoặc ở những nơi công cộng khác, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 2, điểm b khoản 5 Điều 7 thì bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng.
Hoặc tổ chức, tham gia tụ tập nhiều người ở nơi công cộng gây mất trật tự công cộng thì bị phạt tiền từ 01-02 triệu đồng.
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Tội gây rối trật tự công cộng được quy định tại Điều 318 Bộ luật Hình sự với khung hình phạt như sau:
Người nào gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi gây rối trật tự công cộng hoặc đã bị kết án về tội gây rối trật tự công cộng, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Khung phạt cao nhất có thể phạt tù đến 07 năm.
- Hành vi trục lợi bất chính
Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của người khác bị xử phạt hành chính như thế nào?
Tại điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định:
Phạt tiền từ 02-03 triệu đồng đối với hành vi:
Dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời điểm trả lại tài sản do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả.
Tại điểm b khoản 2 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP cũng quy định:
Phạt tiền từ 03-05 triệu đồng đối với hành vi: Dùng thủ đoạn hoặc tạo ra hoàn cảnh để buộc người khác đưa tiền, tài sản.
Ngoài ra còn áp dụng hình thức xử phạt bổ sung: Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; Trục xuất người nước ngoài có hành vi vi phạm hành chính.
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Căn cứ Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm a, c Khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định về mức phạt cho tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cụ thể:
Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2-50 triệu đồng hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
- Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật Hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
- Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;
Mức phạt cao nhất đối với Tội này, người phạm tội có thể bị phạt tù lên đến 20 năm tù hoặc chung thân khi Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Chiếm đoạt tài sản trị giá 500 triệu đồng trở lên;
- Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01-05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
